10 soruda tartışılan 'Müftü' nikahı!
Müftülere resmi nikâh kıyma yetkisi veren düzenleme TBMM’de kabul edildi.
Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Tasarısı’nın 20 maddeden oluşan birinci bölümü TBMM
Genel Kurulu’nda kabul edildi. Kabul edilen maddelere göre,
İçişleri Bakanlığı’nın, evlendirme memurluğu yetkisi ve görevi
verebileceği kurumlar arasına il ve ilçe müftülükleri de
eklendi.
Gazete Habertürk'ten Murat Gürgen, düzenlemeyle
ilgili akıllara takılan soruların yanıtlarını araştırdı.
İşte müftü nikâhı ile ilgili merak edilen soruların
yanıtları:
1- MÜFTÜ, İMAM NİKÂHI MI
KIYACAK?
Müftülere “resmi nikâh kıyma yetkisi”
veriliyor. Bu çerçevede resmi nikâh töreninde hangi prosedür
uygulanıyorsa, müftü de Medeni Kanun ve Evlendirme Yönetmeliği’ne
uygun olarak aynı prosedürü uygulayacak. İmam nikâhında söz konusu
olan kadına mehir sorma, iki erkek şahit bulundurma ve dua etme
gibi uygulamalar olmayacak. Müftü çiftlere evlenmeyi kabul edip
etmediklerini soracak ve “evet” yanıtını
aldıktan sonra töreni “Sizleri karı koca ilan
ediyorum” diyerek tamamlayacak.
2- İMAM NİKÂHI YASAKLANACAK
MI?
Eskiden olduğu gibi, resmi nikâha ek olarak imam nikâhı kıydırmanın
önünde yasal engel yok. Ancak öncelik resmi nikâhta. Medeni
Kanun’un 143. maddesine göre; dini nikâh kıyılabilmesi için imama
aile cüzdanı gösterilmesi gerekiyor.
3- İMAM NİKÂHININ YERİNE GEÇER
Mİ?
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş “Müftülüklerin
kıyacağı nikâh dinî nikâh olmaz. Birisi dinî nikâh yapmak istiyorsa
onu ayrıca yapması gerekir” dedi.
4- HANGİ CÜBBEYİ
GİYECEK?
Müftüler nikâh kıyarken beyaz imam cübbelerini değil, nikâh
kıymakla yetkili diğer görevlilerin giydiği kırmızı nikâh memuru
cübbesini giyecek.
5- NEREYE BAŞVURU
YAPILACAK?
Evlenme başvurusu belediyeler ile nüfus müdürlüklerine ya da
köylerde muhtarlara yapılıyordu. Artık müftülükler de başvuru kabul
edecek. Başvurulacak birimi çiftler seçecek.
6- NİKÂH CAMİDE KIYILABİLECEK
Mİ?
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu “İbadethanelerde resmî
nikâh kıyılamayacaktır. Evlenme usul ve esaslarını düzenleyen
mevzuatta bu konu açıkça belirtilmiştir: Dinî mekânlarda resmî
nikâh işlemi yapılamaz” dedi.
7- YETKİSİNİ DEVREDEBİLECEK
Mİ?
Türkiye genelinde 81 il ve 957 ilçe müftüsü görev yapıyor. Müftü
sayısının nikâh kıyma taleplerini karşılamaya yeterli olmayacağı
tahmin ediliyor. Belediye başkanlarının nikâh memurlarını
yetkilendirmesi gibi müftülüklerde de yetkinin memur ya da imamlara
devredilmesinin önünde şu anda yasal bir engel bulunmuyor. Konuya
yasanın yürürlüğe girmesinin ardından, yönetmelikle netlik
kazandırılması bekleniyor.
8- NİÇİN İHTİYAÇ
DUYULDU?
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu “Burada yapılmak
istenilen, gerek ülkemizin bazı bölgelerinin coğrafi şartları,
gerekse yetkili memur sayısı dikkate alınarak insanların resmî
nikâha ulaşılabilirliğini artırmaktır”, AK Parti Grup
Başkanvekili Mehmet Naci Bostancı ise “Burada yapmaya
çalıştığımız, esasen aile kurumunu tahkim etmektir, aile kurumunu
hukuki teminat altına almaktır. Müftü nikâhı, hukuki sonuç doğuran,
nikâh işlemini kolaylaştırmak için bir yoldur”
açıklamasını yaptı.
9- YABANCILAR BAŞVURABİLİR
Mİ?
Müftüler yabancı eşle evlenen Türk vatandaşlarının nikâhını
kıyamayacak. Yeni düzenlemede “Eşlerden birinin yabancı
olması halinde, evlendirmeye belediye evlendirme memurlukları ile
nüfus müdürleri yetkilidir” hükmü yer alıyor.
10- EŞ GAYRİMÜSLİM İSE NE
OLACAK?
Bu konu TBMM içişleri Komisyonu’nda da gündeme geldi. Müftülerin
Müslüman olmayan erkeklerin nikâhını kıymak istemeyeceği ileri
sürüldü. Ancak yapılan düzenlemeye göre, gayrimüslim eş, eğer Türk
vatandaşı ise ve nikâhının müftü tarafından kıyılmasını talep
ettiyse, nikâhın müftü tarafından kıyılmasının önünde yasal bir
engel yok.
SAYILARLA ‘NİKÂH’
- Bin 397 belediyede 14 bin evlendirme memuru görev
yapıyor.
- 957 nüfus müdürü, 50 bin 292 muhtar ile 228 yurtdışı temsilciliği
de evlendirme yetkisine sahip.
- Gemi kaptanları ile uçak pilotları nikâh kıymakla
yetkilendirilebiliyor.
- Diyanet İşleri bünyesindeki 117 bin personelin çoğunluğu
müftülüklerde çalışıyor. İmam sayısı ise 71 bin düzeyinde.
- 2017 yılının ilk 9 ayında, belediyelerde 426 bin 258, nüfus
müdürlüklerinde 3 bin 212, muhtarlıklarda 16 bin 543 nikâh kıyıldı.
19 bin 979 nikâh işlemi ise dış temsilciliklerde veya gemi kaptanı
ve pilot gibi yetkilendirilmiş kişiler tarafından
gerçekleştirildi.
YENİ DOĞAN BEBEĞE İSİM
Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişikler kapsamında yeni
doğacak çocuklara en fazla üç isim verilebilecek. Elektronik
ortamdaki aile kütüklerinde, bireye ait tek bir kayıt tutulacak.
Aile kütüklerinde yer alacak bilgilere velayete ve vesayete ilişkin
unsurlar da ilave edilecek. Uluslararası Koruma ve Yabancılar
Kanunu kapsamındaki yabancılara kimlik numarası vermeye ve
yabancılar kütüğüne kaydetmeye İçişleri Bakanlığı yetkili olacak.
Sağlık personelinin takibi dışında doğan çocukların doğum bildirimi
nüfus müdürlüklerine sözlü beyanla yapılacak.
Doğum olayları yurtiçinde 30 gün içinde nüfus müdürlüklerine,
yurtdışında ise 60 gün içinde dış temsilciliğe bildirilecek.
Kişiler kendileri ve alt ya da üst soylarına ait nüfus örneklerini
e-Devlet kapısı üzerinden sorgulayabilecek. Adres bildirimleri 20
gün içinde yapılacak. Kimlik paylaşım sistemiyle bürokrasiden
kaynaklı işgücü ve zaman kaybı önlenecek.