AVM’lerde ne kadar güvendeyiz?

Şehir insanı artık zamanının büyük bir bölümünü AVM’lerde geçiriyor. Alışverişini yapıyor, yemeğini yiyor, sinemaya, sergiye gidiyor. Peki, hayatımızın bu kadar büyük bir bölümün kaplayan bu mekânlarda ne kadar güvendeyiz?

AVM’lerde ne kadar güvendeyiz?
Akşam'dan Arzu Akyol'un haberi..

Alışveriş merkezlerinde hem ziyaretçilerin hem de çalışanların sağlığı için dikkat edilmesi gerekenleri, İstanbul genelinde 12 alışveriş merkezine iş sağlığı ve güvenliği hizmeti veren Dünya Ortak Sağlık Güvenlik Birimi AŞ’nin Yönetim Kurulu Başkanı Umut Şahin’e sorduk. 

YAĞMURLU HAVA
Yağmurlu havalar alışveriş merkezlerinde kayıp düşme riskini de beraberinde getirir. Böyle havalarda ziyaretçilerin şemsiyelerinin kurutulmadan ya da jelatine sarılmadan alınması kayma ve düşmeye bağlı kazaların yaşanmasına neden olabilir. 

OTOMATİK KAPILAR
Alışveriş merkezlerinin girişinde bulunan şeffaf otomatik kapılar da kazaya davetiye çıkarır. Misafirlerin bu kapıları fark etmemesi sonucu çarpma nedeniyle kazalar olabilir. Ayrıca döner kapıların aralarındaki açıklıklar uzuv sıkışmalarına neden olabilir. 

X-RAY CİHAZLARI
Girişte bizi bekleyen bir diğer tehlike ise x-ray cihazları. X-ray cihazlarının kalibrasyonu ve radyasyon seviyelerinin düzenli periyotlarla kontrol edilmesi gerekir. Radyasyonun insan sağlığı üzerinde uzun vadeli etkileri düşünüldüğünde, ziyaretçilerin ve bu bölgelerde düzenli olarak dinlendirilmeden hizmet veren güvenlik görevlilerinin sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiği açıktır.  

YETERSİZ İŞARETLEMELER
Bebek arabalı ve tekerlekli sandalyeli ziyaretçilerin alışveriş merkezlerindeki işaretlemelerin doğru yere yapılmaması ve yetersiz olması sonucu, asansörleri bulamamaları, yürüyen merdivenleri kullanmak zorunda kalmaları da riskli durumlar yaratır. Elektromekanik taşıyıcılar (asansör, yürüyen merdiven ve bantlar) alışveriş merkezi çatısı altında bulunan yüksek risk seviyesine sahip noktaların başında gelir. Bunlara gerekli bakım ve periyodik kontrol çalışmalarının düzenli olarak yapılmaması neticesinde uzuv kayıplı hatta ölümlü kazalar yaşanabilir. 

HİJYEN DENETİMLERİ
Yemek katlarındaki hijyen denetimlerinin düzenli periyotlarla yapılmaması zehirlenmelere neden olur. Bu konu AVM’lerde çok önemlidir. İnsanlar AVM’leri güvenli bölgeler olarak görür ve bu ziyaretçiler için ayrı bir tercih nedeni olmaktadır. Böyle bir durum AVM için ciddi prestij kaybına neden olacaktır.

ACİL ÇIKIŞ KAPILARI KİLİTLİ 
Acil durum hali sayılabilecek yangın, deprem, patlama, sabotaj, sel ya da toplumsal olaylarda alışveriş merkezinin tahliyesini sağlayacak olan acil durum planlarının olmaması veya varsa bile alışveriş merkezi çatısı altında hizmet veren tüm birimlerin yetkin personellerine acil durum planlarıyla ilgili eğitimlerin verilmemiş ve tatbikatların yapılmamış olması, olası bir acil durumda kaosa neden olabilir. AVM kiracılarının kendi sorumluluk alanlarında acil durumu yönetecek yeterliliğe sahip olacak şekilde bilgilendirilmesi şarttır. Acil durumlarda kullanılmak üzere tasarlanan acil çıkış yolları ve kapılarının kilitli tutulması da karşılaştığımız bir başka sorun. Güvenlik nedeniyle alınan özellikle otopark katlarında bir acil durum olduğunda kaçışı sağlayacak ancak kilitlenen kapılar nedeniyle tahliyenin mümkün olmadığı AVM’ler tespit ettik. Yönlendirme levhalarının yetersiz olması da üzerine eklenince ortaya çıkabilecek kaosun yönetimi çok zor. Servis koridorları bulunmayan AVM’lerde acil durum yollarının servis holü gibi kullanılması ve mağazalara taşınacak malzemelerin bırakılması da başka bir sorun.

SAĞLIK PERSONELİ OLAN REVİR
AVM’lerde revir kurulması ve bunun her kiracıya istemesi halinde tahsis edilmesi yasal zorunluluk. Bu birçok AVM’de mevcut. Ancak yasalarımızda çalışan sayısı baz alınarak yasal sorumluluk sınırları belirleniyor. Oysa AVM’lerin günlük ziyaretçileri de göz önünde bulundurulursa insan sirkülasyonu tahmin edilemeyecek boyutlarda. Bu yüzden boş bir revirden ziyade, AVM açık olduğu sürece hizmet verecek hekim veya sağlık personelinin sürekli istihdamı hem bizlerin kendimizi güvende hissetmemizi sağlar hem de hayati rahatsızlıklara müdahale şansını sağlar. 

AVM ÇALIŞANLARINI BEKLEYEN TEHLİKELER
Sürekli ayakta çalışan güvenlik personeli iskelet kas sistemi rahatsızlıklarına yakalanabiliyor. Bu yüzden çalışma saatleri içerisinde dinlenmelerinin sağlanması önemli. Çalışma saatlerinin yasalarda belirtilen saatlerin üzerine çıkması da dikkat dağınıklığı ve yorgunluğa neden oluyor. Göz önünde olmayan yerlerde görev yapan güvenlik personeli hiç kimseyle iletişim kuramadan günü tamamlayabiliyor. Bu ergonomik ve psikososyal problemlere personel sirkülâsyon hızı, iş sağlığı ve güvenliği eğitim eksikleri ve psikolojik destekten yoksun şekilde çalışmayı da eklersek ortaya büyük boyutta sorunlar çıkabiliyor. Temizlik personellerinde de benzer ergonomik ve sosyal problemlerle karşılaşıyoruz. Ancak burada bir önemli risk unsuru da kimyasal maddelerle yapılan çalışmalar. Her kimyasalın üzerinde uyarıcı malzeme güvenlik bilgi formları olması ve personellere kimyasallarla ilgili eğitim verilmeli. Ayrıca hijyen eğitimi verilerek personelin sağlığının korunması da sağlanmalı. Alışveriş merkezleri teknik bakımdan çok çeşitli makine ve teçhizata sahip yapılar. Bu teçhizatın işletimi, bakım-onarım çalışmaları tecrübeli ve yeterli deneyimi bulunan teknik personel tarafından yapılmalı.