Benlerinizi dikkatle takip edin!..

Akşam'dan Prof. Dr. Reha Yavuzer'in yazısı...

Ben nedir?

'Ben' veya tıp dilinde 'nevüs' olarak bilinen oluşumları derinin renk hücreleri yapar. Genel olarak zararsız olan bu oluşumlar, sıklıkla kahverengi veya siyah renktedirler. Bazıları deriden kabarık, bazıları ise deri seviyesindedir. Kimi benlerin üzerinde tüy veya kalın kıllar olabilir. Sağlıklı bir bireyde ortalama 10-15 adet ben mevcuttur. Bu sayı yaşla ve güneş ışınlarının etkisiyle artar.

Benler neden önemlidir?

Bazı ben tipleri zamanla deri kanserine dönüşme riskine sahiptirler. Benler yakından takip edilmeli ve gerektiği durumlarda alınarak patolojik incelemesi yapılmalıdır. Peki hangi durumlarda benleri tehlikeli kabul edip biyopsi öneriyoruz? Şayet 5 mm'den büyükse; alacalı bir renge sahipse; düzensiz sınırları varsa; üzerinde yara veya, kanama varsa; sıkça tahriş olan bir yerde ise (saç içinde, elbise askısı, sutyen kuşağı, kemer bölgesi, gömlek yakası, erkeklerde traş bölgesinde); zamanla renk veya büyüklükte değişiklik gösterdiyse bu benler alınmalı. Doğuştan beri varsa bile bu özellikleri gösteren benler tehlikeli olabilir; ihmal etmemek gerek.

Benler nasıl deri kanserine neden olur?

Benlerin deri kanserine dönüşümünde güneşin önemli etkisi var. Bu nedenle güneşten korunma oldukça önemli. Güneşten korunmak için özellikle yaz aylarında ışınlarının en dik ve etkili şekilde olduğu saatler olan 11-15 arasında daha dikkatli olmalı. Mümkün olduğunca şapka ve güneş gözlüğü kullanmakta fayda var. Güneş koruyucusu kullanımı ise bir alışkanlık olmalı ve UV A ile UV B ye karşı koruyuculuğa sahip ürünler tercih etmeliyiz. Güneş hasarı sadece deri kanserinden sorumlu değil, aynı zamanda derinin erken yaşlanmasının nedeni. Birikici bir güneş hasarı meydana geliyor ve yaşla birikim artıyor. 18 yaşta yaklaşık yüzde 23 birikim varken bu oran 40 yaşta yüzde 47 ye 59 yaşında ise yüzde 74 e çıkıyor. Sigara içenlerin akciğer kanserine yakalanma riski güneşlenenlerin deri kanserine yakalanma riskinden az. Bu da güneşten korunmanın bir kez daha önemini bize hatırlatıyor.Atmosferdeki ozon tabakasının incelmesi ve kötüleşen çevre koşuları daderi kanserlerini arttırdı. Amerikada her yıl bir milyon yeni deri kanseri vakası tespit edilmekte. Benleri fazla olanlar, güneşe çok sık maruz kalanlar (çiftçi, balıkçı, turizmci), açık tenli olanlar belli aralıklarla doktor kontrolüne (Plastik Cerrahi veya Dermatoloji Uzmanı) gitmeli.

Önümüzdeki yıllarda her 5-8 kişiden birinde deri kanseri gelişeceği tahmin edilmekte, bu işin kötü tarafı. İyi tarafı ise çoğu deri kanseri erken ve yeterli tedavi gerçekleştirildiğinde rahatlıkla tedavi edilebilmekte. Yeterki tedavide gecikmeyin.Vücudumuzu tüm dış etkilerden koruyan derimizi yakından tanımak ve korumak; ve üzerinde meydana gelen değişiklikleri en kısa zamanda tespit ederek ilgili hekimlere danışmak çok önemli. Benlerimizi tanımalı, Dermatoloji uzmanlarıyla takip ettirmeli, şüpheli durumlarda ise Plastik Cerrah lara aldırtarak mikroskop altında patolojik incelemelerini sağlamalıyız.

Her şeyin fazlası fazla, benlerin de, ultraviyolenin de.

(PROF. DR. REHA YAVUZER / AKŞAM)