Hakikat Değişmez, Değişene Hakikat Denmez!
Çocuklarda kalp krizine dikkat!
Artık kalp krizi çocukları da vuruyor. Geçtiğimiz günlerde biri sekiz diğeri on dört yaşında iki genç kalp krizi nedeniyle hayatını kaybetti.
Akşam'dan Sibel Ateş Yengin İstanbul Florence
Nightingale Hastanesi-Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Op.Dr.
Bülent Polat’a çocuklukta geçirilen kalp krizinin nedenlerini
sordu...
BELİRTİ VERMEYEBİLİR
Çocuklarda kalp rahatsızlıkları, büyük çoğunlukla doğuştan gelen anomalilerdir. Bir kısmı bebeklik döneminde belirtiler verir ve muayenede teşhis edilebilir. Bebeğin sık sık nefes alması beslenirken çabuk yorulması, yeterli kilo alamaması dudak ve parmak uçlarında morarma olması doğuştan bir kalp rahatsızlığının işaretleri olabilir. Muayenede, kalpte anormal seslerin (üfürüm) duyulması ve yapılan ekokardiyografiyle teşhis konulur. Bazı doğuştan oluşan kalp sorunları ise bebeklik döneminde hiçbir belirti vermez, tamamen normal bir çocuk gibi büyüyebilirler. İşte bu tip hastalıklar çocukluk ve gençlik dönemlerinde hayati tehlike yaratabilir.
DOĞUŞTAN OLMAYAN KALP RAHATSIZLIKLARI
Çocuklarda doğuştan olmayan, sonradan oluşan kalp rahatsızlıkları da vardır. Artık zamanımızda aşırı kalorili beslenme ve buna bağlı obezite ve yüksek kolesterol, koroner damarları bozarak gençlik dönemlerinde kalp krizlerine yol açabilir. Doğuştan gelen ve erken çocukluk döneminde belirti vermeden tehlike yaratabilen hastalıklar vardır. Bunların içinde en önemlileri kalbin vücuda pompa yapan sol karıncığın ve buradan çıkan aort damarı boyunca kan akımına engel olabilecek darlıklardır. Bu doğumsal problemlerin belirtileri anlaşılmayabilir. Hatta normal doktor muayenesinde bile fark edilmeyebilir. Çocuğun dinlenme ya da hafif eforlarında tehlike olmaz ama ani yapılan ağır eforlarda kanı o dar yerlerden geçirmekte zorlanan kalp aniden durabilir. Ayrıca kalbi besleyen koroner damarlarla ilgili sorunlar da kalp krizine neden olabilir. Kış aylarında çok sık zatürre, bronşit gibi hastalıklara maruz kalan çocuklarda da altta yatan bir kalp hastalığı araştırılmalıdır.
YEME ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞTİ
Yeme alışkanlıklarımızın değişmesi, hazır gıdaların yaygınlaşması, çocukluk çağında da obezitenin artmasına neden oldu. Bu obezite durumu ve yüksek kolesterol seviyeleri de damar sağlığını bozarak genç yaşta kalp krizlerine yola açabiliyor. Şeker tüketiminin artması da son yılların en büyük sağlık problemi. Şekerli gıdaların aşırı tüketilmesi yine damar tıkanıklığının önemli bir sebebidir.
Bazı gençlerin sürekli ekran başında hareketsiz zaman geçirmeleri de en az kötü beslenme kadar tehlikelidir. Kötü beslenme veya genetik olarak kolesterol yüksekliği, koroner damarların tıkanmasına neden olarak genç yaşta kalp krizlerine yol açabilir. Benim böyle yüksek kolesterol nedeniyle kalp krizi geçiren ve yaptığım koroner Bypass ameliyatıyla sağlığına kavuşturduğum bir hastam 6 yaşındaydı. Türkiye’de yapılmış en genç koroner bypass ameliyatıydı.
ÇOCUKTA DA TANSİYON OLUR
Çocuklarımızın özellikle okula başlamadan önce kalp muayenelerine götürülmeleri çok yararlıdır. Okulda koşup oynamanın çok artması, spor yapmaya başlamak bazı gizli kalp sorunlarının tehlike yaratmasına neden olabilir. Bu doğuştan gelen kalp sorunları çoğu defa normal bir muayenede tespit edilemez. Bu nedenle, mutlaka bir çocuk kardiyoloğu tarafından muayenesi, EKG çekilmesi ve ekokardiyografi yapılması çok uygun olur, hatta gerekliliktir. Ayrıca çocukların tansiyon ölçümü çok önemlidir. “Çocukta tansiyon olmaz”, şeklindeki yanlış inanış, çocukluk çağı hipertansiyonunun gözden kaçmasına neden olur ki, hayati tehlike yaratabilir. Rutin kan tahlillerine ilaveten kan kolesterol seviyeleri de mutlaka ölçülmelidir. “Çocukta kolesterol olmaz” da yanlış bir inanıştır.
BADEMCİK İLTİHABI KAPAKÇIKLARI BOZUYOR
Çocukluk döneminde geçirilen bademcik iltihabı ve bunu yapan Beta streptokok dediğimiz bakteriler, vücudun bağışıklık sistemini bozarak kalp kapaklarını iltihaplandırabilir. Eklemlerdeki iltihaplanmayla görülen bu durum “ateşli romatizma” olarak bilinir. İltihaplanan kalp kapakları zamanla deforme olarak bozulur ve iyi fonksiyon yapamaz hale gelir. Gençlik dönemlerinde ciddi kalp yetersizlikleri yaparak hayati tehlikeye yol açabilir. Kalbin en çok etkilenen kapakları, vücuda pompa yapan sol karıncığın giriş ve çıkış yerlerindeki mitral ve aort kapaklarıdır. Bunları, kalp muayenesinde ve eko yaparak çok net biçimde ortaya çıkarmak mümkündür.
BELİRTİ VERMEYEBİLİR
Çocuklarda kalp rahatsızlıkları, büyük çoğunlukla doğuştan gelen anomalilerdir. Bir kısmı bebeklik döneminde belirtiler verir ve muayenede teşhis edilebilir. Bebeğin sık sık nefes alması beslenirken çabuk yorulması, yeterli kilo alamaması dudak ve parmak uçlarında morarma olması doğuştan bir kalp rahatsızlığının işaretleri olabilir. Muayenede, kalpte anormal seslerin (üfürüm) duyulması ve yapılan ekokardiyografiyle teşhis konulur. Bazı doğuştan oluşan kalp sorunları ise bebeklik döneminde hiçbir belirti vermez, tamamen normal bir çocuk gibi büyüyebilirler. İşte bu tip hastalıklar çocukluk ve gençlik dönemlerinde hayati tehlike yaratabilir.
DOĞUŞTAN OLMAYAN KALP RAHATSIZLIKLARI
Çocuklarda doğuştan olmayan, sonradan oluşan kalp rahatsızlıkları da vardır. Artık zamanımızda aşırı kalorili beslenme ve buna bağlı obezite ve yüksek kolesterol, koroner damarları bozarak gençlik dönemlerinde kalp krizlerine yol açabilir. Doğuştan gelen ve erken çocukluk döneminde belirti vermeden tehlike yaratabilen hastalıklar vardır. Bunların içinde en önemlileri kalbin vücuda pompa yapan sol karıncığın ve buradan çıkan aort damarı boyunca kan akımına engel olabilecek darlıklardır. Bu doğumsal problemlerin belirtileri anlaşılmayabilir. Hatta normal doktor muayenesinde bile fark edilmeyebilir. Çocuğun dinlenme ya da hafif eforlarında tehlike olmaz ama ani yapılan ağır eforlarda kanı o dar yerlerden geçirmekte zorlanan kalp aniden durabilir. Ayrıca kalbi besleyen koroner damarlarla ilgili sorunlar da kalp krizine neden olabilir. Kış aylarında çok sık zatürre, bronşit gibi hastalıklara maruz kalan çocuklarda da altta yatan bir kalp hastalığı araştırılmalıdır.
YEME ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞTİ
Yeme alışkanlıklarımızın değişmesi, hazır gıdaların yaygınlaşması, çocukluk çağında da obezitenin artmasına neden oldu. Bu obezite durumu ve yüksek kolesterol seviyeleri de damar sağlığını bozarak genç yaşta kalp krizlerine yola açabiliyor. Şeker tüketiminin artması da son yılların en büyük sağlık problemi. Şekerli gıdaların aşırı tüketilmesi yine damar tıkanıklığının önemli bir sebebidir.
Bazı gençlerin sürekli ekran başında hareketsiz zaman geçirmeleri de en az kötü beslenme kadar tehlikelidir. Kötü beslenme veya genetik olarak kolesterol yüksekliği, koroner damarların tıkanmasına neden olarak genç yaşta kalp krizlerine yol açabilir. Benim böyle yüksek kolesterol nedeniyle kalp krizi geçiren ve yaptığım koroner Bypass ameliyatıyla sağlığına kavuşturduğum bir hastam 6 yaşındaydı. Türkiye’de yapılmış en genç koroner bypass ameliyatıydı.
ÇOCUKTA DA TANSİYON OLUR
Çocuklarımızın özellikle okula başlamadan önce kalp muayenelerine götürülmeleri çok yararlıdır. Okulda koşup oynamanın çok artması, spor yapmaya başlamak bazı gizli kalp sorunlarının tehlike yaratmasına neden olabilir. Bu doğuştan gelen kalp sorunları çoğu defa normal bir muayenede tespit edilemez. Bu nedenle, mutlaka bir çocuk kardiyoloğu tarafından muayenesi, EKG çekilmesi ve ekokardiyografi yapılması çok uygun olur, hatta gerekliliktir. Ayrıca çocukların tansiyon ölçümü çok önemlidir. “Çocukta tansiyon olmaz”, şeklindeki yanlış inanış, çocukluk çağı hipertansiyonunun gözden kaçmasına neden olur ki, hayati tehlike yaratabilir. Rutin kan tahlillerine ilaveten kan kolesterol seviyeleri de mutlaka ölçülmelidir. “Çocukta kolesterol olmaz” da yanlış bir inanıştır.
BADEMCİK İLTİHABI KAPAKÇIKLARI BOZUYOR
Çocukluk döneminde geçirilen bademcik iltihabı ve bunu yapan Beta streptokok dediğimiz bakteriler, vücudun bağışıklık sistemini bozarak kalp kapaklarını iltihaplandırabilir. Eklemlerdeki iltihaplanmayla görülen bu durum “ateşli romatizma” olarak bilinir. İltihaplanan kalp kapakları zamanla deforme olarak bozulur ve iyi fonksiyon yapamaz hale gelir. Gençlik dönemlerinde ciddi kalp yetersizlikleri yaparak hayati tehlikeye yol açabilir. Kalbin en çok etkilenen kapakları, vücuda pompa yapan sol karıncığın giriş ve çıkış yerlerindeki mitral ve aort kapaklarıdır. Bunları, kalp muayenesinde ve eko yaparak çok net biçimde ortaya çıkarmak mümkündür.