Küreci güçler Suriye masasında

Türkiye Gazetesi'nden Osman Sağırlı'nın haberine göre ABD’nin Suriye’den çekilme kararının ardından yaşanan gelişmelerin perde arkası gün yüzüne çıkmaya başladı. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), ardından Bahreyn’in Şam’daki elçiliklerini yedi yıl aradan sonra tekrar açması, Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir’in Şam ziyareti de dahil birçok girişimin altyapısının küreci güçler tarafından geçtiğimiz yıl hazırlandığı ortaya çıktı. Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Birleşik Arap Emirlikleri Veliaht Prensi Zayed, Suriye lideri Esad ve istihbarat servislerinin rol aldığı görüşmelerde elçilik açılması, savaşa maddi destek sağlanması, Arap Birliği üyeliği, petrol pastasından ABD’ye pay verilmesi ve İran’ın ülkeden çıkarılması dahil birçok mesele ele alındı.

BAE, SAVAŞ SPONSORU

Suriye Hava Kuvvetlerinin istihbarat servisinden sızan bir belge, BAE’nin Suriye’deki Rus askeri operasyonlarına verdiği desteği ortaya koydu. Mirror tarafından yayınlanan Eylül 2017 tarihli belge, Suriye istihbarat servisi ve Mısır istihbaratı arasında yapılan görüşmelerde BAE’nin Suriye rejimini ve Rusya’ya desteğini sürdürme kararı aldığı kayıtlara geçti. Suriye rejiminden Albay Ziyad Esber ve Mısır askeri istihbaratından Albay Muhammed Şevki arasında Kahire’deki Suriye konsolosluğunun genel merkezinde gerçekleşen toplantıda Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’nin Abu Dabi Prensi “Muhammed bin Zayed”i daha çok destek için teşvik ettiği belirtildi. Suriye rejimi Hava İstihbarat Müdürlüğü Direktörü General Cemil Hassan’a gönderilen bir başka raporda ise BAE heyeti ile Mısır’daki başka bir Rus delegasyonu arasında Suriye ve Rusya’nın askeri operasyonlarına mali destek konusunda mutabakat sağlandığı dile getirildi. Ayrıca BAE’nin Humus kırsalında eski ÖSO’culardan oluşan 500 kişilik bir gücün Suriye Ordusunun yanında buradaki muhaliflere ve radikal gruplara karşı savaşması için yapılandırıldığı da yine sızdırılan 07/09/2017 tarihli raporlar arasında yer aldı.

İMARDAN PAY ALMA ÇABASI

Bu arada BAE’nin Suriye ile yakınlaşmasında ilginç gelişmeler de yaşanıyor. 23 Aralık’ta Dubai merkezli Damac Properties’den bir delegasyon Şam’da bir takım görüşmeler gerçekleştirdi. Four Seasons Hotel’de Suriye’ye ait “Telsa Group” ve “Diar Al-Dimashqia” şirketlerinin yetkilileriyle bir araya gelen Dubaili inşaat şirketi, önümüzdeki süreçte emlak alanında yapılacak yatırımları görüştü. Suriye rejimine ait şirketlerin telekomünikasyon, bilgi teknolojisi, internet, mühendislik ve müteahhitlik alanlarında uzmanlaştığı ve Dubaili Damac ile yapılan anlaşmaların Rusya’nın desteğiyle “yeniden yapılanma” sürecinde rol alacağı belirtildi.

ABD, PETROL PAZARLIĞI MI YAPTI?

Kayıtlara geçen bir başka enteresan görüşme ise ABD heyeti ile yaşandı. Üst düzey ABD’li istihbarat heyeti haziranda, özel bir BAE uçağı ile Şam’a gizlice bir ziyarette bulundu. Heyet, Suriye Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı Ali Mamlouk ile bir araya gelerek bir takım talepte bulundu. Şam’ın merkezindeki Mazah’taki görüşmeye Ali Mamlouk’un yanı sıra Genel İstihbarat Teşkilatı Başkanı General Dib Zetoun ve Genelkurmay Başkan Yardımcısı Muvakkaf Esad da katıldı. ABD heyeti, Amerikan ordusunun Tanf ve Fırat’ın doğusu da dahil olmak Suriye topraklarından Rusya’nın denetimi altında çıkmaya hazır olduklarını açıkladı. Bunun karşılığında Suriye’nin güneyinden İran’ın tamamen çekilmesini isteyen ABD heyeti, çekildikleri yerlerin rejimin kontrolüne bırakılmasını talep etti. ABD heyet ayrıca, çekilme sonrası Suriye’nin doğusundaki petrol bölgesinden elde edilecek gelirden Amerikan şirketlerinin de pay alacağına dair yazılı teminat istedi. Amerikalılar ayrıca Esad rejiminden, ‘terörist gruplar’ ve bunların üyeleri, kaçının öldüğü, kaçının hayatta kaldığı, Avrupa ülkelerine dönme ihtimali olanların da yer aldığı bilgi paylaşımı talebinde bulundu. Görüşmeden nasıl bir sonuç alındığı açıklanmadı. Ancak ABD’nin Suriye’den çekilme kararı ve ardından boşaltılan yerlerin rejime devredilmesi gerektiği yönündeki beyanları mutabakat sağlandığı yönündeki iddiaları güçlendirdi.

BEŞİR- ESAD GÖRÜŞMESİ

16 Aralık’ta Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir, Suriye’yi ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Esad’la bir araya gelmesinin ardında da ince mesajlar var. Suriye rejimi 2011’de barışçı gösterileri askeri yöntemlerle bastırdığı için Obama’nın diplomatik faaliyetleri sonlandırmasıyla; Suudi Arabistan, Bahreyn, Kuveyt, Katar ve Mısır eşzamanlı olarak Şam’daki temsilciliklerini kapatma kararı almış, Suriye’de Arap Birliği’nden çıkarılmıştı. Beşir, Suriye’deki diplomatik blokajı kırıp Esad’la buluşan ilk Arap lideri olması bakımından önemli. Dahası Rusya’nın isteği üzerine üstelik de Rus uçağına binerek Şam’a giden Ömer el-Beşir’in Esad ile Arap ülkeleri arasında normalleşme sürecindeki rol alma çabaları Suudi Arabistan, Mısır, BAE ve Bahreyn’in de ortak arzusu. Yemen’deki Suudi gücüne asker desteği veren Beşir’in, 2011 yılından itibaren ekonomik krizle boğuşan, asker ve memur maaşlarını bile ödeyemediği için bir darbe ile karşılaşma ihtimali olan Beşir’in koltuğunu sağlamlaştırma çabaları ve kredi bulma girişimi olduğu açık. Bir başka önemli detay ise İran’la diplomatik olarak gerginlik yaşayan, ülkesindeki faaliyetlerini engelleyen Ömer el-Beşir’in, İran’ın etkisi altındaki Esad’la görüşmesi “İran’a yol göründü” algısına yol açtı.

S. ARABİSTAN ELÇİLİK AÇACAK

Bu arada Suriye’ye 100 milyon dolar para gönderen Suudi Arabistan’ın da önümüzdeki günlerde elçilik açacağı öğrenildi.