Türkiye'den ABD'ye kaçırılan mozaikler
Zeugma mozaiklerine ait 12 parçanın ABD’deki Bowling Green State Üniversitesi’nde zemin süsü olarak kullanıldığı ortaya çıktı. Mozaiklerin 1965’te kaçak kazılar sonunda kaçırıldığı tahmin ediliyor.
Türkiye’nin en önemli tarihsel zenginlikleri arasındaki Zeugma
mozaiklerine ait 12 parçanın ABD’nin Ohio eyaletindeki Bowling
Green State Üniversitesi tarafından zemin süsü olarak kullanıldığı
ortaya çıktı.1965’te üniversite tarafından Manhattan‘da bir sanat
galerisinden satın alınan Zeugma mozaiklerinin Türkiye’ye iade
edilmesi için yapılan resmi girişimlerden ise sonuç alınamadı.
Gaziantep’teki Birecik Baraj Gölü kıyısında bulanan Zeugma Antik
Kenti, milattan önce 300 yılında Büyük İskender tarafından
‘Selevkia Euphrates’ adıyla kurulmuştu. Daha sonra
Kommagene Krallığı’nın 4 büyük şehrinden biri olan kent, milattan
önce 31’den itibaren Roma İmparatorluğu’na bağlanırken
‘köprü’ anlamındaki Zeugma adını almıştı.
1998-1999’da Birecik Barajı’nın suları altında kalmaması için
yürütülen kazılarda bulunan eserler Zeugma Mozaik Müzesi’nde
sergilenirken, bazı parçaların ABD’de zemin süsü olarak
kullanıldığı ortaya çıktı. Ohio’daki Bowling Green State
Üniversitesi’nin koridorlarında zemin süsü olarak kullanılan
mozaiklerin 1965’te kaçak kazılarla kaçırıldığı tahmin
ediliyor.
46 yıl gizli
odalarda
1965-2011 arasında üniversitenin kapalı odalarında tutulan 12 parça
mozaik, 3 yıl önce zeminde sergilenmeye başladı. 2011’e kadar
Antakya kökenli olduğu sanılan mozaikleri inceleyen üniversitenin
öğretim üyesi Dr. Stephanie Hooper, Zeugma Antik Kenti’ni
doğruladı. Bunun üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı, mozaiklerin
iadesini istedi. Federal Soruşturma Bürosu olan FBI’ya bile
başvuran bakanlık, Anadolu’nun kültür hazinesinin iadesi için
kararlılıkla diplomatik ilişkilerini sürdürdü. FBI ise konunun
kendilerini ilgilendirmediği belirterek, topu üniversite
yetkililerine attı. Üniversite de 3 yıldır Türkiye’yi oyalayarak
mozaiklerin iadesini yapmadı.
GÖKHAN KARAKAŞ / MİLLİYET İNTERNET SİTESİ