Ziyaretin ana ekseninde ekonomi var

ABD Başkanı Donald Trump ilk yurt dışı ziyaretini Suudi Arabistan'a yaptı. Havalimanında Kral Selman tarafından karşılanan Trump'ın gezisinin en önemli konularından biri de ekonomi olacak. Kral Selman ile Trump ilk etapta 100 milyar dolarlık anlaşmaya imza atacak.

Ziyaretin ana ekseninde ekonomi var
Yeni Şafak'ın haberine göre ABD Başkanı Donald Trump temasları çerçevesinde başkent Riyad'da ABD-Suudi Arabistan, Körfez ülkeleri ve İslam ülkeleri adı altında 3 ayrı zirveye katılacak.

Ziyarete dair açıklamalarda bulunan Suudi Arabistan Şura Meclisi üyesi Dr. Abdurrahman Heycan, "Trump ziyareti birçok açıdan önemli. Bunlardan ilki ise ilk ziyaretini Müslümanların kıblesini içinde barındıran ülkeye yapması" diyerek, ABD- Suudi Arabistan ilişkileri açısından ziyaretin siyasi, ekonomik, askeri ve güvenlik boyutlarının bulunduğunu iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin ise diğer ilişkilerin durumunu belirleyecek ana etken olduğunu ifade etti.

Heycan, ayrıca Filistin konusu, Suudi Arabistan ile ilgili olarak gündeme gelen insan hakları ihlalleri ve diğer tartışmalı konuların da ziyaret kapsamında görüşüleceğini söyledi.

Ziyaretin ana ekseni: Ekonomi

Suudi Arabistanlı ekonomist Cemal Benun da Barack Obama döneminde durma noktasına gelen ve Suudi Arabistan da dahil bölge ülkelerini başta ekonomi olmak üzere birçok alanda olumsuz etkileyen ilişkilerin bu ziyaret ile yeniden aktifleşeceğini ve ana eksenin de ekonomi olacağını ifade etti.

Benun, ABD'nin petrol konusunda hala Suudi Arabistan'a ihtiyacı olduğunu hatırlatarak, Başkan Trump'ın ilk yurt dışı gezisini Suudi Arabistan'a yaparak bölgede çok önemli bir aktör ile ilişkilerini yeniden düzeltme ve stratejik bir müttefik kazanma hedefi taşıdığını aktardı.

Kral Suud Üniversitesi Siyaset Bilimi öğretim görevlisi Prof.Dr. Muhammed el-Harisi de karşılıklı çıkar üzerine kurulan ilişkiler bağlamında uzun yıllar çok iyi devam eden ABD ve Suudi Arabistan ilişkilerinin eski Başkan Obama döneminde 'Casta yasası' ve İran ile nükleer anlaşma gibi bazı konularda krizler ve derin görüş ayrılıklarına sahne olduğunu hatırlattı.

Harisi, mevcut ABD yönetimi ile kalkınma ve güvenlik alanında iş birliği ile iki ülke çıkarları doğrultusunda ilişkilerin yeniden kurulduğunu, bu yeni ittifakın Filistin, Yemen ve Suriye sorunu gibi bölge problemlerine çözüm sunabileceğini dile getirdi.

Ortadoğu'da barışın önünün açılması için bu ziyaretin fırsat olduğunu kaydeden Harisi, "ABD yönetiminin bu ziyaret ile Ortadoğu'daki sorunu görmesini bundan sonra bölgeye çözüm odaklı yaklaşmasını umuyorum" dedi.

Suudi Arabistanlı ünlü yazar Halid Matrefi ise ziyaret kapsamında Körfez ülkeleri ile ABD arasında birçok silah anlaşmasının imzalanacağını öngördü.

Matrefi, bu ziyaretin bir önceki dönemde durağanlaşan ilişkilere ivme kazandırması temennisinde bulunarak, ziyaretin ayrıca İran ile ilişkilerini donduran Suudi Arabistan'a yapılmasından dolayı İran'ın bölgedeki varlığının bundan sonra zayıflayacağı görüşünü dile getirdi.

Toplam 350 milyar dolarlık anlaşma

New York Times gazetesi, 10 yıllık bir anlaşma kapsamında ABD’nin Suudi Arabistan’a 100 milyar dolar tutarında silah satışı yapacağını belirtti. İngiliz Independent gazetesi ise ilk etapta 128 milyar dolar olması beklenen meblağın, 10 yıllık süre zarfında 350 milyar doları bulabileceğini öne sürdü.
Önceki Başkan Barack Obama döneminde ABD tarafından Suudilere 60 milyar dolarlık silah satışı yapılmıştı. Ayrıca iki tarafın, ‘Arap NATO’su’ planı için bir süredir yoğun müzakereler yürütmekte olduğu kaydedildi. Suudi tarafının ilk girişimi, seçimlerden hemen sonraydı.

Suudi Prens Muhammed Bin Salman, Washington’a konuyu görüşmek üzere bir heyet yolladı. Bu müzakerelerin en üst düzey ayağı ise ay başında New York’taki Trump Tower’da yapılan görüşme oldu. Bu görüşmede ABD tarafına Donald Trump’ın damadı ve Başdanışmanı Jared Kushner liderlik ederken, Suudi heyetinin başında bizzat Prens Selman bulunuyordu. New York Times, söz konusu silah anlaşmasının Kushner’ın çabalarıyla bu toplantıda sağlandığını ifade etti.

ABD Başkanı Trump, damadı Kushner’ı Ortadoğu’da ‘gölge diplomat’ olarak kullandığı biliniyor. Washington Post’a konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi, Obama döneminde hayalkırıklığına uğrayan Suudilerin, Trump’la birlikte iş yapmak için ‘çok istekli’ olduğunu söyledi. Söz konusu görüşmelerde, güvenliğin yanı sıra ekonomik işbirliği ve yatırım konularının da geniş yer tuttuğu belirtildi.

Suudi Arabistan medyasında Trump ziyareti

Öte yandan, ziyaret öncesi Suudi Arabistan cadde ve sokaklarına "daha önce görülmemiş" bir şekilde Trump'ın fotoğrafları ve ABD bayrakları asılırken, ülke basını da haberlerinde bu ziyarete geniş yer ayırdı.

Suudi Arabistan medyasında "tarihi" şeklinde nitelendirilen ziyaretin oyunun kurallarını yenileyeceği, Trump'ın ilk yurt dışı ziyaretini Suudi Arabistan'a gerçekleştirmesinin ülkenin gerçek konum ve önemini ortaya koyduğu, ayrıca Trump'ın, kutsal Mekke şehrini sınırları içinde barındıran ülkeye ziyaretiyle Müslümanlara önemli mesajlar vermek istediği belirtiliyor.