20 yıl sonra TRT makası

Filmde eşini aldatan sosyete doktoru Cüneyt Arkın’ın iç çamaşırlı kadın hastasını muayene sahnesi özel bir teknikle yok edildi

Pazar akşamı TRT 2’de yayınlanan,1965 yılı yapımı ve baş rollerini Cüneyt Arkın ile Belgin Doruk’un paylaştığı “Kırık Hayatlar” isimli Türk filmini izleyenler gözlerine inanamadı. Filmde bir doktoru canlandıran Cüneyt Arkın’ın kadın hastasını muayene ettiği sahne TRT tarafından sansürlendi. Sansür sahnesini AKŞAM’dan öğrenen filmin yönetmeni ve senaristi Halit Refiğ şok oldu. Refiğ, “ Filmin ana konusu olan aldatmayla ilgili bölümleri kendilerine göre sansürlemişler. Anlamak mümkün değil” dedi.

Halit Ziya Uşaklıgil’in romanından uyarlanan, sosyetik hastalarını muayene ederek çok para kazanan, güzel eşi ve iki çocuğu ile mutlu bir yaşam süren doktorun, eşini aldatmasıyla gelişen öykünün işlendiği film, TRT 2 tarafından sansürlendi. Televizyon izleyicilerinin Kanal 7 ve STV ekranlarında sık sık rastladığı sansürü bu kez TRT uygularken, erkek doktorun kadın hastasını muayene ettiği sahnede kadın oyuncunun göğsü ve sırtı özel bir teknik ile görüntüden çıkarıldı. Sansürde uygulanan özel teknik ile görüntü doktoru canlandıran Cüneyt Arkın üzerinde odaklanıp büyütülerek hem filmin görüntü kalitesi bozuldu, hem de o anda repliği bulunan kadın oyuncu televizyon izleyicileri tarafından görülmedi.

MİNİ ETEĞE DE GEÇİT YOK

Ayrıca filmde eşi Belgin Doruk’un canlandırdığı karakteri aldatan bir doktoru oynayan Ömer isimli karakterin (Cüneyt Arkın) Nebahat Çehre ile olan öpüşme sahneleri ve bazı kadın oyuncuların mini etekli sahneleri de aynı yöntemle sansürlendi.

YÖNETMEN ŞOKE OLDU

Filmin senaristi ve yönetmeni Halit Refiğ AKŞAM’dan öğrendiği sansür olayı karşısında şoke oldu. Refiğ, artık 75 yaşında olduğunu, belirterek “Ben genç nesle üniversitelerde ders verirken eserlerimin bu şekilde sansürlenmesi çok üzücü. Bu film 1988 yılında yine TRT2’de yayınlandı ama o dönem kimse bu filmi sansürlemedi” dedi. Filmin o yıllarda yayınlanan sansürsüz halini de arşivine aldığını dile getiren Refiğ, “TRT arşivlerinde ve bende filmin orijinal halini bulmak mümkün” dedi.

Arkın: Bu zihniyeti anlamıyorum

KIRIK Hayatlar filminin sansürlü halini ben izlemedim ama arkadaşlarım ve çarşıda pazarda karşılaştığım insanlar bana söyledi. Bu film bin yıldır gösterimde, Türkiye’nin her yerinde oynadı. Yaşanan şeyi doğru bulmuyorum. Halk ne yapıldığını biliyor. Bugünleri atlatacağız. Bu iş böyle sürmez. O yıllarda belki daha aydın değildik ama şehir ahlakına sahiptik. Sinemaya karşı saygı ve sevgi duyuluyordu. Gençlerimizi alt üst ettiler.

İstersek sansürleriz

TRT Televizyon Daire Başkanı Nurullah Karakaş, filmin dışardan bir firmadan alındığını, alındığı şekliyle de yayınlandığını söyledi. Filme müdahalelerinin bulunmadığını iddia eden Karakaş, “Gerekirse bulunabiliriz de. Türk toplum ve aile yapısına aykırı bir durum varsa müdahalede bulunulur. Bizim yayın kurulumuz ve onun kararları vardır. Bu kurulun kararı geğince gerekli kısıtlamalara da gidilebilir” şeklinde konuştu.

Osmanlı’da bu sansür yok

Bazı filmlerinin televizyonlarda yayınlandığını ve bu yayınları arşivlediğini dile getiren Ünlü Yönetmen Halit Refiğ “Bu filmin senaryosunu Halit Ziya Uşaklıgil’in Kırık Hayatlar isimli romanından almıştım. O romanda filmdeki olaylar bire bir yaşanıyor. Fakat roman Osmanlı’nın son döneminde geçtiği için ben bunu 1965 yılına uyarladım. Herhangi bir değişiklik yapmadım. Roman yayınlandığı zaman kimse sansür uygulamamış. Ben bu filmi sinemalarda gösterime sunduğum zaman kimse bana bu filmin şurasını çıkarın, burasını makaslayın demedi, aynen sinemada daha sonra da birçok kez televizyon kanalındaaynı biçimiyle yayınlandı. Üstüne üstük TRT2’de yayınlandığı zaman yine sansür görmemişti. Şimdi hangi akla hizmet eserimi bu hale getirmişler. Görüntüleri bozmuşlar. Filmin aldatmayla ilgili bölümleri kendilerine göre sansürlemişler. Anlamak mümkün değil.”diye isyan etti.

Erdinç Akkoyunlu - Nurbanu Güney Elbir /Akşam