Aile sağlığı merkezlerinde aşılama kaosu

Sözcü Gazetesi'nin haberine göre Sağlık Bakanlığı, cumartesi günü aldığı bir kararla bugünden itibaren aile hekimleri için önceden alınan randevulara ek olarak 36 aşı randevusu açtı. Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) sistemi çöktü. Aile hekimliği çalışanları ve vatandaşlar karşı karşıya getirildi.

Sağlık çalışanlarının ardından kademeli olarak devam eden corona virüsü aşılama çalışmalarına 65 yaş grubu da eklendi. Bakanlık tarafından açıklanan bilgiye göre, 12 Şubat 2021 Cuma günü itibariyle 65 yaş ve üstü vatandaşların aşılanma çalışmalarına başlanacağı yönünde idi. Buna karşın işleyiş konusunda yaşanan sıkıntılar, toplum sağlığının birinci basamağında yer alan aile hekimleri ve aile hekimliği çalışanlarını sıkıntıya soktu.

Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası’ndan (AHESEN) yapılan açıklamada şöyle denildi:

– Covid-19 aşılaması için cep telefonunda zorunlu kullanılmak üzere tasarlanan AŞILA programı çöktü ve aile hekimliği çalışanları bir aşının barkodunu okutmak için saatlerce beklemek durumunda kaldı. Aynı şekilde randevu için oluşturulan Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) sistemi de çöktü ve MHRS sitesinden ‘bakım yapıyoruz’ açıklaması yayınlandı.

RANDEVU SİSTEMİMİZ DOLDU

– Aşılamanın başlangıç tarihinin olduğu dönemde yapılacak bakım çalışması kabul edilebilir bir durum değildir. E-nabız kullanamayan vatandaşlarımız Alo 182 randevu hattını arayarak randevu almak istediklerinde, o telefon hattına da ulaşmanın mümkün olamadığı görüldü. SABİM Alo184 hattına ulaşanlar ise “Randevu sistemimiz doldu, aile hekimi randevu verebilir'' şeklinde kötü niyetli yönlendirmelerle, aile hekimliği çalışanları ve vatandaşlar maalesef karşı karşıya getirildi. Sistemsel problemlerin muhatabı aile hekimliği çalışanları oldu ve bu durum da sağlıkta şiddete varan bir tablo yaşanmasına neden oldu.

10 DAKİKADA İKİ HASTA, 180 KİŞİYE AŞI

– Hafta sonu bakanlıktan verilen talimat üzerine Aile Hekimlikleri 15 Şubat 2021 Pazartesi günü saat 13.30'da başlayacak şekilde, 10 dakikada iki hastaya aşılama yapılacak şekilde günlük toplam 36 hasta kapasiteli otomatik cetveller açılmıştır. Beş hekim ve ASM çalışanı bulunan bir aile sağlığı merkezinde 180 kişiye randevu verilecektir. Alınan bu kararla kaos daha da derinleşecektir.

– Aşı uygulama sonrası her bireyin 30 dakika gözlem altında tutulması gerekmektedir. Birçok aile sağlığı merkezi'nin bu kadar kişiyi yeterli sosyal mesafe de gözlemleyecek alanı yoktur. Özellikle İstanbul'da ve büyükşehirlerdeki birçok ASM'nin havalandırma, bekleme ve gözlem alanı bulunmaksızın hizmet verdiği bilinen bir gerçektir. Unutulmamalıdır ki ASM'lerde poliklinik, bebek çocuk izlem, çocuk ve erişkin aşılama ve okul aşılamaları devam etmektedir. Polikliniğe başvuran Covid-19'lu hasta veya aşıyıcısı ile aylardır sokağa dahi çıkartmadığımız 65 yaş grubu vatandaşlarımız riske girecektir. Olası bir aşıla yazılım programı çökmesi veya programın istenilen hızda çalışmaması ile kaotik ortam katlanarak artacaktır.

– Aile sağlığı merkezlerinde çocuk ve erişkin aşılamalarının yapıldığı sistem hazır iken ve AHBS programlarımız ile aşı uygulamalarımızı gerçekleştirirken, cep telefonu ile kullanılan ve ismine AŞILA denilen yeni bir programı neden, kime hizmet edecek şekilde hayata geçirildi? Covid-19 aşılamaları için var olan ve iyi çalışan sistemler neden kullanılmadı?

EN YOĞUN GÜNLERDE BAKIM MI OLUR?

– MHRS sisteminin aşılamada kullanılacağı en yoğun günlerinde “Bakıma aldık” açıklaması kabul edilebilir mi? Hekimlerin MHRS randevu düzenlemelerini neden mesai saati dışına alındı? ilk yoğunlukta sistem çöktü bununla ilgili sorumlular hakkında işlem yapılacak mı?

– Sistemin veremediği randevu için ‘aile hekimleri randevu verebilir’ şeklinde şiddete ve kaosa sevk eden 184 çalışanları için işlem yapılacak mı? Aile hekimliği çalışanları olarak bugüne dek yaptığımız gibi aşılama uygulamalarında her türlü olumsuzluğa rağmen yine fark yaratacağız. Her türlü aksaklıklara rağmen işimizi yine yapacağız, ancak sorumlularda gereğini bir an önce yapmalı.

– Aşıla programını kaldırılıp, Covid-19 aşı uygulaması mevcut sisteme entegre edilmelidir. Yaş grupları için planlanan tarihler medyadan önce aile hekimliği çalışanlarına bildirilmelidir. Aile hekimliği birimlerindeki aile hekimi ve aile sağlığı çalışanı eksikliği giderilmelidir. Her ASM'nin fiziki yeterlilik ve çalışan sayısı aynı değildir, bu nedenle Aile Hekimlerinin randevu cetvellerine müdahil olunmamalıdır.