73 yıldır Gazze'de çalışan UNRWA'nın 72 çalışanı öldü
Filistin’de 73 yıldır görev yapan Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), dün yaptığı açıklamada 72 çalışanının saldırılarda hayatını kaybettiğini duyurdu.
UNRWA, Filistin’deki faaliyetlerine BM’nin Genel Kurul kararıyla 1950’de başlayarak ölen çalışanlarına rağmen halihazırda yüzbinlerce Filistinliye yardım ulaştırmaya devam ediyor.
FİLİSTİNLİLERİN ‘MÜLTECİLİK’ TARİHİ
UNRWA, 1950 yılında Filistinli mülteciler için ilk etapta bütçesinin yüzde 69’unu yardım malzemelerine (gıda, giyim) ayırıp ilerleyen yıllarda bu yardımı arttırarak çalışmalarına devam etti. BM, 1951 Mülteci sözleşmesinin yürürlüğe girmesi ile ‘mülteci haklarının yasal çerçevede korunacağını’ vurguladı.
Ürdün devleti, 1954’te Filistinli mültecileri korumak adına Ürdün Vatandaşlık Kanunu’yla “Yahudi olmayan, 15 Mayıs 1948'den önce Filistin vatandaşlığına sahip olan ve 20 Aralık 1949 ile 16 Şubat 1954 tarihleri arasında Ürdün'de düzenli olarak ikamet eden herhangi bir kişiyi” Ürdün vatandaşı olarak kabul etti. Filistinli mülteciler, bu kanunla Ürdün vatandaşlığı almaya hak kazandı.
1960’LARDA ÇATIŞMALAR DEVAM EDİYOR
1960’lara gelindiğinde, İsrail ile Mısır, Ürdün ve Suriye arasında çatışmaların çıkması ile 120 bini Filistinli olmak üzere 300 binden fazla kişinin yerinden edildiğini kaydeden UNRWA, Filistinli mültecilere temel eğitim sağlayacak faaliyetlerini hızlandırarak 2013’te sayısı 700’ü geçen okul işletmeye başladı. Bu kapsamda Orta Doğu'da ‘mülteci kadınlara’ öğretmen eğitimi ve mesleki kurslar sunan ilk kurum olan Ramallah Kadın Eğitim Merkezi açıldı.
KARA EYLÜL
UNRWA arşivine göre, 1970’te Yasser Arafat yönetimindeki Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile Kral Hüseyin yönetimindeki Ürdün arasında ‘Kara Eylül’ olarak bilinen bir çatışma çıktı, binlerce Filistinli mülteci ülkeden sınır dışı edildi ve FKÖ liderleri Ürdün'den Lübnan'a geçti. Öte yandan 1974’deki İsrail hava saldırıları Lübnan'daki Nabatiyeh Filistin Mülteci Kampı ile diğer üç kampı yok etti ve 3 binden fazla Filistinli mülteciye ev sahipliği yapan UNRWA'nın barınaklarının yüzde 80'ini vuruldu. 70’lerin sonuna gelindiğinde çoğunlukla güney Lübnan'daki Filistin hedeflerini vuran İsrail askeri operasyonları, yaklaşık 67 bin Filistinli mülteciyi yerinden etti.
HAMAS’IN YÖNETİME GELMESİ
UNRWA, 80’lere gelindiğinde Filistinli mültecilerin toplam nüfusunun 2 milyonu aştığını kaydetti. 1991’de Madrid Konferansı ile başlatılan Orta Doğu Barış Süreci'ne yanıt kapsamında UNRWA, genel merkezini Gazze Şehri'ne taşıdı. İsrail, Ağustos 2005’de Gazze’den çekilme kararı aldı ve Ocak 2006'da Filistin Yasama Konseyi için seçimler yapılarak Hamas iktidara geldi. Bu tarihten itibaren Gazze'den İsrail'e roket atışı, İsrail'in Gazze'ye saldırıları artan gerilim ve şiddet olayları 2023’e kadar devam etti.
DHA