Anne olmayı engelleyen hastalık

Sözcü Gazetesi'nden Nazan Doğaner Halıcı'nın haberine göre halk arasında ‘çikolata kisti' olarak bilinen endometriozis, kısaca rahim içini döşeyen endometrium tabakasının rahim dışı organlara yerleşmesi olarak tanımlanabilir. Başka rahatsızlıklarla da ortak belirtiler gösteren hastalığın teşhisi bu yüzden bazen 10 yılı bulabilir…

Tüm dünyada farkındalık oluşturabilmek için her yıl Mart ayında bu hastalığa dikkat çekildiğini belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Taner Usta, hastalıkla ilgili merak edilenleri anlattı…

Hangi belirtiler dikkate alınmalı?

Ağrılı adet, ağrılı ilişki ve kronik kasık ağrısı hastalığın en sık yaşanan belirtileridir. Bu tür şikayetleri olan kadınların yüzde 70'inde endometriozis görülür. Endometriozis; ağrılı adet, münasebet sırasında kasıklara ve makata vuran ağrı, kısırlık, kabızlık, hazımsızlık, şişkinlik, karın ağrısı, karnın alt kısmında rahatsızlık hissi, adet düzensizliği, sık idrara çıkma, kanlı idrar gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu şikayet noktalarını biraz açmak gerekirse; hastalık, bağırsakta şişkinlik yaptığı için pek çok kadın “Hiçbir neden yokken karnım şişti” diye yakınır. Özellikle bu karındaki şişkinlik regl döneminde olmaktadır. Bu nedenle genç yaştaki bir kadın, karın ağrısı ve döngüsel şişkinlik gibi sorunlar yaşıyorsa endometriozis olabileceği akla gelmelidir.

Sebepleri nelerdir?

Endometriozisin bilinen bir nedeni yok, ancak genetik yatkınlık önemli. Annesinde ya da kız kardeşinde endometriozis olan kadınlar, hastalığa yakalanma açısından daha risklidir. Çevresel faktörler de hastalığın gelişiminde rol oynar.

Ne gibi sorunlara yol açabilir?

Endometriozis özellikle tüplerde ve yumurtalıklarda tıkanıklığa, yapışıklığa yol açtığı için kısırlığa neden olabilir. Endometriozis odaklarından salgılanan bazı maddeler, yumurta ve spermin döllenmesine ya da rahime yerleşmesine de engel olabilir. Ancak her endometriozis hastalığı da kısırlığa yol açmaz. Bazı hastalar doğal yollarla hamile kalabilir.

Nasıl teşhis edilir?

Ne yazık ki belirtileri başka birçok hastalığa benzeyen endomeriozisin tanısı için çok zaman kaybedilir. Bazen şikayetlerin başlamasının üzerinden 7 ya da 10 yıl geçtiğinde hasta daha yeni endometriozis tanısı almış olabilir.  Bu nedenle kadınların, genç kızların belirtileri dikkate alıp çekinmeden kadın doğum uzmanına başvurması önemli. Tanı için de öncelikle her hastalıkta olduğu gibi hastanın şikayetleri ve kişisel hikayesi alınır. Ardından jinekolojik muayene ve ultrasonografi yapılır.

Endometriozis tanısını koymada en bilgi verici yöntem ultrasonografidir. İleri görüntüleme yöntemleri olan MR, bilgisayarlı tomografi özellikle derin endometriozis dediğimiz durumlarda faydalı olur. Endometriozisin kesin tanısı laparoskopi ile doku biyopsisi yapılarak konulur.

TEDAVİ NASIL PLANLANIR?

Hemen hemen her hastalıkta olduğu gibi endometrioziste de tedavi süreci hastanın durumuna göre belirlenir. Endometriozisin evresi ve şiddeti tedavi yaklaşımını etkiler. Tedavide belirleyici iki önemli faktör ise ağrı ve çocuk isteğidir. Medikal ilaç kullanımı ve cerrahi yöntemler, tedavideki temel yaklaşımı oluşturur.