Avrupa’da mutasyon paniği

Milliyet Gazetesi'nin haberine göre İngiltere’de Covid-19’un yüzde 70’e yakın oranda daha hızlı yayılacak şekilde mutasyona uğradığı saptanmıştı. Yeni mutasyonun ülkede eylül ayının sonlarında ortaya çıktığını duyuran İngiliz bilim insanları, virüsün genetik diziliminde 23 farklı mutasyon saptadı.

Bilim insanlarına göre, virüsün insan vücuduna tutunmak için kullandığı “çıkıntılı protein”lerinde (spike protein) bazı mutasyonlar görüldü. İlk analizlerde “N501Y” adı verilen mutasyon sayesinde virüsün önceki döneme kıyasla yüzde 70 daha hızlı yayıldığı tespit edildi. Buna göre, söz konusu varyant İngiltere’nin başkenti Londra’da ilk kez 21 Eylül günü tespit edildi. Kasım ortasında gelindiğinde Londra’daki vakaların yüzde 28’inde, 9 Aralık günü ise başkentteki vakaların yüzde 62’sinde bu varyant saptandı. 

AB acil toplanıyor

Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa ülkelerini yeni mutasyonun yayılmasını önlemek için tedbirlerini sıkılaştırmaya çağırdı. Örgüt, virüsün İngiltere dışında Danimarka (9 vaka), Hollanda (1 vaka) ve Avustralya’da (1 vaka) görüldüğünü açıkladı. DSÖ, İngiltere’deki yetkililerle “yakın temasta” olduklarını duyurdu. Avrupa Birliği (AB), nasıl hareket edeceklerini belirlemek üzere bugün saat 11.00’de kriz toplantısı yapılacağını bildirdi.

Uçuşlar durduruldu

İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock’un, daha bulaşıcı yeni türün “kontrolden çıktığını” söylemesi, sadece Avrupa değil tüm dünyada endişeye yol açtı. Aralarında Türkiye’nin de olduğu çok sayıda ülke, İngiltere ile sınırları kapatmaya başladı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İngiltere, Danimarka, Hollanda ve Güney Afrika’dan Türkiye’ye uçuşlarda geçici durdurma kararı alındığını bildirdi. Koca, ayrıca İngiltere kaynaklı mutasyon riski üzerine alınan tedbirler kapsamında halen yolda olan uçuşlar için tüm yolculara test yapılacağını ve karantina kurallarının uygulanacağını açıkladı.

Avrupa ülkeleri de hava, kara ve deniz ulaşımının yanı sıra tren seferlerine son vermeye başladı. Demiryolu firması Eurostar, Londra-Brüksel ve Londra-Amsterdam arasındaki trenlerini iptal  edildiğini duyurdu.

Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Avusturya ve Hollanda, İngiltere’yle uçuşları durdurduklarını bildirdi. Çekya, İngiltere’den gelenler için daha katı karantina önlemleri uygulanacağını açıkladı. İsrail ise, İngiltere, Danimarka ve Güney Afrika’dan gelen yabancıların ülkeye alınmayacağını duyurdu. Kuveyt de İngiltere ile hava yolu ulaşımını durdurma kararı aldı.

İrlanda hükümeti de uçuşlara 48 saatlik bir yasak getirdiklerini duyurdu. İngiltere’nin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ülkelerin seyahat kısıtlamalarını “bu hükümetlerinin kendi kararı olarak gördükleri” kaydedildi.

Londra’da kaos! 

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın, yeni mutasyonla daha hızlı bulaşan koronavirüs nedeniyle Londra’nın tamamı ile Güney ve Doğu İngiltere’nin, en katı kısıtlamaların uygulandığı 4’üncü seviye salgın riski alanına alındığını duyurmasının ardından pek çok yerde kaos yaşandı. Kısıtlamanın ilan edildiği 18 milyonun yaşadığı bölgelerde vatandaşların Noel’de aileleriyle bir araya gelmelerinin yasaklandığı bildirilmesinin ardından yüzlerce kişi şehirlerinden çıkmanın yolunu aradı. Özellikle Londra’da cumartesi gecesi şehri terk etmek için yüzlerce kişi tren istasyonlarına ve havalimanlarına akın etti.

Johnson’ın duyurusundan sonraki 90 dakika içinde insanların otomobillere ve taksilere akın ettiği, hatta araç kiralayarak “kaçmaya” çalıştığı belirtildi. Sağlık Bakanı Matt Hancock, söz konusu bölgelerden kaçmaya çalışanları “sorumsuz olmakla” suçladı.

Öte yandan 4’üncü aşama önlemlerinin uygulanmaya başlandığı Londra’da tüm mağazalar, kuaförler ve spor salonları kapatıldı. Başkent sokaklarının boş olduğu gözlemlenirken, metro istasyonlarına sessizlik hakimdi.

‘Aşıyı etkilemez’

Virologlar, virüslerin kendilerini hayatta tutmak için sıklıkla mutasyon geçirdiğini, bunun bilim dünyası için normal bir durum olduğunu ve söz konusu değişimlerin salgın grafiklerinde dramatik etkilere çok nadir yol açtığını vurguladı.

İngiliz gazetesi The Guardian’a konuşan uzmanlar, 23 genetik değişimin sıra dışı biçimde yüksek bir sayı olduğunu belirtse de koronavirüsün İngiltere’de daha ölümcül hale geldiğine dair şu ana dek herhangi bir kanıt bulunmadığını söyledi. New York Genom Merkezi’nden Dr. Neville Sanjana ise Wall Street Journal gazetesine yaptığı açıklamada “Tekli mutasyonlar aşıların performansını değiştirmez” dedi. Sanjana, aşının üreteceği antikorun bu varyanta karşı yeterli olacağını söylese de “Gözümüzü açık tutmalıyız” dedi.