Çocukların Beslenme Eğitimi
Çocukların Beslenme Eğitimi
Çocuklara hayatlarının ilk 6 ayında yalnız anne sütü verilmesi yeterli olmaktadır. Altı aylıktan sonra mutlaka gerekli besinlerle takviye etmek lüzumludur. Ancak süt çocuklarına altıncı aydan sonra verilecek ek gıdaları kabul ettirmek zordur. Bunun için anne sütü yeterli olsa bile, dördüncü aya doğru ek besinler verilmeli ve buna alıştırılmalıdır.
1- Süt çocuklarını ek gıdalara alıştırmak dikkat ister. Meyve suyuna, çaya, süte, yoğurda, bütün yiyecek ve içeceklere şeker konursa, tatlıya böyle alıştırılmış bir çocuğu huyundan vazgeçirmek çok güç olur. Bu nedenle anne sütü alan bebeğe 4 aylıktan sonra şekersiz yoğurt, sebze püreleri, şekersiz meyve suyu ve ezmesi, yumurta ve tuzsuz peynir gibi değişik yiyecekler verilirse, ilerde normal gıdalara alıştırmak kolay olur.
2- Beslenme eğitiminde büyükler, küçüklere iyi örnek olmalıdır. Çocuk gördüklerini hemen beynine nakşeder, sonra da taklit eder. Evde anne, baba, okulda öğretmen, çocuğun örnek aldığı rehberlerdir.
En önemli yemek, sabah kahvaltısıdır. Evdekiler gerekli çabayı göstermezlerse, çocuk sabah kahvaltısına nasıl alışır? Aile yemeğe oturduğunda, birinin yemek için olumsuz davranışlar göstermesi, çocuğun muntazam yemek yemesine engel olur.
3- Sağlık eğitiminde de genel eğitim gibi deneyimlere öncelik verilmelidir. Çocuğun evde ve okulda, görerek yaparak ve deneyerek öğrenmesine imkân oluşturulmalıdır.
Çocuklar evde ve okulda, yemeklerin ve sofraların hazırlanmasına yardım etmeli, çocukların sorularına sabırla doğru cevap verilmeli ve yarınlara hazırlanmalıdır.
Her şeyi tutan elin, kirli olabileceği, devamlı yıkamak lâzım geldiği, salatanın ve meyvanın gıda değerinin ve vitamininin kaybolmaması için yemek zamanı hazırlanması gerektiği, taze hazırlanmış meyve sularının, konservatif meyva sularından ve gazoz gibi içeceklerden çok üstün olduğu öğretilmelidir.
4- Çocuklar daima gözlem altında tutulmalı, en ufak şikâyetleri uzmanlar tarafından değerlendirilmeli, belli aralıklarla boy ve kilo ölçülmeli, büyüme ve gelişmeleri kontrolde tutulmalı, gerileme ve aşırı kilo alma önlenmelidir.
5- Her çocuğun günlük tükettiği besin miktarı aynı değildir. Bazı çocuklar büyüme ve gelişme için, daha çok besin harcarlar. Bazıları daha az be-
sinle aynı işi görürler. Bunun yanında her midenin boşalma hızı da farklıdır. Bazıları 3, bazıları 4 saatte boşalabilirler. Az besin aldığı hâlde, emsali çocuklarla aynı büyüme ve gelişme gösteren çocuklar vardır. Bunlar aldığı besinleri vücudun ihtiyaçları için en iyi şekilde kullanıyor demektir. Esas gaye, çocuğun vücut yapısının düzgün, büyüme standartlarına uygun olması, fiziksel büyümeyle zihinsel gelişim ve ruhsal olgunluğun birlikte olmasıdır.
6- Mümkün olduğu takdirde her okulda bir beslenme öğretmeni olmalıdır. Öğrenci, veli, öğretmen görüşmesinde, beslenme öğretmeni de bulunmalı, çocuğun beslenme yönünden olumsuz ve olumlu durumları değerlendirilmelidir.
Okul Öğrencileri İçin Oluşturulacak Devlet Politikasının Ana Hatları Ne Olmalıdır?
1- Beslenme politikasına Türkiye genelinde yapılan ve yapılacak olan araştırma sonuçlarına göre yön verilmesi.
2- Araştırma bulguları ve neticelerine göre, genel ve bölgesel gıda-sal eksikliğin giderilmesi.
3-Tarım, Millî Eğitim, Köy İşleri ve Sağlık Bakanlığı arasında, iyi bir organizasyon kurularak bölgelerin ihtiyaçlarına göre gıda üretilmesine gidilmesi.
4- Öğrencilere, doğru beslenme alışkanlığı kazandırılması için standart bir beslenme eğitimi planlanması ve uygulanması.
5- Toplumun beslenme durumlarının düzeltilmesi için eldeki imkânların iyi kullanılması, birlik ve bütünlüğün sağlanması, yetkili bir beslenme konseyi kurulması ve devletçe malî bakımdan desteklenmesi gereklidir.
1- Süt çocuklarını ek gıdalara alıştırmak dikkat ister. Meyve suyuna, çaya, süte, yoğurda, bütün yiyecek ve içeceklere şeker konursa, tatlıya böyle alıştırılmış bir çocuğu huyundan vazgeçirmek çok güç olur. Bu nedenle anne sütü alan bebeğe 4 aylıktan sonra şekersiz yoğurt, sebze püreleri, şekersiz meyve suyu ve ezmesi, yumurta ve tuzsuz peynir gibi değişik yiyecekler verilirse, ilerde normal gıdalara alıştırmak kolay olur.
2- Beslenme eğitiminde büyükler, küçüklere iyi örnek olmalıdır. Çocuk gördüklerini hemen beynine nakşeder, sonra da taklit eder. Evde anne, baba, okulda öğretmen, çocuğun örnek aldığı rehberlerdir.
En önemli yemek, sabah kahvaltısıdır. Evdekiler gerekli çabayı göstermezlerse, çocuk sabah kahvaltısına nasıl alışır? Aile yemeğe oturduğunda, birinin yemek için olumsuz davranışlar göstermesi, çocuğun muntazam yemek yemesine engel olur.
3- Sağlık eğitiminde de genel eğitim gibi deneyimlere öncelik verilmelidir. Çocuğun evde ve okulda, görerek yaparak ve deneyerek öğrenmesine imkân oluşturulmalıdır.
Çocuklar evde ve okulda, yemeklerin ve sofraların hazırlanmasına yardım etmeli, çocukların sorularına sabırla doğru cevap verilmeli ve yarınlara hazırlanmalıdır.
Her şeyi tutan elin, kirli olabileceği, devamlı yıkamak lâzım geldiği, salatanın ve meyvanın gıda değerinin ve vitamininin kaybolmaması için yemek zamanı hazırlanması gerektiği, taze hazırlanmış meyve sularının, konservatif meyva sularından ve gazoz gibi içeceklerden çok üstün olduğu öğretilmelidir.
4- Çocuklar daima gözlem altında tutulmalı, en ufak şikâyetleri uzmanlar tarafından değerlendirilmeli, belli aralıklarla boy ve kilo ölçülmeli, büyüme ve gelişmeleri kontrolde tutulmalı, gerileme ve aşırı kilo alma önlenmelidir.
5- Her çocuğun günlük tükettiği besin miktarı aynı değildir. Bazı çocuklar büyüme ve gelişme için, daha çok besin harcarlar. Bazıları daha az be-
sinle aynı işi görürler. Bunun yanında her midenin boşalma hızı da farklıdır. Bazıları 3, bazıları 4 saatte boşalabilirler. Az besin aldığı hâlde, emsali çocuklarla aynı büyüme ve gelişme gösteren çocuklar vardır. Bunlar aldığı besinleri vücudun ihtiyaçları için en iyi şekilde kullanıyor demektir. Esas gaye, çocuğun vücut yapısının düzgün, büyüme standartlarına uygun olması, fiziksel büyümeyle zihinsel gelişim ve ruhsal olgunluğun birlikte olmasıdır.
6- Mümkün olduğu takdirde her okulda bir beslenme öğretmeni olmalıdır. Öğrenci, veli, öğretmen görüşmesinde, beslenme öğretmeni de bulunmalı, çocuğun beslenme yönünden olumsuz ve olumlu durumları değerlendirilmelidir.
Okul Öğrencileri İçin Oluşturulacak Devlet Politikasının Ana Hatları Ne Olmalıdır?
1- Beslenme politikasına Türkiye genelinde yapılan ve yapılacak olan araştırma sonuçlarına göre yön verilmesi.
2- Araştırma bulguları ve neticelerine göre, genel ve bölgesel gıda-sal eksikliğin giderilmesi.
3-Tarım, Millî Eğitim, Köy İşleri ve Sağlık Bakanlığı arasında, iyi bir organizasyon kurularak bölgelerin ihtiyaçlarına göre gıda üretilmesine gidilmesi.
4- Öğrencilere, doğru beslenme alışkanlığı kazandırılması için standart bir beslenme eğitimi planlanması ve uygulanması.
5- Toplumun beslenme durumlarının düzeltilmesi için eldeki imkânların iyi kullanılması, birlik ve bütünlüğün sağlanması, yetkili bir beslenme konseyi kurulması ve devletçe malî bakımdan desteklenmesi gereklidir.