Dünyayı elektrik çarptı
Türkiye’deki elektrik fiyatlarına gelen zamlar son dönemin tartışmalı konusu. Ancak sadece Türkiye’de değil dünya genelinde elektrik fiyatlarında petrol ve doğalgaz fiyatlarına bağlı olarak ciddi artışlar yaşanıyor.
Türkiye Gazetesi'nden Osman Sağırlı'nın haberine göre güncel enerji fiyatlarının yer aldığı ElectricRate platformu verilerine göre geçen yıl haziranda 13,7 dolar sent olarak ölçülen konutlarda bir kilovatsaat elektriğin fiyatı mevcut durumda 14,2 dolar sente yükseldi. İş yeri kullanıcıları için kilovatsaat başına 12,7 dolar sent oldu.
Elektrik fiyatlarındaki artış; Portekiz’de yüzde 23, Japonya’da yüzde 14, Almanya’da yüzde 9, Avustralya’da yüzde 7, Belçika’da yüzde 6 ve İngiltere’de yüzde 4 oldu. Elektrik Mühendisleri Odası verilerine göre Türkiye’de hanelerin aylık elektrik tüketim miktarı 230 kilovatsaat. Yapılan zamlarla birlikte Türkiye’de elektriğin fiyatı 210 kilovatsaate kadar 9,9 sent, 210 üzerindeki miktar ise 15 sent olarak hesaplanıyor.
EN RAHATI İZLANDA
Elektriğin dünyanın farklı yerlerinde ne kadara mal olduğu konusunda büyük farklılıklar var. İzlanda, elektriğini yüzde 100 yenilenebilir enerji kaynaklarından üretirken, Çin’in elektriği neredeyse tamamen fosil yakıtlardan geliyor. Mısırlılar kilovatsaat elektrik başına sadece 2 sent harcarken, Danimarkalı haneler 34 sent ile neredeyse 17 kat daha fazla harcıyor.
EN PAHALISI ALMANYA
Almanya ve Bermuda, çok farklı sebeplerle en pahalı elektriğe sahip ülkeler arasında popüler ülkeler unvanını elinde tutuyor. Almanya’da, siyasi olarak belirlenmiş karmaşık vergiler, harçlar ve ek ücretler, fiyatın neredeyse yarısını oluşturuyor ve sonuç olarak Alman elektrik fiyatları son 20 yılda iki katından fazla arttı. Bermuda ise yüksek ithalat vergileri sebebiyle sadece 21 milkarelik küçük bir ada olarak, elektrik üretmeye yönelik herhangi bir girişimi olmadığından çok pahalı tüketiyor.
Ülkelerin bir birim elektrik için ödediği fiyatlara bakıldığında; 39 sent ile Almanya ilk sırada yer alıyor. 37 sentle Bermuda Adaları ikinci sırada yer alırken, 34 sentle Danimarka, 32 sentle Portekiz ve Belçika sıralamada en üstte yer alıyor. Elektrik fiyatları İrlanda ve Japonya’da 29 sent, Güney Kıbrıs’ta 28 sent, İngiltere ve İtalya’da 27 sent, Avustralya ve Lüksemburg’da 26 sent. ABD’de her eyalette farklılık göstermekle birlikte elektrik fiyatları kilovatsaat başına ortalama 14,11 sent seviyesinde seyrediyor.
EN UCUZU PETROL ÜLKELERİ
En ucuz elektrik tüketen ülkeler olarak, özellikle de Venezuela, İran, Irak, Kuveyt ve Katar ile birkaç tanınmış petrol üreticisi ön plana çıkıyor. Büyük ham petrol rezervleri ve enerji ihracatçılarının durumu sayesinde bu ülkeler devasa ölçekli ekonomilerinden yararlanarak dünyadaki en ucuz elektrik fiyatlarından bazılarının keyfini çıkarmalarını sağlıyor.
GELİRİMİZİN YÜZDE 6,4'Ü ELEKTRİK FATURASINA GİDİYOR
Her ülkedeki haneler farklı ücretler alıyor, bu sebeple kilovatsaat başına 15 sent, bazıları için ucuz olabilirken diğerleri için çok pahalı olabilir. ABD’de sakinlerin gün boyunca elektrik tüketmek için günlük ücretlerinin yalnızca yaklaşık %1,24'ünü kullanmaları gerekiyor. Satın alınabilirlik, Avrupa ülkelerinde daha büyük bir zorluk. Portekiz, Slovak Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti’ndeki hanelerin maaşlarının %8’ine kadar harcaması gerekiyor. Almanya’daki ortalama elektrik fiyatları dünyadaki en yüksek fiyatlar iken, ortalama elektrik faturaları, daha yüksek ortalama yıllık maaş seviyeleri sayesinde sakinlerinin maaşlarının sadece yüzde 5’ini oluşturuyor. Satın alma gücü paritesi (SAGP), verileri ortalama ücretler ve döviz kuru için ayarlayarak mal ve hizmet satın almak için benzer bir karşılaştırma sağlamak için kullanılır.
Türkiye'de Ocak ayında 150 kilovatsaat olarak belirlenen alt kademe şubat itibarıyla 210 kilovatsaat olarak güncellenmişti. Ancak bu miktarın daha da artırılması hükûmetin gündeminde. Türkiye’de resmî verilere göre hane halkı ortalama geliri yıllık 69 bin 600, aylık 5 bin 800 lira. Aylık ortalama 300 TL faturası olan bir aile Türkiye’de günlük gelirinin yüzde 6,4’ünü elektrik harcamaları için kullanıyor.