Eşinden ayrılanlar dikkat!..

Migrenle ilgili araştırmaların ortaya koyduğu çarpıcı gerçekler var. Migren sıklığının kadınlarda daha fazla olmasından kadınlık hormonlarının sorumlu olduğu düşünülüyor. Migren şehirde yaşayan insanların hastalığı olarak görülürken; eğitim düzeyi düşük ve eşinden ayrılmış kişilerde bu hastalığa daha çok rastlanıyor.

Baş ağrısı ve Ağrı Çalışmaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Zarifoğlu, “Migren, ataklarla seyreden ve ataklar arasında belirti göstermeyen kronik bir baş ağrısı tipidir” diyor. Baş ağrısı ve eşlik eden belirtiler, migrenli kişinin yaşamını her zamanki gibi sürdürmesini engellediği için bu kişilerde belirgin bir iş görmezlik meydana geliyor. Tedavi edilmemesi ya da yapılan tedavinin etkin olmaması durumunda, migren atakları 4 -72 saat arasında sürebiliyor.

Migren ağrıları, kişinin günlük yaşam aktivitelerini engelleyen ve başın hareketleriyle artan ağrılar olarak değerlendiriliyor. Migrende, genellikle zonklayıcı, sıklıkla tek taraflı ve şiddetli baş ağrısı atakları görülüyor. Ağrıya bulantı ve zaman zaman da kusma eşlik ediyor. Hastaların atak sırasında ışık, ses ve koku gibi uyaranlardan rahatsız olmaları dikkat çekiyor. Bu bulguların bir arada değerlendirilmesi tanı için önemli olsa da, her atakta ve her hastada aynı bulguların bulunmayabileceği belirtiliyor.

HER 4 KADINDAN 1’İNDE VAR

Gelişmiş ülkelerde yapılan çalışmalar, bu tür baş ağrısının erişkin kadınlarda yüzde 12 -24, erkeklerdeyse yüzde 5-12 oranlarında görüldüğünü gösteriyor. Prof. Dr. Zarifoğlu ve meslektaşları tarafından gerçekleştirilen çok merkezli baş ağrısı epidemiyolojisi çalışmasında, ülkemizde 18 -65 yaş grubundaki her 6 kişiden 1’inde migren bulunduğu, migren görülme sıklığınınsa yüzde 16.4 olduğu belirtiliyor.

Yine aynı araştırma migren sıklığının kadınlarda erkeklerden 3 kat fazla olduğuna dikkat çekiyor. Buna göre 18 -65 yaş grubundaki kadınların yüzde 25’inde migren görülürken, erkeklerde bu oran yüzde 9. Her 4 kadından 1’inde migren olduğunu söyleyen Prof. Dr. Zarifoğlu, kadınlarda görülen migren sıklığının dünya genelinde erkeklerden daha yüksek oranda olduğunu belirtiyor. Bunun nedeninin kadınlık hormonlarından kaynaklandığı düşünülüyor.

KİMLERDE YAYGIN?

Herhangi bir hastalık migrene yatkınlığı etkilemese de; epilepsi, astım ve alerji gibi hastalıklar migrenle birlikte daha sık görülüyor. Migrenliler migreni olmayanlara oranla, depresyon ve anksiyete gibi psikiyatrik tablolarla daha sık karşılaşıyor.

Toplumumuzda migren kadınlarda en sık 18 -55 yaş grubunda görülüyor. Türkiye çok merkezli baş ağrısı epidemiyolojisi çalışmasına göre öğrenim düzeyi düşük ve eşinden ayrılmış kişilerde migrenle daha yüksek oranda karşılaşılıyor.

MİGRENİ BU BELİRTİLERDEN TEŞHİS EDİN

Migren sıklıkla sabahları ortaya çıkıyor, kademeli olarak artıyor ve erişkinlerde 4 -72 , çocuklardaysa 2 -48 saat arasında sürüyor.

İşte migrenin belirtileri:

Genellikle başın tek tarafında hissedilen ancak çift taraflı da olabilen,
Zonklayıcı,
Hareketle artış gösteren,
Bulantı ve kusmanın görülebildiği,
Işık, ses ve kokudan rahatsızlık gibi belirtilerin eşlik ettiği,
Tekrarlayıcı,
Genellikle orta şiddet düzeyinde baş ağrısı.

ATAK ÖNCESİ İŞTAH DEĞİŞİKLİKLERİ GÖRÜLEBİLİR

Migren atağı sadece baş ağrısı olarak değerlendirilmiyor. Atak başlamadan önce migren hastalarının yüzde 60’ında öncü dönem bulguları olarak; sinirlilik, gerginlik, kas ağrıları, iştah değişiklikleri, idrar artışı ve ürperme gibi belirtiler de yaşanıyor.

Bu dönemi, ‘aura’ adı verilen süreç takip ediyor. Bu dönemde görme alanında kararma, parlayıp sönen yıldızlar, renkli ve kesik kırık çizgiler görülüyor.

Migrenlilerin yüzde 15-20’sinde aura dönemi yaşanıyor ve bu durum, ‘auralı migren’ olarak adlandırılıyor. Aurayı baş ağrısı dönemi takip ediyor.

AYDA 4'ÜN ÜZERİNDE ATAK GEÇİRENLERİN ORANI YÜZDE 50

Baş ağrısı ve eşlik eden belirtiler, migrenli kişinin yaşantısını her zamanki gibi sürdürmesini engelleyerek belirgin bir iş görmezlik nedeni oluşturuyor. Migren atakları tedavi edilmez ya da yapılan tedavi etkin olmazsa 4-72 saat sürebiliyor.

Ülkemizde ayda 4 ve üzeri atak geçiren hastaların oranı yüzde 50’yi aşıyor. Bu ataklar yaklaşık 35 saat sürüyor. Türkiye’de migren hastalarının yüzde 93’ü orta veya ağır şiddetli yani engelleyici (iş görmezliğe neden olan) migren atağı geçiriyor.

Türkiye‘de migren sıklığı, en üretken yaşlar olan 25 -50 arasında en üst düzeye çıkıyor. Migrenli bir kişinin sadece migren baş ağrısı nedeniyle kaybettiği işgünü sayısının yılda 12 olduğu, migrenin iş verimliliğinde de yüzde 40’ın üzerinde azalma yarattığı belirtiliyor. Migrenli kişilerdeki işsizlik oranının migreni olmayanlara göre 2 -4 kat fazla olduğuna dikkat çekiliyor.

Ceyda Erenoğlu