Film içinde film! Para aldılar, film ortada yok!
Bazı film yapımcılarının, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın film çekilmesi için verdiği desteği emlak, Bitcoin ve dolara dönüştürdüğü ortaya çıktı. Bakanlık her yıl çekim ve dağıtım aşamasında yaklaşık 40 filme 1-1,5 milyon lira destek veriyor.
Yeni Şafak Gazetesi'nden Sevda Dursun’un haberine göre sinema, dijitalin karşısında varlık mücadelesi verirken, filmlere verilen desteklerin yatırım aracına dönüştüğü haberleri sektörde konuşulmaya başlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, her yıl yapım aşamasından dağıtım aşamasına kadar yaklaşık 40 filme destek veriyor. Son yıllarda bir film için verilen 1-1 buçuk milyon civarındaki desteklerin yarısından çoğunun hiç kullanılmadan geri ödendiği öğrenildi.
Sinema filmi yapmak için destek alanların uzun metraj filmlerini tamamlama süreleri 4 yıla uzatıldı.
YAPIMCILAR PARAYI EMLAK'A YATIRIYOR
Başvuru halinde ise bu süre 5 yıla kadar çıkabiliyor. Öte yandan bazı yapımcılar, iddialara göre kendilerine verilen parayı, dolara, Bitcoine veya emlaka yatırıyor. Ödeme zamanı gelince de yapılandırma fırsatlarından yararlanarak, ana parayı faizsiz ve en az 12 taksitle ödüyor. Böylece geçen zaman içinde film yapılması için desteklenmiş olan projelerden vaz geçilip, o desteklerin kişilerde uzun bir süre durmasından kaynaklanan kazançlar oluşuyor.
Söz konusu duyumlardan rahatsız olan sinemacılar farklı bir öneriyle geliyor:
“Destek alıp filmlerini bir şekilde yapamayanlar, yapılandırmalardan yararlanarak geri ödemeyi faizsiz ve taksitle yapanlar, en az 3 yıl sinema destek başvurusunda bulunamasın. Böylece hem destekler kazanç aracına dönüşmekten kurtulur hem de gerçekten film çekmek için destek bekleyen yapımcı ve yönetmenlerin önü açılmış olur.”
Kültür Bakanlığı ve TRT’nin destekleri tek başına bir film çekmeye yetmiyor. Başka fonlar ararken geçen süre ise alınan paranın erimesine sebep oluyor. Sinemacılar, alınan desteklerin yatırım aracına dönüşmesini kınarken, belli zaman önce alınan desteklerin de enflasyon oranında iyileştirme yapılmasını, yeni belirlenecek desteklerin ise piyasaya göre belirlenmesi gerektiğinin altını çiziyor.
37 FİLME DESTEK VERİLDİ, DÖRDÜ VİZYON BEKLİYOR
Sinema destek verilerine baktığımızda, Kültür ve Turizm Bakanlığı 2022 yılında 37 filme destek verdi.
Bunlardan sadece dört tanesi vizyon bekliyor, 1 tanesi geri ödendi, gerisi ise hazırlık aşamasında gözüküyor. 2021 yılında destek alan 44 filmden sadece 10 tanesi vizyona girdi, 4’ü geri ödendi diğerleri de ya çekilemedi ya da hazırlık aşamasında. 2020 yılında 47 filme destek verilirken bunlardan sadece 13’ü vizyona girdi. 2019, 2018 ve 2017’de de benzer durum söz konusu.
Hazırlık aşamasında gözükenlerin de birçoğu ya geri ödendi, henüz tabloda gözükmüyor veya yakın zamanda geri ödenecekler listesinde.