Günümüz imaj ve 'beğenilme' çağı!..

Malum; günümüz imaj ve görsellik çağı. Fakat aynı zamanda, görüşünü aldığımız fotoğrafçı Ercan Arslan'ın deyimiyle 'kendini beğenmişlik' çağı. Yeni teknoloji ürünü fotoğraf makineleri ve fotoğraf çekebilen telefonlar bu iki özelliği, belki de başka bir aracın beceremeyeceği bir biçimde birleştiriyor, büyütüyor ve insanlar arasında bir salgına dönüştürüyor. Bir zamanlar fotoğraf çektirme merakları nedeniyle Japonları mimlediğimizi hatırlıyorum. Fakat dünya döndü, devir değişti. Artık herkes her yerde fotoğraf çektiriyor, herkes modellere taş çıkarmaya çalışıyor; herkes beğenilmek, sosyal medyada daha fazla 'like' almak istiyor...

İşin fazla abartılıp büyütülmesini hastalık olarak tanımlayanlar az değil. Fakat iyi poz verme, fotoğrafta güzel çıkma, şişman görünmeme isteği tek başına bir 'hastalık' belirtisi sayılmaz. Hatta bu imaj çağında herkesin hakkı olduğunu söyleyebiliriz. Elbette her işte olduğu gibi burada da püf noktalar, dikkat edilmesi gereken durumlar var.

İşin bilenlerine sorduk: Nasıl poz verilir? Hangi açıdan fotoğraf çektirilir? Hangi pozlar moda? Sorularımızı yanıtlayanlardan aynı zamanda fotoğraf kültürüyle, mesleki deneyimleriyle, fotoğrafa bakışlarıyla ilgili bilgiler, anekdotlar aldık...

Ercan Arslan Milliyet Gazetesi fotoğrafçısı, öğretim görevlisi

Herkes olduğu gibi değil, hayal ettiği gibi görünmek istiyor

- İçinde yaşadığımız imaj ve 'kendini beğenmişlik' çağında fotoğraf çektirenlerin çoğu olduğu gibi değil, hayal ettiği gibi çıkmak istiyor. İyi çıkarsa kendisini güzel buluyor, kötü çıkarsa fotoğrafçıyı beğenmiyor.

HANGİ YÜZE, HANGİ AÇI?

- Herkes fotojenik değildir. En ideal yüz oval biçimli yüzlerdir. Her açıdan güzel sonuç verebilirler. Üçgen, dörtgen ya da yuvarlak biçimli yüzleri çekmek daha zordur. Dörtgen yüzü tek kulağın görüneceği açıdan çekmek iyi sonuç verebilir. Üçgen yüzü aşağıdan; yuvarlak yüzü tek kulağın görüneceği açıdan ya da cepheden çekebilirsiniz.

FACEBOOK'TA YARATICI OLUN

- İyi poz veremediğinizi düşünüyorsanız fotoğraf çektirirken ilgiyi dağıtacak unsurlar kullanın. Örneğin elinize bir şey alabilir, ilginç bir yere oturabilirsiniz. Burada yaratıcılık önem kazanıyor. Facebook'ta insanların profil fotoğraflarını sürekli değiştirmelerini kendini beğenme hastalığının bir işareti olarak görüyorum. Ama örneğin gülerek ya da bir hayvanla birlikte çekilmiş bir fotoğrafın paylaşılması insanların iletişime açık olduğunu gösterir. Bu tür fotoğraflar daha çok beğenilir.

'PHOTOSHOP DERECESİ' GELİYOR 

- Fotoğrafını çektiğim çoğu kişiden photoshop kullanmam yönünde talep alıyorum ama kullanmıyorum. Örneğin, 60 yaşındaki kişiler 45 yaşında görünmek istiyorlar. Ünlü isimlerin sıklıkla başvurduğu bir yöntem... Ünlülerin bu 'gençlik' durumunu görüp sıkıntıya, bunalıma giren pek çok 'sıradan' insan var. Bu nedenle ABD ve İngiltere'de bir süredir, bir fotoğrafta ne kadar photosop kullanıldığını gösteren, 1 -5 arasında derecelendiren bir çizelge koyulması tartışılıyor.

EN GÜZEL YERDE MASA DURMASIN

- Fotoğraf çekerken en fazla sıkıntı duyduğum konu fotoğrafçının işini kolaylaştıracak bir şeyin yapılmaması, bunun için vakit ayrılmaması. İstanbul Belediye Başkanı'nın röportajını çekiyorsun mesela, seni ofisine çağırıyor. Masanın bir ucunda kendisi, diğerinde röportaj yapan kişi duruyor; böyle olunca fotoğrafın en güzel yeri de masaya kalıyor... Orhan Pamuk'un fotoğrafını çekeceksin, seni evine çağırıyor. Hiçbir özelliği olmayan kareler... Ben de alıp İstanbul turu yaptırıyorum. Biraz zor oluyor ama daha güzel kareler çıkıyor. Fon önemli, hatta çeken kişi profesyonel değilse daha önemli...

OSCAR'IN, CANNES'IN FARKI

- Oscar'a ya da Cannes'a katılan sanatçıları görüyorsunuzdur. Fotoğrafçıların önünden geçerken 360 derece dönüyorlar. Bizdeyse başını önüne eğip, sırtını dönüp geçiyor. Anlayış ve kültür meselesi... Herkesin o anı görmeye hakkı var, bu bir haber, bunu anlamak lazım.

MODA; DUYGULU FOTOĞRAF

- 'Poz verme modası', üzerinde düşünülebilecek bir konu. Spor gazeteciliğinde bu açıkça vardır mesela. Futbol maçlarında eskiden kaleye girip gol olan top fotoğrafı çekmek önemliydi. Sonra bu durum değişti; ikili mücadeleyi gösteren fotoğraflar daha çok kullanılmaya başlandı. Şimdiyse gol sevinci yaşayan, üzülen, bağıran, duygu yansıtan futbolcu fotoğraflarını sıklıkla görüyoruz. Bu 'duygu yansıtma' durumunun fotoğrafın diğer alanlarında da moda olduğunu söyleyebiliriz.

Bennu Gerede fotoğrafçı

Gülen pozları pek sevmem

- Ben sürekli gülerek poz verilen fotoğrafları genellikle sevmem. Daha derin bakışlı olmalı. Durgun, yoğun... Gözler çok önemli; konuşmaları gerekiyor, bir şey ifade etmesi gerekiyor.

DRAMATİK VE AĞZI AÇIK...

-  Belli zamanlarda belli pozlar daha fazla popüler oluyor ama o popüler pozları çekici bulmuyorum. Daha dramatik ve ağzı açık pozlar yaygın mesela şu sıralarda; bu tarzı da pek sevmiyorum... 

FOTOJENİKLİK ÖĞRENİLEBİLİR

- Hem poz verme yeteneği hem de fotojenik olmak tecrübeyle ilgili bir şey. Kamera karşısında rahat olmak önemli. Bu, çalışılarak zamanla öğrenilebilir.

Özge Ulusoy model

Aynada kendinize bakın

- Yıllardır poz veren biri olarak tavsiyem aynada doğru vücut açısını bulmaya çalışmak ve kendimizi iyi hissettiğimiz pozun çeşitlerini üretebilmek. Kendinizi ne kadar tanırsanız o kadar iyi poz verirsiniz.

- Benim poz verirken en fazla dikkat ettiğim şey çenemi çok aşağıda tutmamak ve dik durmaya çalışmak.

- Tanıdığım fotoğrafçıları tercih ediyorum. İş alırken onlarla çalışma şartı koyuyorum çoğu zaman. Çünkü tanımadığım fotoğrafçıyla aynı fikirde ve enerjide buluşmak zor olabiliyor.

Serkan Mumcuoğlu Fotoğraf sanatçısı, öğretim görevlisi

Rol yapmayı bilmek gerek

- Poz vermek aslında kare kare bir oyuncu gibi oynayabilmeyi gerektirir. Senaryosuna çalışmış, rolünü hissedip, adapte olmuş bir oyuncu gibi model de kare kare rol yapar. Modellikten oyunculuğa geçen çok başarılı birçok isim var; bu durumun bir kanıtı olarak görebiliriz.

ÇEKİMİN TEPE NOKTASI

- Doğru poz, ancak doğru ışık, doğru makyaj, doğru mekan ile oluşan doğru bir kompozisyon bütünlüğünde elde edilebilir. Fotoğraf çalışmalarında fotoğrafçının ve modelin yükseldiği bir tepe noktası vardır. En iyi kareler ifadenin ve çalışmanın ruhunun yakalandığı kareler bu yükselme evresinde çekilir.

ROMANTİK KADIN MODA

- Yakın geçmişte, soğuk ve donmuş bir kadın figürü çizilirken, bugün sıcak ve romantik kadın ya da yalnız başına hayallere dalmış bir kadın figürü popüler.

DAHA AZ PHOTOSHOP

- Büyük ve başarılı fotoğraf çalışmalarında, doğallık ve gerçekçilik ön planda; yoğun photoshop ve abartılı etkiler tercih edilmiyor. Klasik tarzlara geri dönüş var. Siyah beyaz çalışmalar tercih ediliyor ve beğeni kazanıyor. Sadelik, çarpıcılık ve doğallık aranan özellikler. Sözün kısası aşırı photoshop çalışmaları artık kaliteli ve başarılı fotoğrafın vazgeçilmezi değil.

Mehmet Turgut Fotoğrafçı

Önceki gece fazla içmemeli, regl döneminde çektirmemeli

- Poz veren kişinin öncelikle ışığı iyi takip etmesi gerekir. Fotoğrafı çekilen kişi, mekanı ve fotoğrafçıyı okuyabilmelidir. Bir gece öncesinde fazla içmemelidir. Özellikle kadınlar regli dönemlerinde çekim yapmamaya dikkat etmeliler çünkü makyaj ile ilgili sorunlar yaşanabilir. Beden ölçülerini tam olarak vermeliler ki elbisenin içine sığabilsinler; bu zorluk çok uğraştırıcı...

FOTOJENİKLİK YOKTUR

- Ara Güler'in bir sözü vardır; 'Fotojeniklik diye bir şey yoktur, iyi fotoğrafçı kötü fotoğrafçı vardır.' Babamın bana portre çekmeyi öğrettiği yıllarda ilk olarak insan yüzünü tanımamı ve her insanın doğru bir ışıkta doğru bir açısı olduğunu göstermesi, fotoğrafçılığımın temel noktasıydı.

SİNEMACILAR ZORLANABİLİYOR

- İnsan fotoğrafı çekiyorsanız aynı zamanda insan psikolojisinden de anlamanız gerekir. Birçok insan, özellikle de oyuncular sinema kamerası karşısında dertlerini anlatmaya alışkın oldukları için bunu bir kareye sığdırmaya çalıştıklarında sıkıntı yaşayabiliyorlar. Bu noktada görev fotoğrafçıya düşüyor. Yerinde bir iki müdahale ile sonuca ulaşılabiliyor.

Emel Bayram Moda fotoğrafçısı

Dış mekanda çekim daha iyidir

- Stüdyoda yapılan çekimler ve modellerin verdikleri pozlar, dış mekanlarda yapılanlara göre daha zordur. Çünkü dış mekanda daha doğal pozlar kazanabilirsiniz ama stüdyoda doğal olmak pek mümkün değildir.

- Kadın fotoğrafçı olmanın bir avantajı vardır. Modeller beni gördüklerinde özellikle rahatlarlar. Set hazırlıkları sırasında çekim yapacağım modellerle kurduğum diyaloglar önemlidir.

- Poz vermenin çeşitli modalarına zaman zaman şahit oluyoruz. Bir dönem ellerini beline koyup kafasını geriye atanlar varken bir dönemde zıplayarak çekilen fotoğraflar gördük. Doğal poz her zaman en iyisidir.

Semih Kanmaz Moda fotoğrafçısı

Amatör çekimde fotoğrafçı poza karışmamalı

- Poz vermek kısmen de olsa yetenek işidir; rol yapabilmeyi, kendini bambaşka karakterlerle özdeşleştirebilmeyi gerektirir. Objektif karşısında rahat olabilmek de bir tür yetenektir. Kimileri donup kalır, kimileri olduğu gibidir.

- Profesyonel bir çekim söz konusu olduğunda pozu fotoğrafı çeken belirler. Profesyonel çekimlerde kaliteyi etkileyen olmazsa olmazlar vardır; kusursuz saç ve makyaj, doğru styling, doğru ışık, doğru mekan ve doğru ekipman...

- Amatör bir çekimdeyse pozu modelin belirlemesi daha iyi sonuç verir. Çünkü kendisini defalarca görmüştür ve o sırada kendisine en çok neyin yakıştığını iyi bilir.

Ozan Kıymaç Moda fotoğrafçısı

Yukarıdan çekim ince gösteriyor

- Fotoğraf çeken telefonlar sayesinde insanların kendini çekmesi veya çekmeye çalışması oldukça yaygın bir durum. Buna bağlı olarak insanların, yukardan çekilmiş fotoğrafların kendilerini daha ince gösterdiğini öğrenmelerini yeni klişe olarak görüyorum.

KLİŞE POZLAR NEDEN VAR?

- Doğal duruşlar, diğer pozlardan daha zor çoğunlukla. Tabii çekimin konseptine, mekanına göre değişkenlik gösterebilir. Klişeleşmiş pozlar vardır. İnsanlar kamera karşısına geçtiklerinde elini kolunu koyacakları yeri bilemeyince hafızalarındaki ezbere pozu uygularlar.

İSTEKSİZ MODEL İŞİ ZORLAŞTIRIYOR

- Çekimlerin rahat geçmesi için elimden geleni yapıyorum ama zorlayıcı durumlar da oluyor. Mesela modelin isteksizce davranması... Bazen modeli değiştirmek zorunda kalıyoruz, settekilerin canı sıkılıyor.

Uygar Taylan Akşam Hafta Sonu Ekleri fotoğrafçısı

Güzel poz için en iyisi poz vermemek

- Güzel poz verebilmek için yapılması gereken poz vermemektir aslında. İnsanlar genellikle objektif karşısına geçince sanki dişci koltuğuna oturmuş gibi gerilip, kendilerini rahatsız hissederler. Bu nedenle en güzel pozlar, modelin fotoğrafçıdan haberdar olmadığı, doğal çekilmiş fotoğraflar olur.

- Fotoğrafçı her zaman bir gözü ile ışığı takip edendir. Dış mekan çekimlerde özellikle güneşin tepeden sert geldiği öğlen saatleri tercih edilmemelidir.

- Genellikle en samimi olduğunuz insanları en güzel çekersiniz. Sıcakkanlı ve samimi bir tavır sonrasında insanlar rahatlarlar. Ama fotoğraf çekilirken mutlaka bir motivasyona ihtiyaç duyuluyorsa kesinlikle müziğe başvurulmalıdır.

- Son zamanların en moda pozu çocukluk yıllarına ait, ailenizle ya da arkadaşlarınızla birlikte çekilmiş eski bir fotoğrafınızın yıllar sonra aynısını çektirmek.

Eyüp TATLIPINAR