Halep'te çatışmalar sürüyor: Son durum ne?

Hürriyet Gazetesi'nin haberine göre Suriye’nin kuzeyinde Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki silahlı muhalif grupların çarşamba günü İdlib’den Halep’e yönelik başlattıkları harekat 72 saatte sonuç verdi. Önceki gün Halep kent merkezine giren Esad rejimi karşıtı gruplar, birçok mahallede hakimiyet sağlayarak kentin büyük kısmını ele geçirmeyi başardı.

Böylelikle 2016’da Rusya’nın müdahalesiyle kentten ayrılmak zorunda kalan muhalif güçler, sekiz yılın ardından Halep’e dönmüş oldu. Rejim karşıtı gruplar, kısa sürede valilik ve emniyet müdürlüğü binalarının yanı sıra kentin simgesi olan Halep Kalesi’nde kontrolü sağlayarak ‘Özgür Suriye Bayrağı’nı (ÖSO) göndere çekti. Muhalifler, Beşar Esad’ın kardeşi Basil Esad’ın heykelini de devirdi. Güvenlik kaynaklarından yapılan açıklamaya göre, rejim güçlerinin sabah saatlerinde kentin doğusunda bulunan ve PKK/YPG terör örgütüne devrettiği Halep Uluslararası Havalimanı da muhalif güçler tarafından ele geçirildi. PKK’nın Suriye kolu YPG/PYD tarafından kontrol edilen, şehrin Şeyh Maksud mahallesinde ise çatışmalar sürüyor. Muhalifler İHA’larla terör hedeflerini imha etmeye çalışıyor.

REJİM ASKERLERİ ÇEKİLDİ

Muhalif güçler, düne kadar Halep kırsalında 86, İdlib’de ise 22 olmak üzere toplam 108 yerleşim yeri ve noktayı ele geçirirken operasyonun başından bu yana bölgede en az 850 kilometrekarelik bir alanın kontrolünü sağladı. Rejime bağlı askeri güçler, İran destekli paramiliter gruplar ve rejimin istihbarat birimleri Halep ve çevresini terk etmiş durumda. Rus ordusunun da Hama’daki askeri üslerini boşaltarak Lazkiye’deki Hmeymim Hava Üssü’ne çekildiği öne sürüldü. Kontrol altına alınan bölgelerde Esad rejimine ait ağır silahlar ve askeri araçlar ele geçirildi. Çatışmalarda çok sayıda rejim askeri öldü, onlarca rejim askeri esir alındı. Bölgedeki çatışmalardan kaçan yaklaşık 10 bin sivilin İdlib kırsalına sığındığı düşünülüyor.

MUHALİFLER ŞAM’A YÜRÜR MÜ?

Muhalif güçler ilerleyişlerini dün de hız kesmeden sürdürdü. İdlib ilinin en büyük ilçesi Maarratünnuman rejim güçlerinden geri alınırken Serakib’in güneyinde ve doğusunda; aralarında Han Şeyhun ve Maarat Al-Numan’ın da bulunduğu 15’den fazla yerleşim noktası kontrol altına alındı. Hama’nın kuzeyindeki Morek kasabasında bulunan rejim güçlerinin geri çekildiği öne sürüldü. Muhalif güçlerin hedefinin bölgede kontrolü sağladıktan sonra önce Hama’ya, daha sonra da Şam’a yönelmek olduğu değerlendiriliyor. Nitekim kaynaklar muhaliflerin Hama iline yaklaştığını öne sürdü. Diğer yandan HTŞ’nin Halep’in kuzeyinde yer alan ve terör örgütü YPG/PYD tarafından kontrol edilen Tel Rıfat’a doğru hareket ettiği ve bu güzergahta Şii milislerin kalesi olarak görülen Nubl ve Zehra kasabalarının kontrolünü de ele geçirdiği belirtildi.

KİM BU HTŞ LİDERİ MUHAMMED GOLANİ

* Asıl ismi Ahmed Hüseyin el-Şaraa olan Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) lideri Ebu Muhammed el Golani (Culani), 1982’de Riyad’da dünyaya gelse de ailesi Suriye’nin Golan bölgesinden göç ettiği için Golani ismini kullanıyor.

* 1989’da 7 yaşında ailesi ile birlikte Suriye’ye dönen Golani gençliğini Şam’ın Mezze mahallesinde geçirdi. Şam Üniversitesi Medya Fakültesi’ndeki eğitimini yarıda kesip 2000’li yılların başında Irak’ta ABD güçlerine karşı savaşa katılmaya gitti.

* Musul’da ABD unsurlarına karşı çatışmalara girdikten kısa bir süre sonra Ebu Musab ez-Zerkavi’nin liderliğindeki Irak el-Kaidesi’ne katıldı.

* 2006’da Amerikan güçleri tarafından yakalanarak tutuklandı. Ebu Gureyb, Taci ve Bucca hapishanelerinde 5 sene tutuklu kaldı. Mart 2011’de salıverilen Golani, yanındaki az sayıda adamıyla Suriye’ye döndü.

* 2012’nin ilk aylarında önce Nusra Cephesi’ni kurdu. 2016 yılında Nusra Cephesi’ni feshettikten sonra 2017’de Heyet Tahrir Şam örgütünü oluşturdu.

* Golani 2021’de ABD’li gazeteci Martin Smith’e verdiği röportajda DEAŞ ve El Kaide’yi geçmişte bıraktığını iddia etti. HTŞ’nin Batı için tehdit oluşturmadığını öne sürerken önceki Donald Trump döneminde Amerikan yönetimiyle temas kurmaya çalıştığını belirtti.

* ABD’nin eski Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Golani’nin örgütünün ABD’nin İdlib’deki stratejisi için “değerli bir araç” olduğunu dile getirmişti.

PKK/YPG TERÖR KORİDORU PEŞİNDE

Muhaliflerin beklenmedik zaferi sonrası Rusya’nın Ukrayna’daki savaşa odaklanması ve Şii milislerin de İsrail ile mücadelelerinde güç kaybetmelerinin ardından sahada varlık gösteremeyen Suriye ordusu, terör örgütü PKK/YPG ile anlaşarak Halep’in doğusundan çekildi.

SMO MÜDAHALE EDİYOR

Rejim askerlerinin bıraktığı boşluğu doldurmak için harekete geçen YPG’li teröristler, kontrol ettikleri Menbiç’ten Rakka ve Halep üzerinden Tel Rıfat’a doğru bir koridor oluşturma çabasına girişti. Bu bağlamda bölgeye Menbiç ve Rakka’dan binlerce YPG’linin gönderildiği iddia edildi. Bunun üzerine Türkiye’nin desteklediği Suriye Milli Ordusu (SMO), 2017’de Fırat Kalkanı Harekatı’nda ele geçirilen El Bab’tan güneye, söz konusu koridorun önüne geçmek için yeni operasyona başladı. Rus savaş uçaklarının SMO’lu direnişçilere hava saldırısı düzenlese de operasyonun sürdüğü bilgisi paylaşıldı.

‘SURİYE’NİN TAMAMI’ MESAJI

‘Özgürlük Şafağı’ adı verilen harekatın duyurulduğu bildiride amacın Suriye Geçici Hükümeti tarafından Esad rejimi ve terörist PYD/YPG’nin gaspettiği bölgeleri kurtarmak olduğu belirtildi. Bildiride, Halep’te elde edilen zaferin, Suriye’nin tamamının rejim ve ülkeyi bölmeye yönelik faaliyet yürüten örgütlerden kurtarma yolunda stratejik bir adım olduğu vurgulandı. SMO’nun son olarak bölgedeki Kuveyris Hava Üssü’nü YPG’lilerin elinden aldığı aktarıldı. Diğer yandan terör örgütü, çoğunluğu Arap olan Menbiç’te bugün sokağa çıkma yasağı uygulanacağını duyurdu.