İstanbul'da kira krizi derinleşiyor
İstanbul Sarıyer’de kira ortalaması 64 bin TL, Beşiktaş’ta 59 bin TL, Kadıköy’de ise 52 bin TL’yi aştı. Kentsel dönüşümde verilen 8 bin liralık kira desteği ise adeta devede kulak kaldı.
Sözcü Gazetesi'nden Hülya Keskin Oruçoğlu'nun haberine göre İstanbul’da kira artışı son 1 yılda yüzde 44’ü, son 2 yılda yüzde 136’yı aştı. Konut değerleme platformu Endeksa’nın verilerine göre İstanbul’da kiralar ortalama 27 bin 19 TL’ye ulaştı. Kentsel dönüşüm süreci megakentin gündeminden düşmezken, kentsel dönüşümde kiracı ve mülk sahiplerine yapılan yardım ise aylık sadece 8 bin lira.
’20-25 BİN LİRA OLMALI’
Ülke genelinde süren barınma krizi, özellikle İstanbul’da gittikçe derinleşirken, Sarıyer’de kira ortalamasının 64 bin 266 TL, Beşiktaş’ta 59 bin 283 TL, Kadıköy’de 52 bin 745 TL’ye kadar ulaşması da kentsel dönüşümde kira desteğinin ne kadar yetersiz kaldığını yeniden gözler önüne serdi. İstanbul için verilen kira desteği 2018’de 960 liraydı. Kira desteği 2018’den bu yana yüzde 733 arttı. Ancak İstanbul’da kira ortalamasındaki artış ise Ocak 2018’den bu yana yüzde 1.225’e kadar çıktı.
Kentsel dönüşümde kira desteğinden ev sahiplerinin 18 ay, kiracıların ise 2 ay faydalanabildiğini anımsatan Kentsel Dönüşüm Avukatı Avukat Çiğdem Kezer, “Enflasyon da kiralar da ortada. 8 bin liralık destek, kiracının da ev sahibinin de ancak küçük miktarda ödemelerine destek olur. Desteğin 20-25 bin lira bandına çıkarılması lazım. Bu konudaki görüşümüzü Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na da iletmiştik” dedi.
Söz konusu desteğin kiracılara taşınma bedeli olarak verildiğini vurgulayan Kezer, “Ancak toplam taşınma bedelinin günümüz koşullarında İstanbul’da 60-70 bin liraya kadar çıktığını düşündüğümüzde kiracılara verilen toplam destek de bu rakama çıkarılmalı. 16 bin liralık destek yeterli değil” diye konuştu.
‘Kiracılar lehine geliştirilmeli’
Gayrimenkul Hukuku Uzmanı, Avukat Ali Güvenç Kiraz, kentsel dönüşümde verilen kira desteğinin düşük kaldığını, kiracılar için durumun daha da zor olduğunu söyledi. “Eski bir evde kalan bir kişi 10 bin lira kira ödüyor diyelim. Oturduğu ev kentsel dönüşüm sürecine girince, kiraların geldiği nokta nedeniyle eski eve çıkmak istiyor. Ancak eski ev de bulamayınca açıkta kalıyor. Kentsel dönüşümde verilen kira desteğinin kiracılar lehine geliştirilmesi gerekli” dedi. Kiracılara verilen desteğin en az 15 bin liraya çıkarılması gerektiğini belirten Kiraz, “Destek süresi de 6 ayı bulmalı. İki ay için toplamda verilen 16 bin liranın hiçbir etkisi yok” diye konuştu.
Ev sahibinden ‘karot’ testi kozu
“Türkiye’de barınma krizi var, ev sahipliği oranı azaldı, kiracı sayısı arttı” ifadelerini kullanan avukat Ali Güvenç Kiraz, “Kiraların geldiği seviye belli, kiracılar da eski evlerde kalmak için direniyor. Bazı mülk sahipleri de karot testi kozunu kullanıyor ve kiracıyı tahliye edebiliyor. Kiracı-ev sahibi davalarının sonuçlanması 3-4 yılı bulduğunu göz önüne aldığımızda, karot testi sonrası binanın riskli yapı olarak belirlenmesi ile kiracıların oturduğu daireyi 3-6 ay içinde tahliye etmesi şart. Bazı ev sahipleri de bunu kullanıyor” dedi.