Kadın kalbi daha 'hasta'
Kalp hastalıkları kadınlarda tüm dünyada bir numaralı ölüm nedeni. Her 3 kadından biri kalp hastalığı nedeniyle hayatını kaybediyor.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde kadın kalp ve damar hastalıklarına dikkati çekmek için bir basın toplantısı düzenleyen Anadolu Sağlık Merkezi’nin kardiyoloji uzmanları, son 20 yıldır yürütülen mücadeleyle erkeklerde kalp ve damar hastalıklarından ölümün azaltıldığını ancak benzer değişim kadın hastalarda sağlanamadığını vurguladı.
Ülkemizde kalp ve damar hastalıklarının görünme sıklığının kadınlarda beklendiğinden daha fazla olduğunu belirten Dr. Zor, “Ancak farkındalık hala düşük. Her yaşta, kansere oranda daha fazla sayıda kadın kalp hastalığı nedeniyle ölüyor. Kadınlar ‘doktor boşver kalp hastalığını, esas ben meme kanserinden öleceğim’ diyor. Halbuki durum kalp ve damar hastalıkları açısından daha vahim. Her 31 kadından biri meme kanseri nedeniyle yaşamını kaybederken, 3 kadından biri kalp hastalığı nedeniyle yaşama veda ediyor” dedi.
SİGARA VE DİYABET DE DAHA FAZLA VURUYOR
Türk kadınlarında özellikle menopozdan sonra erkeklerdekinden daha yüksek bulunan 4 önemli risk faktörü var. Bunlar yüksek kötü kolesterol, yüksek tansiyon, diyabet ve obezite. Üstelik bazıları riski erkeklere göre daha fazla artırıyor. Dr. Zor, “Diyabet kadınlarda kalp hastalığı riskini 3-7 kat artırırken, erkeklerde 2-3 kat artıyor. Sigara içen kadınlarda kalp krizi, içmeyenlere göre 10 yıl daha erken oluyor. Kalp krizi ve inme riski 4-6 kat artıyor” dedi.
KADINLARIN KALP KRİZİ DE FARKLI
Kadınlar kalp krizi belirtilerini de erkeklerden farklı yaşıyor. Göğüs ağrısı, göğüste baskı, yanma ( sol kola, çeneye yayılma, sırta yayılma ), nefes darlığı, bulantı ve terleme yaygın kalp krizi belirtileri. Ancak göğüs ağrısı kalp kriziyle başvuran kadınların yüzde 50’sinden azından görülüyor. Her 5 kadından biri göğüste ağrı hissetmeden kalp krizi geçiriyor. Dr. Zor, “Kadınların yarısında göğüs ağrısından ziyade nefes darlığı, bulantı, hazımsızlık hissi, yorgunluk, fenalık hissi, sırt ağrısı ve halsizlik görülüyor. Böyle olunca teşhise yönelik tetkikler yapılamıyor. Tanı ve tedavi oranları da daha düşük” dedi.
BY-PASS KADINLARDA DAHA RİSKLİ
* Kalp krizi ya da koroner arter hastalığı ile başvuran kadınlar erkeklere göre daha yaşlı. Daha çok dişabet, yüksek tansiyon, kalp yetersizlikleri var.
* Koroner by-pass’a bağlı ölüm oranı genç kadınlarda erkeklerin 2 katı.
* Kalp krizinden 1 yıl sonra kaybedilen kadınların sayısı erkeklerden daha fazla.
* Kadınlarda kaklp krizlerinin yüzde 50’si sigaraya bağlı.
* Sigara içen kadınlarda kalp krizi geçirme riski 4-6 kat artıyor.
* Sigara içen ve doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda kalp hastalığı riski 30 kat artıyor.
* Kadınların üçte biri obez. Vücut ağırlıklarının yüzde 10’unu kaybedip bunu 2 yıl boyunca korurlarsa kalp hastalığı ve diyabet riski önemli ölçüde azalır.
* Haftada 5 gün 30-45 dakika egzersiz kadınlarda kalp krizi riskini yüzde 50 azaldır.
* Kalp hastalığı açısından yüksek risk grubunda bulunan ve kolesterol değeri yüksek hastalar mutlaka ilaç tedavi almalı. Kolestrol düşürücü ilaçlar bu grup hastalar ölüm, kalp krizi ve inme oranlarını çok ciddi oranda düşürür.
KALP KRİZİ RİSKİNİZİ ÖLÇEBİLİRSİNİZ
Kalp krizi riskini ölçmede kullanılan yöntemlerden biri de SHAPE’nin (Society for Heart Attack Prevention and Eradication-Kalp Krizini Engelleme ve Düzeltme Derneği) tarama sistemi. Prof. Dr. Nevrez Koylan, “Bu tarama yöntemiyle kalp krizi geçirme riski olan bireyleri kalp krizi geçirmeden saptayarak gerekli önlemleri almak ve kalp krizi geçirme ihtimallerini olabildiğince azaltmak hedefleniyor. SHAPE ile kalp krizi riski tesbit edilip, sorumlu risk faktörleri uygun şekilde düzeltilebilirse, kalp krizi ölümlerini yarı yarıya oranda azaltmak mümkün oluyor” dedi. SHAPE ile taraması yapılan ve sağlıklı olduğunu düşünen her 100 kişiden 30-40’ının önlem alınması gereken riske, 5- 10’unun ise tedavi gereken ciddi koroner kalp hastalığına sahip olduğu anlaşılıyor. Prof. Dr. Koylan “SHAPE’te çok kesitli bilgisayarlı tomografi ile opak madde kullanmaya gerek olmaksızın koroner kalsiyum skorlaması yapılıyor. İşlem toplam beş dakika kadar sürüyor” dedi.
MESUDE ERŞAN / HÜRRİYET İNTERNET SİTESİ
Ülkemizde kalp ve damar hastalıklarının görünme sıklığının kadınlarda beklendiğinden daha fazla olduğunu belirten Dr. Zor, “Ancak farkındalık hala düşük. Her yaşta, kansere oranda daha fazla sayıda kadın kalp hastalığı nedeniyle ölüyor. Kadınlar ‘doktor boşver kalp hastalığını, esas ben meme kanserinden öleceğim’ diyor. Halbuki durum kalp ve damar hastalıkları açısından daha vahim. Her 31 kadından biri meme kanseri nedeniyle yaşamını kaybederken, 3 kadından biri kalp hastalığı nedeniyle yaşama veda ediyor” dedi.
SİGARA VE DİYABET DE DAHA FAZLA VURUYOR
Türk kadınlarında özellikle menopozdan sonra erkeklerdekinden daha yüksek bulunan 4 önemli risk faktörü var. Bunlar yüksek kötü kolesterol, yüksek tansiyon, diyabet ve obezite. Üstelik bazıları riski erkeklere göre daha fazla artırıyor. Dr. Zor, “Diyabet kadınlarda kalp hastalığı riskini 3-7 kat artırırken, erkeklerde 2-3 kat artıyor. Sigara içen kadınlarda kalp krizi, içmeyenlere göre 10 yıl daha erken oluyor. Kalp krizi ve inme riski 4-6 kat artıyor” dedi.
KADINLARIN KALP KRİZİ DE FARKLI
Kadınlar kalp krizi belirtilerini de erkeklerden farklı yaşıyor. Göğüs ağrısı, göğüste baskı, yanma ( sol kola, çeneye yayılma, sırta yayılma ), nefes darlığı, bulantı ve terleme yaygın kalp krizi belirtileri. Ancak göğüs ağrısı kalp kriziyle başvuran kadınların yüzde 50’sinden azından görülüyor. Her 5 kadından biri göğüste ağrı hissetmeden kalp krizi geçiriyor. Dr. Zor, “Kadınların yarısında göğüs ağrısından ziyade nefes darlığı, bulantı, hazımsızlık hissi, yorgunluk, fenalık hissi, sırt ağrısı ve halsizlik görülüyor. Böyle olunca teşhise yönelik tetkikler yapılamıyor. Tanı ve tedavi oranları da daha düşük” dedi.
BY-PASS KADINLARDA DAHA RİSKLİ
* Kalp krizi ya da koroner arter hastalığı ile başvuran kadınlar erkeklere göre daha yaşlı. Daha çok dişabet, yüksek tansiyon, kalp yetersizlikleri var.
* Koroner by-pass’a bağlı ölüm oranı genç kadınlarda erkeklerin 2 katı.
* Kalp krizinden 1 yıl sonra kaybedilen kadınların sayısı erkeklerden daha fazla.
* Kadınlarda kaklp krizlerinin yüzde 50’si sigaraya bağlı.
* Sigara içen kadınlarda kalp krizi geçirme riski 4-6 kat artıyor.
* Sigara içen ve doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda kalp hastalığı riski 30 kat artıyor.
* Kadınların üçte biri obez. Vücut ağırlıklarının yüzde 10’unu kaybedip bunu 2 yıl boyunca korurlarsa kalp hastalığı ve diyabet riski önemli ölçüde azalır.
* Haftada 5 gün 30-45 dakika egzersiz kadınlarda kalp krizi riskini yüzde 50 azaldır.
* Kalp hastalığı açısından yüksek risk grubunda bulunan ve kolesterol değeri yüksek hastalar mutlaka ilaç tedavi almalı. Kolestrol düşürücü ilaçlar bu grup hastalar ölüm, kalp krizi ve inme oranlarını çok ciddi oranda düşürür.
KALP KRİZİ RİSKİNİZİ ÖLÇEBİLİRSİNİZ
Kalp krizi riskini ölçmede kullanılan yöntemlerden biri de SHAPE’nin (Society for Heart Attack Prevention and Eradication-Kalp Krizini Engelleme ve Düzeltme Derneği) tarama sistemi. Prof. Dr. Nevrez Koylan, “Bu tarama yöntemiyle kalp krizi geçirme riski olan bireyleri kalp krizi geçirmeden saptayarak gerekli önlemleri almak ve kalp krizi geçirme ihtimallerini olabildiğince azaltmak hedefleniyor. SHAPE ile kalp krizi riski tesbit edilip, sorumlu risk faktörleri uygun şekilde düzeltilebilirse, kalp krizi ölümlerini yarı yarıya oranda azaltmak mümkün oluyor” dedi. SHAPE ile taraması yapılan ve sağlıklı olduğunu düşünen her 100 kişiden 30-40’ının önlem alınması gereken riske, 5- 10’unun ise tedavi gereken ciddi koroner kalp hastalığına sahip olduğu anlaşılıyor. Prof. Dr. Koylan “SHAPE’te çok kesitli bilgisayarlı tomografi ile opak madde kullanmaya gerek olmaksızın koroner kalsiyum skorlaması yapılıyor. İşlem toplam beş dakika kadar sürüyor” dedi.
MESUDE ERŞAN / HÜRRİYET İNTERNET SİTESİ