Protein diyeti kâbus olmasın!
Son yıllarda moda olan protein ağırlıklı diyetler böbrek yetmezliğine davetiye çıkarıyor. Peki, kimler protein diyeti uygulayabilir ve günlük tüketim miktarı ne kadar olmalıdır?
Akşam'dan Seren Aksüs'ün yazısı...
PROTEİN NEDİR, NE İŞE YARAR?
Proteinler; yapıtaşları aminoasit olan, vücudumuzda büyüme ve onarım işlerinde kullanılan çok önemli makro yani enerji içeren besin öğeleridir. 1 gramı 4 kalorilik bir enerji verir ama vücutta enerji için kullanılmazlar. Hücrelerimizin, dokularımızın, enzimlerimizin ve hormonlarımızın esas yapısını proteinler oluşturur. Vücudun savunma sistemi ve düzenli çalışması için her gün düzenli olarak alınmalıdır. İnsan vücudunun yaklaşık yüzde 16’sı proteinden oluşur. Büyüme ve gelişmeyi sağlarlar. Hücre yenilenmesi, doku onarımı ve görme işlevinde görev alan besin öğelerini sağlarlar. Kan yapımında görevli en önemli besin öğeleri, protein tarafından sağlanır. Sinir, sindirim sistemi ve deri sağlığında görev alan besin ögeleri en çok proteinlerde bulunur. Hastalıklara karşı direnç kazanılmasında rolü olan en önemli besin grubudur. Bu kadar önemli bir besin grubunu, elbette her gün hatta mümkünse her öğün tüketmeliyiz. Ama ne kadar? Günlük beslenme kalorisinin yüzde 10-20’sinin proteinden gelmesi önerilir. Ortalama 2.000 kalori harcayan birinin günde ortalama 200-400 kaloriyi proteinden alması beklenir. 1 gr 4 kal olduğuna göre, ortalama 50-100 gr arası protein alınması yeterlidir.
FAZLASI BÖBREKLERE ZARAR
Proteinler böbreklerde filtre edilir. Aşırı protein alımı böbreklerini yorar. Uzun süre devam ederseniz böbrek yetmezliği, diyaliz derken böbreklerinizi kaybedebilirsiniz. Çünkü böbreklerinizin belli bir süzme kapasitesi vardır. Biz buna GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı) diyoruz. Uzun süre aşırı protein alımı sonucunda böbreklerinizin filtrasyon hızı (GFR) azalır. Artık süzememeye başlar. Böylece toksik (zehirleyici) maddeler, yaşamınızı tehdit edecek oranda kanda birikmeye başlar. Bunun sonucunda kronik böbrek yetmezliği hastası olabilirsiniz. İhtiyacınızın 2-3 katı protein alımının da sizi sağlıklı yapması mümkün değildir. Sedanter (sıradan) bireyler için oldukça tehlikeli bu diyeti kimler uygulayabilir? Diyetisyen kontrolünde olmak üzere profesyonel sporcular, ağır işlerde çalışan işçiler, beslenme yetersizliği olan bireyler, yanık hastaları ve büyük ameliyat geçiren bireyler, kan tahlilleri kontrol altında tutularak uygun görülen kısa sürelerle bu diyeti uygulayabilirler. Diyetisyen, bireyin kilosuna, yaşına, aktivitesine göre günlük almaları gereken protein miktarını düzenleyecektir. Diyetin protein/azot oranını hesaplayacaktır. Bu diyet, ev hanımları, oturarak çalışan bireyler, gündelik şehir yaşantısına sahip bireyler, hele ki böbrek hastaları için kesinlikle uygun değildir. Çok tehlikeli hatta ölümcüldür. Protein yüksek gıdaları çeşitlendirerek ve uygun porsiyonlarda her gün yemek çok önemlidir. Sıklık ve porsiyonlarını günlük şu şekilde ayarlayabilirsiniz;
- Yumurta 1 Adet
- Et/Tavuk/Balık 100-200g
- Süt/Yoğurt/Ayran/Kefir 1-2 kez 200-400g
- Peynir 1-2 kez/1-2 Dilim/60-70g)
- Kurubaklagiller haftada 1-2 kez / 6-8 çorba kaşığı
- Fındık/Ceviz/Badem 25-30g
TAHLİLLERİ MUTLAKA YAPTIRIN
Doktorunuza danışarak Total Protein, Albumin, Transferrin, Kreatinin, Üre, Ürik Asit, BUN, Sodyum, Potasyum, Kreatinin, Üre Azotu tahlillerini yaptırın.
SEREN AKSÜS / AKŞAM
PROTEİN NEDİR, NE İŞE YARAR?
Proteinler; yapıtaşları aminoasit olan, vücudumuzda büyüme ve onarım işlerinde kullanılan çok önemli makro yani enerji içeren besin öğeleridir. 1 gramı 4 kalorilik bir enerji verir ama vücutta enerji için kullanılmazlar. Hücrelerimizin, dokularımızın, enzimlerimizin ve hormonlarımızın esas yapısını proteinler oluşturur. Vücudun savunma sistemi ve düzenli çalışması için her gün düzenli olarak alınmalıdır. İnsan vücudunun yaklaşık yüzde 16’sı proteinden oluşur. Büyüme ve gelişmeyi sağlarlar. Hücre yenilenmesi, doku onarımı ve görme işlevinde görev alan besin öğelerini sağlarlar. Kan yapımında görevli en önemli besin öğeleri, protein tarafından sağlanır. Sinir, sindirim sistemi ve deri sağlığında görev alan besin ögeleri en çok proteinlerde bulunur. Hastalıklara karşı direnç kazanılmasında rolü olan en önemli besin grubudur. Bu kadar önemli bir besin grubunu, elbette her gün hatta mümkünse her öğün tüketmeliyiz. Ama ne kadar? Günlük beslenme kalorisinin yüzde 10-20’sinin proteinden gelmesi önerilir. Ortalama 2.000 kalori harcayan birinin günde ortalama 200-400 kaloriyi proteinden alması beklenir. 1 gr 4 kal olduğuna göre, ortalama 50-100 gr arası protein alınması yeterlidir.
FAZLASI BÖBREKLERE ZARAR
Proteinler böbreklerde filtre edilir. Aşırı protein alımı böbreklerini yorar. Uzun süre devam ederseniz böbrek yetmezliği, diyaliz derken böbreklerinizi kaybedebilirsiniz. Çünkü böbreklerinizin belli bir süzme kapasitesi vardır. Biz buna GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı) diyoruz. Uzun süre aşırı protein alımı sonucunda böbreklerinizin filtrasyon hızı (GFR) azalır. Artık süzememeye başlar. Böylece toksik (zehirleyici) maddeler, yaşamınızı tehdit edecek oranda kanda birikmeye başlar. Bunun sonucunda kronik böbrek yetmezliği hastası olabilirsiniz. İhtiyacınızın 2-3 katı protein alımının da sizi sağlıklı yapması mümkün değildir. Sedanter (sıradan) bireyler için oldukça tehlikeli bu diyeti kimler uygulayabilir? Diyetisyen kontrolünde olmak üzere profesyonel sporcular, ağır işlerde çalışan işçiler, beslenme yetersizliği olan bireyler, yanık hastaları ve büyük ameliyat geçiren bireyler, kan tahlilleri kontrol altında tutularak uygun görülen kısa sürelerle bu diyeti uygulayabilirler. Diyetisyen, bireyin kilosuna, yaşına, aktivitesine göre günlük almaları gereken protein miktarını düzenleyecektir. Diyetin protein/azot oranını hesaplayacaktır. Bu diyet, ev hanımları, oturarak çalışan bireyler, gündelik şehir yaşantısına sahip bireyler, hele ki böbrek hastaları için kesinlikle uygun değildir. Çok tehlikeli hatta ölümcüldür. Protein yüksek gıdaları çeşitlendirerek ve uygun porsiyonlarda her gün yemek çok önemlidir. Sıklık ve porsiyonlarını günlük şu şekilde ayarlayabilirsiniz;
- Yumurta 1 Adet
- Et/Tavuk/Balık 100-200g
- Süt/Yoğurt/Ayran/Kefir 1-2 kez 200-400g
- Peynir 1-2 kez/1-2 Dilim/60-70g)
- Kurubaklagiller haftada 1-2 kez / 6-8 çorba kaşığı
- Fındık/Ceviz/Badem 25-30g
TAHLİLLERİ MUTLAKA YAPTIRIN
Doktorunuza danışarak Total Protein, Albumin, Transferrin, Kreatinin, Üre, Ürik Asit, BUN, Sodyum, Potasyum, Kreatinin, Üre Azotu tahlillerini yaptırın.
SEREN AKSÜS / AKŞAM