Sağlıklı sporun sırrı!..

Doğru ayakkabı seçimi kadar, hedefe uygun kıyafet de istenilen etkinin sağlanmasına yardımcı olur.

Sporun kişinin sağlığına olumlu etki yapabilmesi için bilinçli ve kurallarına uygun olarak yapılması gerekir.

Bunun için spor yaparken seçilecek giysilerden spor ayakkabılarının özelliklerine, spor yaralanmalarına karşı alınabilecek önlemlerden okul çağındaki çocukları spor yapan ailelerin dikkat etmesi gereken noktalara kadar bir çok ayrıntı, sporun yararlı bir aktivite haline dönüşmesine yardımcı olmaktadır.

Memorial Ataşehir Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Semih Gür, spor yapan çocuklar ve yetişkinler için pratik önerilerde bulundu.   

Sakatlanmayı önleyen 6 kural
 
* Spor yaptığınız ortama dikkat edin.

* Doğru kıyafet ve ayakkabı seçimi yapın.

* Kaliteli spor malzemeleri kullanın.

* Spora başlamadan sağlık muayenelerinizi yaptırın.

* Isınma ve soğuma egzersizlerini mutlaka yapın.

* Yaptığınız sporun her kuralına uyun eğitimli kişilerden destek alın.
 
Hava alan kıyafetleri tercih edin

* Spor yaparken giyilen kıyafetler özenle seçilmelidir.  

* Sizi sıkmayan rahat kıyafetler giyin.

* Hava alan, gözenekli yapıda kumaşları tercih edin.

* Bel bandı, terleme eşofmanı gibi giysiler ter atmanıza yardımcı olabilir; ama gerçek bir incelme sağlamaz.

* Eklem sakatlanmalarını engellemek için dirsek ve dizlerinizi saran bantlar kullanabilirsiniz.

Yürüyüş ayakkabısına dikkat

Yürüyüş ayakkabısının yanlış seçimi, sakatlanmaya neden olabilen en önemli faktördür. Bu nedenle yürüyüş ayakkabısı;

* Ayağın anatomisini korumalı,

* Ayak tabanı ve topuk kısmı çok sert ya da çok yumuşak olmamalı,

* Bileği aşırı sarmamalı,

* Hava alan malzemeden olmalı,

* Her kişinin ayak yapısına uygun olmalıdır.

Çocuğunuza uygun spor dalını bulun
 
Spor seçimi, çocuğun yaşına ve fiziksel özelliklerine uygun olmalıdır. Öncelikle çocuğunuza doğru olan bir spor dalı tercih etmelisiniz. İşte bu konuda dikkat edilmesi gerekenler:

* Çocuğun tercih ettiği sporu yapmasına engel bir durumu olup olmadığı araştırılmalıdır.

* Eğer varsa, doktoru ile görüşerek spor öncesi kontrolleri yaptırılmalıdır.

* Yaptığı spor için uygun kıyafet ve malzemeler kullanması sağlanmalıdır.

* Spor öncesi ve sonrasında ısınma gevşeme gibi egzersizler yapmalıdır.

* Sakatlanmaları önlemek için spor kurallarına uymalıdır.

* Hava ve saha koşulları spora elverişli olmalıdır.

* Koruyucu spor ekipmanlarını doğru kullanmalıdır.

* Sporu yapılacağı sahanın kontrolü dikkatlice yapılmalıdır.

* Yeterli su veya sıvı alma sağlanmalıdır.

* Yorgunluk, ağrı ve sakatlanma varken spor yapmasına engel olunmalıdır.

* Spor öncesi beslenme biçimine dikkat etmelidir.

* Okul ya da spor tesislerindeki kazalardan korumak için yetkili kişilerin gözetimi de önemlidir.

Çocuklara protein ağırlıklı beslenme planı
 
Spor yapanlar için hangi yaşta olursa olsun özel bir beslenme planı ya da bir gıda yoktur. Sağlıklı yaşam için uygulanan besin tüketimi, spor için de geçerlidir. Ancak bazen çocuklarda; aşırı spor ve kemik sisteminin geliştiği dönemlerde günlük protein ihtiyacı 2-2,5 gr’a kadar yükselmektedir.

Bunun için kimi zaman ek besinler gerekebilir. Bu durum, çocuğun vücudundaki kas gelişimine bakılarak ayarlanabilir. Çocukluk döneminde beslenme açısından yapılan en büyük yanlış, aşırı karbonhidrat alımıdır. Bunun için çocuklar şeker, fast-food tarzı yiyeceklerden uzak tutulmalıdır. Vücudun yapı taşları olan proteinler; kas, kemik yapısının gelişime sebep olduğundan protein ağırlıklı bir beslenme planı benimsetilmelidir.

Yaşlıyım diyerek spordan uzak kalmayın

Spor yalnızca çocukluk ve gençlik döneminde yapılan bir aktivite değildir. Özellikle yaşlılık döneminde kişiye uygun ve düzenli olarak yapılan egzersizler yaşam kalitesini artırmaktadır.

* İleri yaşta spor yapmak;  

* Kas kitlesini artırır,

* Kemik kitlesini artırır,

* Zindelik sağlar,

* Ağrının azalmasına yardımcıdır,

* Kırık riskini azaltır,

* Obezite, diyabet, hipertansiyonu olumlu olarak etkiler.

Bilinçsiz yapılan sporun risklerini göz ardı etmeyin!
 
Bilinçsiz spor sağlık açısından bir çok riskleri de beraberinde getirebilir. Bu risklere karşı önlem almak, sporun amacına uygun bir şekilde yapılmasına yardımcı olur.

Alacağınız önlemlerle şu risklerden korunabilirsiniz:

* Adale ve tendon zorlanmaları,

* Ayağın içe doğru dönmesiyle ayak bileği; ani dönüşler ile diz burkulmaları,

* Ezilmeler,

* Kırıklar,

* Aşırı yorgunluk,

* Su kaybı,

* Aşırı ısı kaybı,

* Kan şekerinin düşmesi,

* Nöbetler ve bayılmalar,

* Kalp krizi,

* Kargaşa, panik ve toplu koşuşturmalarda ezilme gibi durumlar...


Prof. Dr. Semih GÜR