Vaniköy Camisi yangını uzmanların tepkisini çekti

Milliyet Gazetesi'nden Mert İnan'ın haberine göre Kandilli’de deniz kıyısında bulunan ve geçen pazar çıkan yangında küle dönen Vaniköy Camisi, İstanbul’da sayısı azalan ahşap çatılı en önemli eser olarak tanımlanırken, “Boğaz’ın ışıklı camisi” olarak da anılıyordu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Vaniköy semtiyle yaşıt eserin aslına uygun ihya edileceğini açıklarken, uzmanlar yapıda yangın önleyici tedbirlerin alınmamasını eleştirdi. Mimar Sinan Genim’in ise aylar önce Vaniköy Camisi  için acil tedbir alınması konusunda uyarıda bulunduğu ortaya çıktı.

Mayıs ayında uyardı

Şehir ve Kültür Dergisi’nin Mayıs sayısında yanan tarihi ibadethaneye ilişkin bir yazı kaleme alan Mimar Sinan Genim’in, “Vaniköy Camisi’nin, geleceğe intikali için acilen tedbir alınması gerekmektedir” uyarısında bulunduğu ortaya çıktı.

Küle dönen tarihi eserin önemine ilişkin Milliyet’e konuşan Genim şunları söyledi: “Eseri son ziyaret ettiğimde tahta kaplamalar ve birtakım yanlış uygulamalar dikkatimi çekmiş, cami görevlisini de uyarmıştım. Yanan eser, 1670 yılında Vani Mehmet Efendi tarafından inşa edilirken, Sultan I. Mahmut zamanında camiye hünkar mahfili ilave edildi. Vaniköy, erken dönemlerde Lykadion koyu olarak tanımlanıyordu. Sultan 4. Mehmed (1648-1687) döneminde şehzadelere hocalık eden Vani Mehmed Efendi’ye bu bölgede büyük bir toprak ve koruluk bağışladı. Vâni Mehmed Efendi buradaki eski bostancılar mescidini onarıp, bir medrese, imarethane ve cemaatine mensup kişiler için çok sayıda yapı inşa ettirdi. Vâni Mehmed Efendi, Bursa’nın Kestel Köyü’nde 1685’de vefat etti. Vaniköy Camisi ise Sultan I. Mahmud döneminde, Sadrazam Divitkar Mehmed Paşa eliyle onarıldı. Padişah yaz aylarında saray hekimbaşısıyla, Şeyhülislam Hayatizade Mehmed Emin Efendi’nin bölgeye yerleşmesine önayak olarak Vaniköy’ün canlanmasını sağladı. Camiye bir de hünkâr mahfili eklendi. Üç cephesinden ışık alan caminin içi çok aydınlık ve ferah olduğundan ‘Işıklı mescit’ diye de anılırdı. 1970’lerin başına kadar önünde yer alan Vaniköy Vapur İskelesi nedeniyle daha hareketli olan cami ve çevresi günümüzde terk edilmiş bir görüntü içeriyordu. Cami ve hünkâr mahfilinin acilen onarıma ihtiyacı vardı. Boğaziçi’nin en az iskânına sahip olan Vaniköy’de, 350 yıllık maziye sahip  böylesi önemli bir kültür varlığının bulunması büyük bir şanstı ancak yangında küle döndü. Sayıları giderek azalan ahşap çatılı camilerimizin en güzel örneklerinden biri olan ve geçmişi yüzyıllar ötesine ulaşan Vaniköy Camisi’nin geleceğe intikali için acilen tedbir alınmalıydı.”

‘Yeniden ihya edilecek’

Boğaz’ın incisi kabul edilen Vaniköy Camisi’nden yangın sonrası yansıyan görüntüler herkesi üzdü. Yangının çıkış nedenine ilişkin soruşturma başlatılırken, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Twitter’da yayımladığı mesajda, Vaniköy Camisi’nin aslına uygun olarak yeniden ihya edileceğini belirterek, “İstanbul Boğazı’nın sembollerinden tarihi Vaniköy Camisi’nde çıkan yangın hepimizi derinden üzmüştür. Camimizi en kısa sürede yüzlerce yıllık tarihi dokusuna ve aslına uygun bir şekilde yeniden ayağa kaldırarak gelecek nesillere miras bırakacağız” açıklamasında bulundu.