Bebeğim normal duyuyor mu?

Son yıllara kadar çocuklarda işitme kayıplarının olup olmadığı ve ne derecede işittiği ile bilgiler, özellikle çocuk belirgin cevaplar verme yaşına gelene kadar elde edilemezdi. Bu yüzden doğuştan işitme kusuru olan çocuklarda, konuşma gecikeceğinden bu hastalık daha uzun süre teşhis edilemeden kalıyordu. Ancak günümüzde tıp alanındaki teknolojik gelişmeler, bize çocuk doğar doğmaz işitmesi ve işitme düzeyi konusunda bilgi verir hale geldi.

Ebeveynler olarak hangi durumlarda çocuğumuzun işitmesinden endişe etmemiz gerekir?

Gebelik esnasındaki etkenler:

    * Anne gebelik sırasında ateşli bir enfeksiyon (kızamık, kızıl, su çiçeği, vb.) geçirmişse,
    * Anne alkollü içecekler kullanmışsa,
    * Ailede bir ya da birden fazla kişide hayatın erken dönemlerinde ortaya çıkan işitme kayıpları varsa.


Yenidoğan bebeğin ilk 28 günü içinde:

1500 gramın altındaki bebeklerde, yüzde normal olmayan görünüm (herhangi bir konjenital anomaliyi düşündüren) varsa,

    * Doğuştan sarılığın olması ve kan değişimi uygulanması halinde,
    * Bebeğin beş günden fazla yoğun bakım ünitesinde kalması halinde,
    * Damardan antibiyotik verilmiş ise (öellikle gentamisin,streptomisin v.b.)
    * Menenjit geçirmiş ise (doğumsal işitme kayıpları arasındaki en sık nedendir.)


Bebeğin 9 günlükten 2 aya kadar olan döneminde:

    * Damardan verilen bir antibiyotik kullanılması
    * Menenjit geçirmesi.
    * Ağır bir kafatası kırığı bulunması
    * Nörolojik bozuklukların olması.


Doğumdan 6 aya kadar olan dönemde:

    * Beklenmedik yüksek bir sese karşı hareket ederek bir yanıt vermemesi halinde,
    * Kafasını tanıdık sesin geldiği yere çevirmemesi, gürültüye uyanmaması halinde,


Bebek (6-12 aylık):

    * Sorulduğu zaman bir nesneyi gösterememesi halinde,
    * İlgili sesleri hiç çıkaramaması halinde,


Bebek (13 ay dan 2 yıla kadar):

    * Yumuşak bir sesin geldiği yöne ilk çağırışta bakmaması,
    * Çevredeki seslere karşı tepki göstermemesi,
    * Kendi yaşıtlarının kullandığı dili kullanamaması,
    * Televizyonu normal sesle dinleyememe.


Eğer çocukta yukarıdaki bulgular varsa, işitme kaybı yönünde belirgin bir risk taşıyor demektir. Ancak bu bulgular olmadan da çocukta işitme kaybı olabilir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında çocuk hangi yaşta olursa olsun bir KBB hekimine muayene ettirilmelidir. Zira bir takım konjenital dış kulak yolu anomalileri basit bir muayene ile bile görülebilir.

Çocuğunuzda işitme kaybı varsa ne yapmalısınız?

Her şeyden önce böyle çocukların ve ebeveynlerinin toplum içinde kendilerini rahatsız hissetmelerini engelleyecek tarzda davranmalıyız. Çocuğun işitme kaybının derecesine göre işitme cihazı kullanma şansı araştırılmalıdır. Eğer iki taraflı ağır işitme kaybı varsa cochlear implant (bionik kulak) şansı akılda tutulmalıdır. Bazen çocuklarda işitsel yönde bir kusur olmamasına rağmen çocuğun bu yöndeki şikayetleri bir konuşma uzmanına (speech therapyst)'e inceletilebilir.

Pratikte çocuklarda doğumsal işitme kayıpları çok sık görülmemektedir. Daha çok kulakta kir yada kulakta sıvı toplanmasına bağlı işitme kayıpları olmaktadır. Bu tür işitme kayıplarının telafisi, hatta normal işitmenin kazandırılması daima mümkündür. Çocukluk yaşında işitme kaybı telafi edilmeyen çocuklarda; özellikle ilkokul çağı gibi entellektüel kapasitelerini en fazla kullanacakları dönemde, ciddi sosyal problemler görülmektedir. Eğer çocuğunuzun işitmesinde kayıp olduğundan şüpheleniyorsanız ya da çocuğunuz risk altında ise; mutlaka bir kulak muayenesi ile işitme testi yaptırmalısınız. Erken teşhis, erken işitme yardımı ve özel eğitime erken başlanması çocuğun gelişimi ve sağlığı açısından çok önemlidir.