Çocukta yalan

Bu yaşlardaki çocuklar hayali hikâyeler, masallar anlatırlar. Olmamış ve de olması imkânsız hikâyeler anlatırlar. Bazen anlattıkları şeylere kendilerini bile inandırırlar. Bu durum kesinlikle yalan söyleme davranışı değildir. Anne böyle bir durumla biraz yakından ilgilenirse bu durumun hayal ürünü olduğunu rahatlıkla görecektir. Böyle durumlarda çocuğa kızmak, bağırmak, onu cezalandırma yoluna gitmek ters sonuçlar doğurabilecektir. Böyle hayali, uydurma hikâyeler varsa, anne baba durumu doğru değerlendiremezse çocuğun yalan söylediğini sanarak paniğe kapılabilir. Bu durum çocuğun hayal gücü ile ilgili doğal bir gelişme sürecidir. Ve geçicidir. Tabi ki anne baba bu dönemdeki çocuğa baskı yapmadığı takdirde bu durum kısa bir süre sonra kendiliğinden kaybolacaktır. Çocukların bu tür konuşmaları yalan değildir. Anne baba böyle durumlarda çocuğa anlatılan hikâyenin hayali, uydurma olduğunu anladıklarını belli etmeli, hatta kendileri de hikâyeye katılıp gülebilmelidirler.

Zaman zaman çocukların hayali arkadaşları da olabilmektedir. Bu diye durumda çocuk psikolojik olarak rahatsızlandı korkmak değil, çocuğa vakit ayırmak, onunla daha yakın olmaya çaba göstermek işe yarayacaktır. Asıl yalan konusuna geldiğimizde ise, çocuğu yalana yetişkinlerin çelişkili durumu iter. Çocuklar yalana çok duyarlıdırlar. Anne ve baba kendi yalanına çocuğu ortak etmemelidir. Çocuklar bu tür görevleri yaparken psikolojik olarak da çok korkarlar ve olumsuz etkilenirler. Daha sonra çocuklar bu yalanları anne babaya karşı kullanabilmektedir. Çocuk sık sık yalan söylemeye başladı ise, bu önemli bir durumdur. Bu konu ciddiye alınmalıdır. Çocuğun yalan söyleme sıklığı ve yalan söylediği konuların ciddiyeti dikkate alınmalıdır. Çocuklar genel olarak ailesinden gelen tepkilere bakarak kusurlarını görmektedirler. Çocuklarla ilişkiler önem verilmesi gereken ilişkilerdir. Yani çocuktur anlamaz biçiminde düşünmek hatadır. Çocuğun yanında olan tüm olayları çocuk hemen bir video kamera gibi kaydetmektedir. Anne baba eğer çocuğun yalan söylediğini fark ettilerse bu defa bunu anladıklarını belirterek çocukla bu konuyu konuşmaya çalışmalıdırlar.

Bu konuşma ses tonunun yükseldiği bir konuşma değil, bir bilgilendirme veya bir dost sohbeti biçiminde olmalıdır. Çünkü sert bir konuşma sonucu çocuk korkacak, yalanını kapatmak için birkaç yalan daha söylemek zorunda kalacaktır. Çocuk sık sık yalan söylüyorsa bu önemli bir durumdur. Anne baba ile çocuk arasındaki güvenin sarsıldığına işaret emektedir. Çocuk 1- anne babanın beklentilerini kendi gücünü aştığında, ya da 2- ceza korkusuyla yalana başvurabilir. Bazı durumlarda çocuk gerçeği söylediğinde karşılaşacağı tepkiden korktuğu için yalana başvurabilir. Bu da 2 şekilde olabilir. 1- Ya söylediği zaman ailesini çok üzebileceğini düşünür, 2- Ya da döveceklerinden, çok kızacaklarından korkar. Bu iki durum da doğru değildir. Çocuk doğruyu söylediğinde iyi ve doğru bir şey yaptığını bilmelidir. Çocuk bazen yaptığı bir şeyin yanlış, yapılmaması gereken bir şey olduğunu bildiğinde yalan söyler. Böyle durumlarda aile içinde bir şeylerde aksaklıklar oluyor olabilir. Ailede ilişkilere dikkat etmek gerekmektedir.Uzman Psikolo

Alanur Özalp DANIŞMAN PSİKOLOJİK HİZMETLER MERKEZİ
Tel:0212 292 09 49 - 0533 544 02 75www.alopsikolog.com - [email protected]