Dizi ihracatından 50 milyon dolar gelir!..

MÜSİAD Basım, Yayın, Ambalaj ve Reklam Sektör Kurulu "Telif Hakları" konusunu mercek altına aldı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Eminönü Kampüsü'nde düzenlenen "Telif Hakları" konulu panelde sorunlar ve çözüm önerileri tartışıldı.

Panele konuşmacı olarak İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Şükrü Yıldız, Basım Yayın Meslek Birliği Başkanı Hasan Hüseyin Doğru, Televizyon ve Sinema Filmi Yapımcıları Meslek Birliği Başkanı Erdal Tüşünel, MÜYAP Genel Sekreteri Ahmet Asena katıldı.

"Telif Hakları"nın masaya yatırıldığı panelde konuşan MÜSİAD Basım, Yayın, Ambalaj ve Reklam Sektör Kurulu Başkanı Bilal Arıoğlu, sektörün ivme kazanarak ihracatçı kimliğine kavuştuğunu ancak bu alanda çeşitli sıkıntıların yaşandığını kaydetti.

En büyük sıkıntılarından biri olarak mekan kiralarını gösteren Arıoğlu, herhangi bir tarihi eserin çekimi ile ilgili en az üç dört yerden izin alınması gerektiğine işaret etti. Arıoğlu, "Bu konuda tek bir makamla muhatap olmamız birçok sorunu da çözecektir" dedi.

Son günlerde kamuoyunun gündeminde yer alan dizilerdeki çalışma koşullarına değinen Arıoğlu, "Haftada 90 dakikalık, 105 dakikalık dizilerde çalışma koşullarını düşündüğümüzde arkadaşlarımızın gerçekten insan üstü gayret gösterdikleri ortadadır. Bu konunun da tarafların karşılıklı anlayışı ile sektör çalışanlarının hak kaybına uğramadan çözüme kavuşturulacağını ümit ediyoruz" diye konuştu.

Yaşadıkları diğer bir sorunun sözleşmeler olduğunu, bu konunun tamamen kanalların insiyatifinde kaldığını belirten Arıoğlu, "Herhangi bir yapım için örneğin müzik eseri ile ilgili sözleşmede ki siz projenizde kullanmak için besteci ile bir sözleşme yapıyorsunuz. Ancak kanal sözleşmesinde yayıncı kurum isterse bu eserin albümünü dahi çıkarabiliyor. Yani hem yayıncı hem de yapımcı konumuna geliyor. Bu kapsama mutlaka bir sınırlama getirilmelidir. Tabi bir diğer konu da tekrarlar. Buna da bir çözüm bulunması gerekiyor. Ayrıca kuvvetli bir yapımcı değilseniz tüm yurtiçi ve yurtdışı gösterim haklarını da yayıncı kuruluşa devrediyorsunuz" dedi.

Geçen yıl 70 kadar dizinin çeşitli ülkelere satılarak 50 milyon dolarlık bir gelir elde edildiğini dile getiren Arıoğlu, "Hatta ay sonunda vizyona girecek bir filmimizin Ortadoğu gösterim hakları birkaç milyon dolara, film gösterime girmeden satıldı. Sektörün yakaladığı ivmenin artarak devam edebilmesi için şimdiden çözümler üretmeliyiz. Ortak yapımların önünü açmalıyız. En azından Hindistan'ın yabancı yatırımcılara gösterdiği avantajları biz de sunabilmeliyiz" şeklinde konuştu.

Yayıncılar açısından sektöre bakıldığında 2010 yılında bir önceki yıla göre kitap üretiminin yüzde 15 arttığını dile getiren Arıoğlu, yaklaşık 35 bin başlıkta kitap bastıklarını ifade etti. Bakanlıktan 215 milyona yakın bandrol alındığını söyleyen Arıoğlu, "Biliyorsunuz Kasım ayına kadar 96 sayfa altı bandrol gerektirmiyordu" dedi.

"KORSANLIKTA KAYIP 250 MİLYAR DOLARA ULAŞTI"

Teknolojik gelişme ve internetin korsanlığın boyutunu artırdığına işaret eden İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuk Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Şükrü Yıldız, korsanlık neticesinde ortaya çıkan kaybın dünya genelinde 250 milyar dolar olduğunu kaydetti. Yıldız, "Telif hakları toplumun kültürel açıdan gelişmesini de ilgilendiren önemli bir konu. Uygulama alanı çok yaygın, ilim ve edebiyat eserlerinden tutun da çok geniş bir yelpazeye yayılması, bu hakların gerçekten de korunmasını ve güvence altına alınmasını, eser sahibinin mali ve manevi haklarının korunması önemli bir husus" dedi.

Televizyon ve Sinema Filmi Yapımcıları Meslek Birliği Başkanı Erdal Tüşünel ise televizyon ve sinema sektöründeki telif haklarına ve sorunlara değindi. Yasalarda uygulama eksikliklerinin olduğuna işaret eden Tüşünel, mesleki birliklerin çoğalması gerektiğine işaret etti. Televizyon dizisi çekebilmek için yapımcı olmaya ya da belgenizin olmasına gerek olmadığını ifade eden Tüşünel, bunun da kimliksiz ve kayıt tescili yapılmayan kişilerin sektörde olmasına sebep olduğunu kaydetti. Tüşünel bu durumunda telif haklarının denetimini zorlaştırdığını vurgulayarak, her yapımcının 5846 sayılı yasadaki önermelere uyduklarına dair anlaşma imzalamaları gerektiğini belirtti.

Müzik Yapımcıları Meslek Birliği (MÜYAP) Genel Sekreteri Ahmet Asena, Türkiye'deki müziklerin internetteki izinsiz kullanımının arttığına işaret ederek, 2004 yılında 50 milyon bandrollü albüm satılırken, bugün bu rakamın 8-10 milyona indiğini kaydetti. Asena, albümleri internetten indirerek dinlemenin tercih edildiğini belirterek, buna acilen bir çözüm bulunmasını istedik.

Basım Yayım Meslek Birliği Başkanı Hasan Hüseyin Doğru da telif haklarının etkin bir şekilde korunabilmesi için sadece hukuki düzenlemelerin yeterli olmadığını kamuoyunun da bilinçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti.

Yayıncı ve Meslek Birliği Federasyonu'nun kurulması için bakanlığa başvurulduğuna da işaret eden Doğru, Bakanlıktan onay geldiğinde yayınlanacak olan mecralara ait bandrollerin federasyon tarafından verileceğini kaydetti.