Düztabanlı olmak kader değil..
Düztabanlı olmak kader değil..
Hiç kimse ‘düztaban’ olarak anılmak istemez. Düztabanlıysanız ya kara bahtlısınızdır ya da kör talihli. Ne işleriniz rast gider ne de şans yüzüne güler. Rivayetler böyle sürüp gitse de oysa düztabanlık kader değil. Liv HOSPITAL Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Ayak ve Ayak Bileği Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Tahir Öğüt düztaban ile ilgili bilgiler veriyor.
Düz tabanlık ne gibi şikayetlere yol açar?
Düztabanlığı kabaca iki ayrı grupta değerlendirebiliriz. Biri
çocukluktan itibaren var olan düztabanlık, diğeri ise ‘erişkin
tipi’ denilen, çocukken ayakları normal olan birinde 30’lu
yaşlardan itibaren düztabanlık gelişmesidir.
• Ayak zaman içerisinde tedrici olarak deforme olur. Bu ilerleyici
bir durumdur ve ilerleme hızı kişiden kişiye, kullanım ve genetik
yapısına bağlı olarak değişir.
• Ayağın iç tarafındaki çukurluk çökmeye başlar, başparmağın
tırnağı daha önce tavana bakarken artık diğer ayağa doğru
bakıyordur, topuk yavaş yavaş dışa doğru kaymaya başlar. Deformite
arttıkça ayağın orta-iç tarafında bir çıkıntı oluşmaya başlar.
• Kişi o ayağı üzerinde tek ayak parmak ucuna kalkamaz veya
kalkmakta zorlanır.
• Ağrı ilk başlarda ayağın orta-iç tarafında iken ilerleyen
dönemlerde ayağın dış tarafında ağrı olur. Kısaca ağrı ve deformite
düztabanlığın başlıca belirtileridir.
• Ayakkabılarda deformasyon meydana gelir.
Yapılan yanlışlar
Böyle bir hasta doktora başvurduğunda ne yazık ki çoğu kez tetkik
olarak sadece MR istenir. Hasta koltuğunun altında tomarla MR
tetkikleri ile doktor doktor dolaşır ve kendisine söylenen
genellikle sadece bir çift tabanlık kullanması gerektiğidir. Hatta
hasta çocuksa özel ayakkabılar da tavsiye edilerek aileler tatmin
edilir. Hâlbuki ayakta dururken çekilen normal ayak röntgenleri
tanı koymakta ve düztabanlığın derecesini belirlemekte yeterlidir.
MR tetkiki son derece gereksizdir. Özel ayakkabıların ise
düztabanlık tedavisinde bir yeri yoktur.
Nasıl tedavi edilmelidir?
Her şeyden önce ayak
konusunda tecrübeli bir ortopediste başvurulmalıdır. Tedavi
düztabanlığın derecesine göre yapılır. İlk, başlangıç evresinde
tabanlıklar kullanılabilir. Tabanlık düztabanlığı gidermez ancak
ağrıları giderebilir, ilerlemeyi azaltabilir. Kullanılan tabanlık
kişiye özel olmalıdır. Ne yazık ki başlangıç evresinde hastaların
doktora başvurması, başvursa da doğru tanı konulması çok nadiren
gerçekleşir. Bu evre geçip ayakta deformite oluşmaya başladıktan
sonra ise tabanlığın pek faydası olmaz. Ağrısı olan ve başlangıç
evresini geçmiş düztabanlar ameliyatla düzeltilmelidir. Ameliyat
eğer zamanında yapılırsa eklemleri sabitlemeden düztabanlığı
düzeltmek mümkündür, fakat gecikilen durumlarda tek çare eklemleri
sabitleyerek (dondurarak) düzeltme yapmaktır. Düztabanlık ameliyatı
hastalara daha kaliteli bir hayat sağlar.
Ameliyattan sonra hasta ne zaman normal hayata
döner?
Bu, ameliyatın hangi yaşta, hangi evrede ve hangi teknikle
yapıldığına göre değişir. Çocuklarda özel durumlarda kullanılan
vidalama tekniğinde hasta bir-iki hafta içerisinde basabilirken,
daha çok kullandığımız diğer yöntemlerden sonra ise ayak genellikle
atel dediğimiz yarım alçıda 6 hafta süre ile tutulur. Bu 6 hafta
içinde sağlam tarafa basarak bir yürüteç veya koltuk değneği
yardımıyla yürünebilir fakat ameliyat olan ayağa 6 hafta
bastırılmaz. Normal ayakkabıya geçiş kullanılan tekniğe göre 6 ila
10 hafta arasında olur.
Ameliyatın komplikasyonları nelerdir?
Bu
ameliyatların en sevimsiz yanı, ameliyat sonrasında hemen ayağa
kalkıp basamamaktır ki bu aslında çok normaldir. Çünkü insanlar
ayakları üzerinde yürürler ve tam iyileşmemiş bir ayağa basılırsa
komplikasyonlar o zaman ortaya çıkabilir. Onun dışında, tecrübeli
bir ayak cerrahı tarafından yapıldığında komplikasyon riski yok
denecek kadar azdır. Ayağımıza gerekli özeni göstermezsek hayat
kalitemiz bozulur, ayağımız yüzünden bir anda tüm yaşamımız
etkilenir.
Erişkinlerde düztabanlığa yol açan nedenler
• Aşırı kilo
• Geçirilmiş ve iyi tedavi edilmemiş eski ayak ve topuk
kırıkları
• Kötü kullanım: Uygun olmayan ayakkabı, aşırı zorlamalar,
travmalar
• Romatolojik hastalıklar
• Diyabet
AKŞAM İNTERNET SİTESİ