Evrenin boyutunu gösteren galaksi!

ShiftDelete'ten Gökberk Baycan'ın haberine göre sürekli genişlediğini bildiğimiz evrenin, genişleme oranı hakkında ise net bir fikrimiz yok.

Gökbilimciler ise bu genişlemeyi ölçebilmek için çeştli çalışmalar yapıyor.

Evrenin boyutu nasıl ölçülüyor?

Gökbilimciler, çok uzaktaki nesnelerin ne kadar mesafede olduğunu söylemek için kozmik mesafe merdiveni adı verilen bir yöntem kullanıyor. Bu yöntemde ‘Sefe değişkeni’ adı verilen titreşen yıldızların hareketleri ve Tip 1a adı verilen bir süpernova türünü gözlemleyerek farklı nesneler merdivendeki basamaklar gibi kullanılıyor.

Bu nesne sınıflarının her biri, giderek daha büyük mesafeleri belirlemek için öne çıkıyor.

Ancak hesaplamaların doğru olması için kalibre edilmeleri gerekir. Sefe değişenlerinin parlaklığı zamanla değişir ve daha da önemlisi, parlaklıktaki değişikliklerin hızı, gerçek parlaklıklarıyla ilişkilendirilir. Yani bir yıldızın titreştiğini gördüğümüzde onun gerçek parlaklığını bulabiliriz ve bunu görünen parlaklığıyla karşılaştırarak ne kadar uzakta olduğunu bulabiliriz.

Daha da uzaktaki nesneler için ise Tip 1a süpernova ölçüt olarak kullanılabiliyor. Çünkü bu patlamalar her zaman yaklaşık olarak aynı parlaklığa sahip. Böylelikle ne kadar uzakta olduğunu bulmak için görünen parlaklığı gerçek parlaklıkla karşılaştırabiliriz. Ancak mesafeyi doğru bir şekilde ölçmek için Sefe değişenine göre hesaplanan mesafelerin süpernovalara dayalı mesafelere kalibre edilip edilmediğini kontrol etmek gerekiyor.

Her ikisi de Sefe değişeni yıldızları içeren ve yakın zamanda bir Tip 1a süpernovaya ev sahipliği yapan UGC 9391 gibi galaksilerin devrene girdiği nokta tam da burası. Hubble Uzay Teleskobu’ndan bu haftaki görüntü, bu kullanışlı mesafe ölçme aracını tüm ihtişamıyla gözleri önüne seriyor.

UGC 9391, iki ölçüm tekniğini (süpernova patlamaları ve Sefe değişkeni) karşılaştırabilecekleri doğal bir laboratuvar sağlayarak gökbilimcilerin mesafe tahminlerini geliştirmelerine yardımcı oluyor. Mesafe ölçümlerinin karşılaştırmalı bir şekilde görünmesi ile evrenin ne kadar hızlı genişlediği bu şekilde ölçülebiliyor.