Gebelikte Tansiyon Yükselmesi
Gebelikte Tansiyon Yükselmesi
Bazı durumlarda gebeliği etkileyen ciddi bir durum olan preeklampsi
gelişebilir. Eğer gebeyseniz ve yüksek kan basıncına sahip olmanıza
neden olacak herhangi bir risk faktörü taşıyorsanız özel bakıma
ihtiyacınız olabilir. Bu doküman –kan basıncı tipleri –gebelik
üzerine etkisi –risk faktörlerini açıklayacaktır.
Kan Basıncı
Kan basıncı, dolaşım sistemi için gereklidir. Kalbin düzenli
çalışması sayesinde sağlanır. Kalp kasılınca kan damara pompalanır.
Damarlar (arterler) kanı organlara taşır. Toplardamarlar kanı kalbe
geri getirir. Küçük arterler kan basıncını etkiler. Bu kan
damarları kas tabakası ile çevrelenmiştir. Kan basıncı normalken bu
kaslar gevşer ve böylece kan kolaylıkla akabilir. Eğer kan
basıncını artırmak üzere sinyal giderse kas tabakası kasılır ve
damarlar daralır. Böylece kan akımı zorlaşır. Basınç yükselir.
Gebelikte Tansiyon Yükselmesi
Kan basıncının iki değeri vardır. İlk sayı kalp kasıldığında
arterdeki basınçtır. Buna sistolik basınç (kasılma basıncı) denir.
İkinci sayı kalp gevşediğinde arterlerde olan basınçtır. Buna
diastolik basınç denir (gevşeme basıncı). Kan basıncı kişiden
kişiye değişir. Gün boyunca da değişir. Egzersiz yaparsınız
,heyecanlanırsanız artar. Dinlenince düşer. Eğer bir kişinin kan
basıncı uzun süre yüksek kalırsa problem olduğunun sinyali
olabilir. Birçok gebede 120/80 den düşük değerler normaldir. Eğer
gebeyseniz ve sistolik basınç 140 veya diastolik basınç 90 ise kan
basıncı yüksek demektir. Kan basıncındaki normal çıkış ve
inişlerden dolayı eğer bir yüksek değeriniz olursa tekrar bir değer
alınarak normal değeriniz olup olmadığı görülmelidir.
Gebeliğin Etkisi
Sağlıklı gebeliklerde bebeğin büyümesi için gerekli olan besin ve
oksijen anneden sağlanır. Bu yeterli miktarda anne kanı plasentada
dolaştığı ve besin ve oksijenin göbek kordonundan bebeğe geçtiğinde
sağlanır. Yüksek kan basıncı gebelikte problemlere sebep olabilir.
Örneğin eğer kadın yüksek kan basıncına sahipse bu plasentaya
yetersiz kan akımı olmasına sebep olabilir. Bebeğin, ihtiyacı olan
oksijen ve besini düşük miktarda alması demektir. Bu durum bebeğin
büyümesini yavaşlatabilir.
Yüksek Tansiyon Tipleri
Kronik Hipertansiyon:
Eğer yüksek kan basıncı gebelikten önce herhangi bir zaman varsa bu
kronik hipertansiyon olarak bilinir. Bu durum gebelik süresince ve
bebeğin doğumundan sonra da devam eder. Kronik hipertansiyonun
kontrol edilmesi şarttır. Çünkü kalp yetmezliği veya kalp krizi
problemlere sebep olabilir. Gebelikte kronik hipertansiyon bebeğin
gelişimini etkileyebilir. Eğer kan basıncınızı kontrol altına almak
için ilaç tedavisi alacaksınız ,onların gebelikte kullanılmasının
güvenli olup olmadığını doktorunuza sorun. Kronik hipertansiyonu
olan birçok kadın,ilaç tedavisine son verebilir. Çünkü kan
basınçları normale döner. Diğer kadınlar gebeliklerinde tedaviye
devam etme ihtiyacı duyabilirler. Sizin için en iyi olan tedavi
konusunda doktorunuzla konuşun. Bazı durumlarda kan basıncını
kontrol altına alabilecek farklı bir ilaç tedavisine gerek
duyulabilir.
Gestasyonel Hipertansiyon
Eğer yüksek kan basıncı gebeliğin ikinci yarısında olursa
gestasyonel hipertansiyon olarak bilinir. Bu tip kan basıncı bebek
doğduktan sonra kaybolur. Kan basıncını takip etmek için
doktorunuzu sık görme ihtiyacınız olabilir. Eğer gestasyonel
hipertansiyon diğer bulgularla beraber olursa preklempsi denir
(idrarda protein kaybi, ayaklarda şişlik). Gestasyonel
hipertansiyon preeklampsiye sebep olabilir.
Preeklampsi
Preklempsi bütün vücut organlarını etkileyen ciddi medikal
durumdur. Örnek preklempsi böbrek üzerinde stres yaratarak anne
idrarında artmış protein atılımına sebep olabilir. Preklempsinin
diğer bulguları :
* Başağrısı
* Görme problemleri
* Hızlı kilo alımı
* El ve yüzün şişmesi
Doktorlar niçin bazı kadınların preklempsi olduğunu bilemez. Bazı
kadınların diğerine göre daha yüksek risk taşıdıklarını
bilirler.
Risk faktörleri:
* İlk gebelik
* Önceki gebelikte preeklampsi öyküsü
* Gebelikten önce hipertansiyon öyküsü
* 35 yaş üstünde olmak
* Coğul gebelik
* Diabetüs ya da böbrek hastalığı gibi medikal durumlar
* Şişmanlık
* Bağışıklık sistemi bozuklukları
Preeklampsi olan kadın,kendisinin ve bebeğinin izlemi için,
hastaneye yatırılmaya ihtiyac duyabilir. Bazı durumlarda bebeği
erken doğurtulabilir. Preeklampsi şiddetlenirse, kadının organları
hasarlanır(böbrek karaciğer beyin kalp göz) Bazı durumlarda nöbet
geçirebilirler. Buna eklampsi denir. Preeklampsi anne ve bebek için
ciddi bir hastalıktır. Şiddetli preklempsi erken doğum
gerektirebilir. Eğer bebek yeterince gelişmeden doğarsa
komplikasyonlar olabilir. Şiddetli durumlarda anne bebek ya da her
ikisi ölebilir.
Doğum Öncesi Bakım
Ne yapabilirsiniz?
Eğer kronik hipertansiyonunuz varsa aşağıdaki basamakları takip
edin:
Gebelikten Önce
* Doktorunuzla beraber kan basıncını düşürmek için çalışın
* Kilo verin
* Gerekiyorsa verilen ilaçlarınızı düzenli kullanın
* İlaç tedavisinin gebelikte güvenilirliği konusunda doktorunuzla
konusun
Gebelikte
* Doktorunuzu düzenli görün
* Böbrek hastalığı veya diğer risk faktörleri varsa bunu
doktorunuza erken zamanda anlatın
* Preeklampsinin uyarıcı işaretleri varsa doktorunuza anlatın
* Kan basıncınızı ve kilonuzu kontrol edin
Eğer kadın gebelikten önce yüksek kan basıncı olduğunu biliyorsa
,bu basamaklar kendi ve doktorunun şiddetli etkileri azaltmak için
izleyeceği basamaklardır. Bir kadının yapacağı en iyi şey doktorunu
gebelikten önce görüp düzenli gebelik muayenelerine gitmesidir. Her
kontrolda; kan basıncı ,kilo ve idrar örneği alınır. Eğer doktor
kadının kan basıncı yüksekliğinin farkındaysa daha sık
görebilir.
Tedavi
Eğer kan basıncı yavaşça yükseliyorsa ve kadın gebeliğin sonuna
yakın değilse yatak istirahati kan basıncını düşürebilir. Eğer kan
basıncı tehlikeli değerlere kadar yükselmiyorsa doğum başlayana dek
gebeliğin devam etmesine izin verilebilir. Eğer preeklampsi
gelişirse tek tedavi doğumdur. Bebeği doğurma kararı kadına ait
riskler ve bebeğin anne karnında mı yoksa yoğun bakım şartlarındaki
riskleri göz önünde tutularak verilmelidir. Bazen sezaryen ihtiyacı
olabilir. Son olarak yüksek kan basıncı kadını ve bebeği şiddetli
problemler açısından riske sokabilir. Kronik hipertansiyonunuz
varsa preeklampsi gelişimi açısından riskteyseniz basamaklara
uyarak bebeğe ait riskleri azaltabilirsiniz.