Gözlerimizi tehdit eden tehlike: "Dijital Yorgunluk Sendromu"

Günlük ekrana bakma sürenizi düşündüğünüzde, günün neredeyse büyük bölümünü kapsadığını fark eden insanların sayısının hiç de az olmadığını tahmin ediyorum.

Eskiden sadece bilgisayar kullananlar için tehlike oluşturan bu durum cep telefonlarının yaygınlaşmasıyla birlikte herkesi tehdit eder durumda.

Özellikle henüz gelişim aşamasında olan çocuklar için daha büyük bir tehlike. Ekrana fazla bakmanın gözler üzerindeki etkisini Op. Dr. Burca Usta Uslu'yla konuştuk.

Dijital ekranlara uzun süre maruz kalmanın göz sağlığı üzerindeki etkilerinden bahseder misiniz?

Günümüzde adını sıklıkla duyduğunuz veya duymaya başlayacağınız klinik tablonun adı Dijital Yorgunluk Sendromu (Digital Eye Strain / Computer Visin Syndrome etc). Son yıllarda hayatımızın bir parçası haline gelen bilgisayar, cep telefonu, tablet, kindle vb dijital aletlerin kullanım sıklığı ve süresinin artması sonucu ortaya çıkar.

Dijital Yorgunluk Sendromunun bulguları:

· Bulanık görme

· Odaklanmakta zorlanma

· Işık hassasiyeti

· Gözde yabancı cisim hissi

· Gözde kuruluk / yangı

· Gözde kaşıntı batma hissi

· Gözde artan kızarıklık

· Gözde yaşarma/sulanma

· Konsantrasyon güçlüğü

· Baş ağrısı

· Boyun / 0muz / sırt ağrısı

Dijital Yorgunluk Sendromunda bu bulguların bir kısmı veya hepsi olabilir. Bu bulgular geçici veya uzun süreli olabilir. Ekran süresi uzadıkça bulguların şiddeti artar. Ekran ne kadar küçük ve yakın plan kullanılıyorsa bulgu şiddeti fazlalaşır.

Çocuklarda ve büyüklerde ekrana maruz kalma aynı sonuçlara mı neden oluyor?

Dijital yorgunluk bulguları tüm yaş gruplarında gözlenebilmekte fakat özellikle küçük yaş grupları (çocukla -ergenler) daha büyük tehdit altında. Henüz gözün yapısal gelişimi tamamlanmadan yoğun süre yakın uyarıya maruz kalınması dünya genelinde Miyopi sıklığının artışını tetiklemekte.

Ekran çeşidine göre göz üzerindeki etkiler daha farklı olabiliyor mu?

Çocukluğumuzda TV'ler için bile aileler sınır koymaya çalışırken, TV ekranları mevcut ekranlar yanında masum kalıyor. Temel kural ekran ne kadar küçük ne kadar yakın ise geçirilen süre ne kadar uzun ise bu bulguların açığa çıkması ihtimali o kadar çok!

Dijital Yorgunluk Sendromu bulgularını azaltmak veya önlemek için yapmamız gerekenler nelerdir?

1- Ekran başında oturma postürüne ve mesafeye dikkat (min 60cm)

2- Ekranda geçirilen total süreyi azaltmak, mola sıklığını artırmak

3- 20/20/20 kuralını uygulamak (her 20 dakikada bir 20 saniye gevşeyerek 20 adım uzağa bakmak)

4- Bilinçli olarak göz kırpma refleksimizi kullanmak

5- Ekran başından kalkarak hedef belirlemeksizin uzağa bakıp gevşemek

6- Göz muayenesinde tespit edilmiş kırma kusurları varsa (hipermetrop/miyop/astigmat) bunların düzeltilmesi için doktorun verdiği gözlük / lens vs kullanılması

7- Tespit edilmiş göz kuruluğu varsa doktorunuzun önerdiği sıklıkta prezervan(koruyucu) içermeyen suni göz yaşı kullanmak

8- Ekran aydınlatma ayarlarına dikkat etmek

9- Çalıştığınız ortamın/ofisin aydınlatmasına dikkat etmek

Göz sağlığımız açısından günlük normal ekran süresi nedir?

Günümüzde tam bir fikir birliği olmasa da ekran başındaki toplam sürenin 6 saat civarını geçmemesi, sık mola verilmesi ve özellikle 20 /20/20 kuralının kullanımı çok önemli.

Çocuk yaş gruplarında yaşına ve okul ihtiyaçlarına göre süreyi belirlemek mümkün olduğunca kısıtlamak ekstra önem taşıyor. Yapılan çalışmalar çocuklarda ekran süresinin uzaması ve molaların sayısının azalması ile Miyopi artış hızı arasında sıkı bir ilişki olduğunu gösteriyor.

DR. SEVDA SARIKAYA / AKŞAM GAZETESİ