Hamilelik bayılmaları neden olur?

Sanırım her anne adayı rahat bir hamilelik süreci geçiremiyor. Kimi aşırı mide bulantısından, kimi bel ağrılarından, kimi halsizlikten şikayetçi olurken kimi anne adayı ise bayılmalar yaşıyor. Medical Park Göztepe Hastanesi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Handan Namlı Gürpınar, hamilelikte bayılma sorununun vücuttaki hormonal değişimlere ve beslenme yetersizliğine bağlı olabileceğini belirterek hamilelere yardımcı olacak önerilerde bulundu.

Hamilelik sürecinin her döneminde baş dönmesi ve bayılma hissi sık yaşanan bir problemdir. Bayılma ise çok sık değildir. Hamilelikle birlikte kadın vücudunda önemli değişiklikler ortaya çıkmaya başlar. Hamileliğin ilk aylarında artan HCG hormonu, iştah değişikliklerine ve bulantı-kusmaya bağlı beslenememeye sebep olur. Yeterli beslenemeyen, yeterli sıvı alamayan, kusmalar nedeniyle sıvı ve elektrolit kaybı yaşayan anne adayı, sık baş dönmesi ve baygınlık atakları yaşayabilir. Nadiren de tansiyon ve kan şekeri düşüşüne bağlı olarak bayılmalar görülebilir.

Bayılmaların azalması için neler yapılabilir?

İlk 3 aydaki bulantı ve kusmaları azaltmak için sıvı ve katı gıda alımını ayırmak, az az ve tolere edilebilen yiyeceklerin yenilmesi, grisini, tuzlu leblebi, çubuk kraker gibi mide asidini yatıştırıcı yiyeceklerden her zaman yanında bulundurmak, yağlı, aşırı baharatlı yiyeceklerden kaçınmak yerinde olur. Hamileliğin 3. ayından sonra büyüyen rahim, karın içindekibüyük toplar damarlar üzerinde baskı oluşturmaya başlar. Hamilelikte artan hormonlar damar duvarlarında genişlemeye neden olabilir.Kişinin varis gibi damarsal problemlere yatkınlığı varsa özellikle uzun süre ayakta kaldıktan sonra bacak toplar damarlarında göllenen kanın kalbe dönüşü zorlaşır. Dolaşımdaki bu değişiklikler kalbin beyin gibi hayati organlara kan pompalamasında ani azalmaya neden olabilir.

Bu da baş dönmesi ve baygınlık hissine yol açar. Bazen de baş dönmesi, yatar veya oturur durumdayken ayağa kalkma sırasında olabilir. Buna durumsal kan basıncı düşüklüğü (postural hipotansiyon) denir. Kan basıncının hızla düşmesi sonucu, birdenbire beyne daha az kan gitmesi bayılmaya neden olur. Bu duruma engel olmak için çok yavaş ve dikkatli ayağa kalkmalısınız. Hamileliğin ilerleyen haftalarında bebeğin artan metabolik ihtiyaçları nedeniyle hamilenin kan şekeri düzeylerinde dalgalanmalar ortaya çıkar. Kan şekerinin düşmesiyle birlikte baş dönmesi ve baygınlık hissi, hatta bayılmalar görülebilir. Özellikle hamilelik şekeri ve hamilelik öncesi şeker hastası olan, insülin kullanan hamilelerde sıklıkla baygınlık ve bayılma görülebilir. Şeker düzeylerinin dalgalanmalarından kaçınmak için 2-3 saat aralarla az az ve sık sık glisemik indeksi düşük yiyecekler tüketmek gerekir. Bol bol sıvı, özellikle de su tüketmek baş dönmelerinin ve baygınlık durumunun azalmasını sağlar.

Kansızlık, sırt üstü yatmak, susuz kalmak, uzun süre aşırı sıcak ortamda bulunmak, uzun süre ayakta kalmak, fazla egzersiz yapmak da baş dönmesi ve baygınlık hissine sebep olabilir. Eğer baş dönmesi, sersemlik veya bayılma hissi yaşıyorsanız beyninize giden kan dolaşımını arttırmak için hemen mümkünse bir yere uzanın ve bacaklarınızın altına bir cisim koyarak kalp hizasından yüksekte tutun. Sol tarafınıza doğru yatmak da rahmin, damarlara basınç yapmasını azaltır ve sizi rahatlatır. Sırt üstü yatmak ise tersine rahmin damar üzerine yaptığı basıncı arttırabilir. Şiddetli baş dönmesi (vertigo) ve sık sık bayılma, iç kulak hastalıkları veya nörolojik bazı hastalıkların da belirtisi olabilir. Bu durumlarda detaylı kulak-burun-boğaz ve nöroloji muayenesi yapılmalıdır.