İnsülin direnciniz olduğunu nasıl anlarsınız?

İnsülin vücudumuzda üretilen; karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmamızı düzenleyen bir hormondur. Yemek yedikten sonra kan şekerimizin yükselmesinin ardından, pankreasımızdan insülin salgılanıp kana salınmaya başlar. İnsülin hücrelerimize enerji sağlamak için kandaki glikoz formunda olan şekerin hücrelerimize iletilmesini sağlayan hormondur. Normal sağlıklı bir insanda kan şekeri ve kan insülin seviyesi dengeli bir şekilde kanda bulunur. Kan glikoz ve kan insülin seviyelerimizin birbiriyle uyumlu ve dengede olması enerji metabolizmamızın sağlıklı olduğunu gösterir.

İNSÜLİN DİRENCİ NEDİR?

İnsülin direnci; pankreasın vücudun ihtiyacı olan kalitede insülin üretememesi ile başlar. Bunun sonucu kan şekeri yüksek seviyelerde kalır. Pankreas yüksek olan kan şekerini düşürmek, hücrelere enerji sağlamak için daha çok insülin üretmesi sonucu gelişir. İnsülin direncinde kanda çok ve etki seviyesi düşük insülin bulunur.

İNSÜLİN DİRENCİNDE NELER OLUR?

Pankreasımız hücrelerimize glikoz ulaştırmak için daha fazla insülin üretmeye başlar. Vücudumuzun bu şekilde fazla insülin üretme çabası sonucu pankreasımız fazla yıpranır ve bir süre sonra yeterli miktarda insülin üretemez hale gelir. Kan şekerimizin yüksek seviyelerde kalmasıyla diyabet ve şeker hastalığına adım atılır. İnsülin direnci aynı zamanda fazla yağ depolanmasını da teşvik ettiği için, obezite ve kalp hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür.

İNSÜLİN DİRENCİNİN SEBEPLERİ NELERDİR?

İnsülin direncinin gelişmesinde genetik ve çevresel faktörler etkilidir. Bazı ilaçlar da insülin direncini tetikleyebilir.

İnsülin direncini meydana getiren sebepler;

· Metabolik sendrom (bel çevresinde aşırı yağlanma, yüksek kolesterol, yüksek trigliseritler, yüksek kan basıncı ile karakterize)

· Obezite (Beden kitle indeksinin 30 üzeri olması)

· Stres

· Hareketsiz, inaktif bir yaşam tarzı

· Aşırı kilo almak, aşırı kilolu olma durumunu sürdürmek

· Steroid kullanımı

· Bazı ilaçlar

· Uyku problemleri, uyku apnesi

· Sigara kullanmak

İNSÜLİN DİRENCİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

1- Cildinizde lekelenmeler olabilir: Cildimize renk veren pigmentin artışına bağlı koyulaşma görülebilir. Özellikle boyun, koltuk altı, kasık ve eklemlerin iç kısımlarında görülür.

2- Sebepsiz yere hızlı kilo almak, zor kilo vermek veya kilo verememek: Beslenme alışkanlıklarınızda her hangi bir değişiklik olmamasına rağmen kilo alıyorsanız, sağlıklı bir diyet yapıyor ve kilo veremiyorsanız insülin direnciniz yüksek olabilir.

3- Bayanlarda regl- adet düzensizliği ve aşırı tüylenme: Adet düzensizliğiniz varsa ya da hiç adet görmüyorsanız mutlaka insülin direnci yönünden değerlendirilmelisiniz.

4- Karaciğer yağlanması: Yağlı karaciğer İnsülin direncinde sık görülen bir durumdur. Karaciğerde iltihaplanmaya bile sebep olabilir.

5- Açlık – aşırı ve kontrolsüz iştah - doyamama – kan şekerinde düşmeler: Özellikle unlu, şekerli yiyecekler, tatlılar tükettikten sonra yorgunluk, uyku hali, sinirlilik, yeme-içme krizleriniz oluyorsa...

İNSÜLİN DİRENCİNİ KIRMAK İÇİN NE YAPMALIYIZ?

İnsülin direncine karşı; İnsülin direncinin tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri olmazsa olmazdır. Direnci yenmek için insülin seviyelerini azaltmak ve hücrelerin insüline olan duyarlılığını arttırmak gerekir.

Bunun için;

· Harekete geçin; İnaktif bir yaşam insülin direncini tetikler ve direnci kırmak için de mutlaka egzersiz yapmalısınız. Mümkünse her gün en az 30 dakika olacak şekilde orta şiddette yürüyüş gibi kardio egzersiz yapın.

· Beslenme şeklinizi ve içeriğini masaya yatırın. Özellikle tükettiğimiz karbonhidratların türü çok önemli. İnsülin seviyemizin dengelenmesi için; Kompleks karbonhidratlardan (tam tahıllar, kuru baklagiller, sebze ve meyveler) enerji ihtiyacımızı sağlamalı, basit karbonhidrat içeren şekerli gıdalardan ve tatlılardan uzak durmalıyız. Yüksek lif içeriğine sahip bir beslenme düzeni izlemeliyiz. Öğünlerimiz karbonhidrat, protein ve yağ açısından yeterli olsun.

· Gerekiyorsa doktor kontrolünde ilaç kullanmalısınız. Kronikleşmiş insülin direnci tedavisinde en etkili yöntem; diyet + fiziksel aktivite + ilaç tedavisi kontrollü bir şekilde birlikte sürdürülmelidir.

Nil ŞAHİN GÜRHAN / AKŞAM GAZETESİ