Kanda yükselen kalsiyuma dikkat!..

Toplumda çok fazla bilinmese de birçok kişiyi etkileyen ve ciddi risklere neden olan “hiperparatiroidi” bazen belirti vererek bazen de vermeyerek ilerliyor. Özellikle menopoz sonrası kadınları etkileyen bu sorun, “Dikkat” dedirtiyor

Paratiroit bezinin aşırı fonksiyonu sonucu salgıladığı, “parathormon” ve buna bağlı olarak kalsiyumun kanda yükselmesiyle (hiperkalsemi) seyreden, “hiperparatiroidi” sık görülen ve ciddi sonuçları olan bir sağlık sorunu.

Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Amerikan Hastanesi Endokrin Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Serdar Tezelman, “ABD’de 40 yaş üstü her 500 kadın ve her 2 bin erkekten birinde görülen bu soruna menopoz sonrası kadınlarda daha sık rastlanıyor” diyor. Çalışmalar bu kadınların yüzde 2’sinde hiperparatiroidi olduğuna işaret ediyor.

HİPERPARATİROİDİ NEDİR?

Tiroit bezinin hemen arkasında onu ve ses tellerini hareket ettiren sinire bitişik olarak sağda ve solda 2’şer adet 5-6 mm çapında bezelye tanesi büyüklüğündeki bezler paratiroit bezleri olarak adlandırılıyor. Vakaların yüzde 20’sinde bu bezlerin embriyolojik olarak boynun farklı bölgelerinde; yemek borusu, damarlar çevresi veya göğüs kafesi içinde saptandığı belirtiliyor. Embriyolojik ve anatomik özelliklerinin iyi bilinmesi cerrahi tedavi şansını artırıyor. Paratiroit bezinin hastalığında yani hiperparatiroidi durumunda hastaların yüzde 80’inde tek bez hastalığı adenom söz konusu oluyor.

KEMİK YOĞUNLUĞUNDA AZALMA

Paratiroit bezleri esas olarak parathormon salgılıyor. Bu bezin aşırı işlevinde kanda parathormon düzeyi yükseliyor. Bu işlem kemiklerden aşırı miktarda kalsiyumun kana karışarak yükselmesine neden oluyor. Bu esnada kemiklerin yoğunluğunda azalma meydana geliyor.

Hiperparatiroidide kanda kalsiyum değerinin giderek artması ve buna bağlı bulgu ve belirtiler ile yüksek kalsiyum değerlerinin neden olacağı metabolik komplikasyonlar görülüyor. Hiperparatiroidinin klasik bulguları veya teşhisinin geç konulması, ileri hastalık evresinde rastlanan ve “kistik fibröz osteitit” diye tanımlanan bir kemik hastalığına davetiye çıkarıyor.

Hastalıkla ilgili en önemli tablonun, sorunun seyri esnasında kişinin hiperkalsemik kriz geçirmesi olduğu belirtiliyor. Bu krizde kan kalsiyum değerleri son derece yüksek bulunuyor. Önlem alınmazsa kalp ritim bozuklukları ve koma meydana gelebiliyor. Kişilerde hastalığın tanısı, sıklıkla kanda parathormon ve kalsiyum düzeyinin yüksek bulunması ve 24 saatlik idrarda kalsiyum düzeyi ölçümüyle konuluyor.

SIK GÖRÜLEN BELİRTİLER

- Ağrılı kemik ve eklemler
- Böbrek taşları
- Yorgunluk
- Karın ağrısı
- Psişik bozukluklar
- Peptik ülser
- Pankreatit
- Halsizlik
- Çok su içme
- Sık ve gece idrara çıkma
- Kuvvetsizlik
- Bitkinlik
- Sırt ağrısı
- Kabızlık
- Depresyon
- Unutkanlık
- Miyalji
- Bulantı
- İştahsızlık
- Kaşıntı
- Kalp yanması

HANGİ SORUNLARA YOL AÇAR?

- Böbrek taşı
- Gut
- Patolojik kemik kırıkları
- Kilo kaybı
- Eklemlerde şişlik
- Kemik yoğunluğunda azalma
- Osteoporoz
- Duedenal ülserler
- Gastrik ülser
- Pankreatit
- Dev kemik kist ve tümörleri
- Hipertansiyon ve kardiyovasküler rahatsızlıklar

CEYDA ERENOĞLU /HABERTÜRK İNTERNET SİTESİ