Kozmetik seçerken dikkat

Yanlış kozmetik seçimi; kozmetik tahammülsüzlüğü, ciltte hassasiyet, egzama ve renk değişikliği gibi yan etkilere neden olabiliyor.

Medical Park Bahçelievler Hastanesi dermatoloji uzmanı Dr. Gökhan Okan; günümüzde kadınlar kadar artık erkeklerin de vazgeçilmezleri arasına giren kozmetik ürünlerde doğru seçimin çok önemli olduğunu vurgulayarak, yanlış kozmetik seçimiyle ilgili uyarılarda bulunuyor:

Günlük yaşamın vazgeçilmezi
Kozmetikler; kişinin dış görünümünü güzelleştirmek için harici uygulanan ürünler olup, günlük yaşamımızın ayrılmaz parçası durumuna gelmiştir. Başlangıçta sadece kişinin ruh halini düzeltmek amacıyla üretilmiş olsalar da son yıllarda cildimizde oluşabilecek zararları onarmayı ve cildin yaşlanma belirtilerini geciktirmeyi hedefleyen ürünler de bulunmaktadır.

Katkı maddeli ürünler
İçinde çok sayıda hammadde ve katkı maddesi yer alan kozmetikler genel olarak güvenilirdirler. Ancak ürünlere bağlı istenmeyen yan etkiler oluşabilir. Etkilerin bir kısmı ürün kullanımından hemen sonra gelişir, bir kısmıysa kullanımdan uzun süre sonra başlar. Bu nedenle kişinin geçmişte kullanmış olduğu bir kozmetiğe karşı sonradan reaksiyon gösterebilmesi mümkündür.

İstenmeyen yan etkiler
Kozmetiklerden kaynaklanan istenmeyen etkiler; kozmetik tahammülsüzlüğü, ciltte hassasiyet, egzama, akne, deride renk değişikliği, kullanılan bölgede görülen yan etkiler ya da çok nadiren ürünün kana geçmesinden kaynaklanan sistemik yan etkiler olarak özetlenebilir.

Kozmetik tahammülsüzlüğüKozmetik tahammülsüzlüğü; ciltte yanma, batma, sızlama ve gerginlik gibi bulgularla kendini gösterir. Kozmetik ürünün her uygulanmasından sonra şikayetler belirir ve bazen dayanılmaz bir hal alır. Bunların oluşmasından duyu sinirleri hassasiyetinin sorumlu olduğu kabul edilmektedir. Bu yakınmaya sahip kişilerin alkol, vitamin A, alfa hidroksi asit gibi cildi tahriş edici ürün kullanmamsı gerekmektedir. Hassas ciltler için hazırlanmış temizleyiciler, nemlendiriciler ve güneş koruyucular, bu kişiler için uygun seçeneklerdir.

Şampuan egzama yapabilir
Egzama; kozmetiklerin neden olabileceği bir diğer yan etkidir. Egzama alerjik ve tahriş egzaması olmak üzere iki çeşittir. Sabunlar, göz makyaj ürünleri, nemlendiriciler ve şampuanlar tahrişe neden olabilecek kozmetik ürün gruplarıdır. Reaksiyon, ürün kullanımından hemen sonra gelişebileceği gibi, uzun süre kullanım sonrasında da başlayabilir. Ürünün kullanıldığı bölgede yanma, batma ve kaşıntı gibi bulgular oluşur. Hasta ürünü kullanmaya devam ettiğinde kızarıklık, pullanma ve kepeklenme ortaya çıkar. Bunun oluşmasında cildin kuruluğu ve koruyucu tabakanın zarar görmesi ana nedendir. Göz kapağı derisi, ince olduğundan tahrişe karşı özellikle çok duyarlıdır.

Kozmetik seçerken dikkat

Egzamaya karşı “yama testi”
Alerjik egzama, ürünün içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı, kullanıcının gösterdiği tepkiden kaynaklanır. Sıklıkla koku maddeleri, saç boyaları, güneş koruyucular ve içlerindeki katkı maddeleri alerjik egzamaya sebep olur. Ciltte kızarıklık, kaşıntı, sulanma ve su dolu kabarıklık şeklinde kendini gösterir. Alerjiye neden olan maddenin tespitinde “patch test”(yama/parça testi) yapılır. Test sonucuna göre alerjik madde saptanarak o maddeyi içeren kozmetiklerin kullanılmaması konusunda kişi bilgilendirilir.

Parfüm cildinizi lekelendirmesin
Kozmetiklerin içinde bulunan bazı maddeler, güneş gören alanlarda ultraviyole ışınlarıyla kimyasal reaksiyona girerek ciltte tepkiye neden olabilir. Parfümler, bergamot yağı ve tıraş losyonları bu tepkilere neden olabilecek kozmetik gruplarıdır. Ciltte kızarıklık, su toplaması ve renk atışı gibi bulgular gözlenir.

Yağlı krem sivilce yapar mı?
Sivilce tarzı oluşumlar, kozmetik kullanımı sonrası özlenebilecek bir diğer yan etkidir. Genellikle kapalı komedonlar şeklinde kendini belli ederken, bazen iltihabi sivilceler de görülebilir. Yağlı yüz kremleri bu etkiye neden olabilir.

Genital temizliği abartmayın
Kozmetik ürünlere bağlı olarak nadiren ciltte renk açılması ya da koyulaşması görülebilir. Kozmetiklere bağlı bölgesel yan etkiler oluşabileceği gibi, çok nadiren de olsa ürünün deriden emilip sistemik dolaşıma geçmesinden kaynaklanan yan etkiler de meydana gelebilir. Örneğin genital bölge temizleyicilerinin sık ve yoğun kullanımı, özellikle kadınlarda idrar yollarlı tahrişine sebep olur.

Kozmetik kullanırken dikkat etmeniz gereken kurallar

Cilt tipine göre kozmetik: Öncelikle cilt tipine uygun kozmetik ürün seçilmeli. Cilt analiziyse bir dermatologa yaptırılmalıdır. Yağlı cilde sahip kişiler genellikle cildi kurutucu ve su bazlı ürünleri, kuru cilde sahip olanlarsa alkol içermeyen nemlendirici ürünleri tercih etmelidir.

Açıkta satılandan uzak durun: Sağlığınıza ve güzelliğinize değer veriyorsanız kesinlikle açıkta satılan, hangi koşullarda üretildiği belli olmayan kozmetik ürünlerden satın almayın. Ağzı kapalı, iyi ambalajlanmış ürünleri tercih edin.

Göz çevresine ayrı krem: Göz çevresine o bölge için hazırlanmış ürün dışındaki kozmetiklerin uygulanmamsına önem verilmelidir.

Aynı anda kullanmayın: Çok fazla kozmetik aynı anda uygulanmamalıdır.

Etiketi iyi okuyun: Kişi kozmetik ürünün içeriğinde bulunan bir maddeye karşı önceden reaksiyon göstermişse, yeni kozmetik seçiminde o maddenin bulunup bulunmadığına etiket bilgisine bakarak dikkat etmelidir.

Kapaklarını kapatın: Ürünlerin kapakları kapalı tutulmalı, havayla temasları engellenmelidir.
Son kullanma tarihine dikkat:  Ürünlerin son kullanma tarihine dikkat edilmeli. Renk, kıvam, koku değişikliği olan ve son kullanma tarihi geçmiş ürünler kullanılmamalıdır.

Enfeksiyon varken sürmeyin: Enfeksiyon varlığında kozmetikler o bölgeye uygulanmamalı.

Makyajla uyumayın: Makyaj çıkartılmadan yatılmamalı.

Kimseyle ortak kullanmayın: Kozmetiklerin başka biriyle ortak kullanılmamsına önem verilmelidir.

Yan etkisi varsa bırakın: Kozmetiklerden kaynaklanan herhangi bir istenmeyen etkiyle karşılaşıldığı zaman, hemen o ürünün kullanımı kesilmeli ve dermatoloji uzmanına başvurulmalı.

Anti-aging etki isteyene dermokozmetik ürün
Kozmetik ürün alırken, beklentileriniz doğrultusunda ürün seçmeye özen gösterin. Son yıllarda raflarda kozmetiklerle ilaçlar arasında yer alan “kozmesötik” ya da “dermokozmetik” ürün grupları yer almaktadır. Bu ürün yelpazesi, “biyolojik aktivitesi olan ürün grubu” olarak tarif edilmektedir ve “ilaç niyetine kozmetikler” olarak da tanımlanmaktadır. İçeriklerinde çok sayıda aktif madde yer almaktadır. Bir ürünün etki gösterebilmesi için sadece aktif madde içermesi yeterli değildir, aynı zamanda o maddenin konsantrasyonu da önemlidir. Dermokozmetik ürün yelpazesi, kozmetik ürünlere göre daha yüksek konsantrasyonda aktif madde içermektedir. Bunlar bilimselliği kanıtlanmış ürünlerdir. Örneğin anti-aging etki elde etmek isteyen biri için dermokozmetik ürün kullanımı daha uygun olacaktır. Yani kırışıklıkları olan bir kadının normal bir nemlendirici yerine, dermokozmetik ürün kullanması daha doğru bir seçimdir.