Renkler ve çocuk psikolojisi
Renkler ve çocuk psikolojisi
Eğer çocuklarla iletişim kurmak istiyorsanız, renkler sizin
iletişim aracınız olacaktır. Ancak renklerin dilini doğru
kullanmanız gerekiyor. Çocuklar, büyüdükçe genişleyen ancak kısıtlı
sayıda bir renk yelpazesine sahiptir. Renkler, çocukların ilk ayırt
edebildikleri karakteristik özelliklerdir. Bebekler 6 hafta ile 2
aylık arasındaki dönemde bu durum radikal değişikliklere uğrar.
Çocuklar ilk önce kırmızı rengi algılar. Daha sonra diğer canlı
renkleri, en son sarı rengi algılamaya başlarlar. Aydınlık, parlak
renkler küçük çocukların dikkatini çeker. Çok sayıda araştırma, yaş
ile birlikte çocukların da renk tercihlerinin değiştiğini
kanıtlamaktadır. 10 yaşından küçük pek çok çocuk, en sevdikleri
renk sorulduğunda kırmızı veya pembeyi sevdiklerini söylerler. Ama
10 yaşından büyük çocuklar artık maviyi tercih eder. Biz bunun
sebebinin; gelişimin doğal bir süreci olmasından ve renklerin artık
onlar için farklı ruh hallerini ifade edebilmesinden
kaynaklandığını düşünürüz.
Renk seçimleri cinsiyet ile sıkı bir ilişki içindedir. Çok sayıda
araştırma kızların en çok pembe, mor ve lilayı; erkeklerin ise
siyah ve koyu renkleri tercih ettiklerini göstermektedir. Bu
durumda şöyle bir soru ortaya çıkıyor: Acaba çocukların bu
tercihleri doğuştan mı yoksa sonradan edinilen bir şey mi?
Yetişkinler küçük kızların ve erkeklerin kıyafet ve oyuncaklarını
seçerken onları belirli renklere yönlendiriyorlar. Bu durum
ailelerin ve toplumun yönlendirmesiyle oluştuğu düşüncesi daha
doğru bir yaklaşım gibi görünmektedir. Acaba oyuncakçılar bu
sorunun cevabını yanıtlayabilirler mi? Oyuncakçılara gittiğinizde,
satışlarını arttırmak ve çocukların ilgisini çekebilmek için
renkleri nasıl çocukların tercihlerine göre kullandıklarına şahit
olacaksınız. Benzer şekilde, yetişkin ürünleri üretimi yapan
şirketler de benzer stratejiler izliyorlar. Ürünlerin belirli
özelliklerini renkler yardımıyla vurgulamaya çalışıyorlar.
Renklerin anlamları sayesinde belirgin özellikleri ön plana
çıkarmaktan bahsettiğimizde, cinsiyet yalnızca bir örnek olarak
karşımıza çıkar. Eğer canlı renklerle paketlenmiş bir ürün
görürseniz, satıcıların çocukları etkilemek istediğini ve onların
hedef kitle olduklarını gözler önüne serdiklerini anlayabilirsiniz.
Kimi aileler satıcıların çocukların hisleriyle oynadıklarını
düşünüyorlar. Renkler çocuklar ve gençler için pek çok anlam ifade
eden uyaranlardır.
Bu anlamlar farklı şekillerde kullanılır ve farklı sonuçlar
doğurur. Yalnızca satıcıların renkleri çocukların ilgilerini çekmek
için kullandıklarını düşünmeyin. Renkleri siz de çocukları motive
etmek ve orijinal şeyler üretmek için kullanabilirsiniz. İlk önce,
çocukların renkleri nasıl bildiğini düşünün. Onlar renklerin
isimlerini bilmeden önce, renkleri birbirinden ayırt etmeyi
öğrenirler. Çocuklar renklerin adlarını 2 ile 5 yaş arasında
öğrenirler. Bu konuda kızlar genellikle erkeklerden daha hızlıdır.
Tabi ki tüm çocuklar birbirinden farklıdır ve gelişimleri
farklılıklar gösterir. Eğer çocuklarınıza renkleri ayırt etmeleri
konusunda yardımcı olmak istiyorsanız, çeşitli nesneleri
renkleriyle birlikte öğretmeye çalışın. İşte bir çocuk için bazı
tipik çağrışımlar: Örneğin sarı , muz, limon, güneş, Kırmızı -
elma, domates, Mavi - kot pantolon, gökyüzü , Yeşil - bezelye,
çimen, yaprak, Gri – fil, Kahverengi - ayı, odun gibi …
Araştırmalar, bir çocuğa mavi bir elma gösterilip bunun ne olduğunu
sorulduğunda, cevaplamasının uzun bir süre aldığını göstermektedir.
Tabi ki eğer küçük çocuklarla iletişim kurmak isterseniz, ne
olacağını biliyorsunuz. Mavi bir elma onlara komik gelecektir. Bu
da, bir çocuğun mizah duygusunun geliştiğinin, bir palyaçonun veya
yanlış şeylerin onlara gülünç geldiğinin kanıtıdır.Bir çocuğun
renkleri tanıyabilmesi, onun yeni bilgiler öğrenebilmesine yardımcı
olur. Aileler her zaman çocuklarına öncelikli olarak kendi
güvenliklerini sağlayabilmelerini öğretirler. Renklerin belirgin
özelliklerini vurgulayarak, çocukların neyin tehlikeli olduğunu
hatırlamalarını sağlayabilirsiniz. Çocuğunuz büyüdüğünde de,
renkleri eğitimleri için kullanmaya devam edebilirsiniz. Kimi
araştırmalar, dikkat problemi olan çocukların yapmaları gereken
şeyleri renkler sayesinde daha iyi yapabildiklerini göstermektedir.