Sağlığı sosyal statü belirliyor

Sonuçları Proceedings of The National Academy of Science (PNAS) adlı bilim dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, maymunun sosyal statüsü değiştikçe, bağışıklığı da değişiyor. Buna göre, bağışıklık statüyü değil, statü bağışıklığı belirliyor. Daha önce hem insanlar hem de maymunlar üzerinde yapılan çalışmalar sosyal çevreyle sağlığa ilişkin biyolojik göstergeler arasında bağ olduğuna işaret ediyordu. Bu çalışmalarda makak maymunlarında baskın konumla, stres bağlantılı glukokortikoid hormonları, cinsiyet hormonları, serotonin ve dopamin gibi beyin hormonları ve akyuvar sayısı arasında bağ olduğuna işaret ediyordu.

Ancak tüm bu çalışmalarda bir sorunun yanıtı bulunamamıştı: Bağışıklık sisteminin bozuk olması ya da bazı kimyasaların seviyesindeki dengesizlik mi belirli bir sosyal statüyü getiriyordu yoksa belli bir sosyal statüye sahip olmak mı bağışıklık sistemini belirliyordu? ABD’de Kuzey Carolina’daki Duke Üniversitesi’nden Jenny Tung başkanlığındaki bir ekip, her birinde beş dişi maymun bulunan 10 grubun üzerindeki çalışmasında bu sorunun yanıtını aradı.

Çalışma çerçevesinde maymunlara sosyal statüler verildi. Bu, dişi maymunların gruba giriş sırasını değiştirerek yapıldı. Sonra gelen maymun daha düşük bir statüye sahip oldu. Uzmanlar, maymunların kan dolaşımındaki ana bağışıklık hücreleri ve periferal tek çekirdekli kan hücrelerini inceledi. Araştırma sonunda sadece dolaşımdaki bağışıklık hücrelerine bakarak bir dişi maymunun sosyal statüsünü yüzde 80 doğruluk payıyla belirlenebildiği görüldü. İleri çalışmalar, sosyal statüsü yüksek olan dişi maymunlarda bağışıklık sistemindeki aktivitenin arttığını ortaya koydu.