Sağlık için soya!..

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) Ortak Uzman Konsültasyonu'nun Protein Kalitesi Değerlendirme Raporuna göre ağırlıklı olarak et ürünleri ve soya gibi bitkisel ürünlerde bulunan protein saçtan tırnaklara tüm hücrelerin işlevsel ve yapısal bir bileşeni oluyor. Suyun ardından, bedende en çok bulunan molekül protein. Protein kaslarda, cildte, kemiklerde, saçta, bağışıklık sisteminde ve bedenin tüm hemen her kısmında bulunuyor. Protein, bedendeki dokuları oluşturuyor, koruyor ve yeniliyor. Çocukluk, erişkinlik ve gebelik sırasında büyüme ve gelişme için de oldukça önemli. Enzimler ve amino asitlerden oluşan protein, bedendeki kimyasal reaksiyonlar için güç kaynağı sağlıyor ve kanda oksijeni taşıyor. Mevcut 22 amino asitten 9'u, insan bedeni tarafından oluşturulamadığı ve dolayısıyla gıdalardan alınması gerektiği için “temel amino asitler” olarak adlandırılıyorlar.

TAM VE TAM OLMAYAN PROTEİNLER

Bazı proteinler, yeni proteinler oluşturmak için gerekli tüm amino asitleri içeriyor. Bu tür protein, tam protein olarak adlandırılıyor. Tam proteinler genellikle kırmızı et, tavuk, balık, yumurta ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklarda ve soya ürünlerinde bulunuyor. Diğer protein kaynaklarıysa, tam olmayan protein olarak adlandırılmıyor ve meyvelerde, sebzelerde, tahıllarda bulunuyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) Ortak Uzman Konsültasyonu'nun Protein Kalitesi Değerlendirme Raporu, bir proteinin kalitesini değerlendirmek üzere, basit, bilimsel ve akılcı bir prosedür olan “Protein Sindirilebilirliği Düzeltilmiş Amino Asit Skorunu (PDCAAS)” öneriyor. Bu PDCAAS değerine göre yumurta beyazı, kazein ve izole soya proteini 1.00 tam değer ile en kaliteli proteinler arasında yer alıyor. Bu değerlendirmeye göre kırmızı et 0.92; bezelye unu 0.69; tam buğday ise 0.40 protein değerine sahip.

SOYA İLE TAM PROTEİN

Geçtiğimiz 25 yılda ortaya konulan kesin bilimsel veriler, vazgeçilmez amino asit dizisinden ötürü, soyanın besleyici olarak tek tam bitkisel protein olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, FAO ve WHO tarafından önerilen değerlendirme yöntemine göre, soya proteini çocuklar ve erişkinlerin temel amino asit gereksinimlerini karşılıyor. Soya, kırmızı et, süt, yumurta gibi hayvansal proteinlerle kıyaslanabilir tek tam bitkisel protein olarak dkkat çekiyor. Bir kişinin günlük beslenme düzeninde ne kadar proteinin gerekli olduğu kişilere göre farklılık göstermekle birlikte, sağlık profesyonelleri yetişkinlerin ağırlıklarının her kilosu başına günde en az 0,8 gram proteine ihtiyaç duyduğunu ileri sürüyor. Bu proteini alınmadığı takdirde, insan bedeni ihtiyacı olanı elde etmek için yavaş yavaş kendi dokularını bozmaya başlıyor. Dolayısıyla ortalama 65 kilodaki bir kadının her gün 52 gram; ortalama 80 kilodaki bir erkeğinse 64 gram protein alması gerekiyor.

Abdullah COŞKUN