Sobayı aşırı doldurmayın..

Türkiye’de her yıl lodos sebebiyle onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere, şofben ve bacadan sızan karbonmonoksit gazı ile zehirleniyor. Vücuda solunum yolu ile giren bu gaz, doğrudan kana geçerek oksijen alımını engelliyor ve ölüme sebep oluyor. Yetkililer ise uyarıyor: “Sobayı yakarken aşırı doldurmayın!”

Havagazı, kömür gibi ısıtma amacıyla kullanılan her tür sobanın yanması sırasında oluşan karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla kapalı ortamlarda gerçekleşiyor. Açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması olayların temel sebepleri arasında yer alıyor. Ölümle sonuçlanan bu tür olaylarda alınabilecek önlemleri İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü yetkilileri, kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor. Yetkililer, sönmekte olan sobaya asla tutuşması için güç yakıtı konulmaması gerektiğini ifade ediyor. Soba yakılırken yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli ve yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı. İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbonmonoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı. Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı. Fakat yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli. Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı. Bacalar düzenli olarak temizletilmeli, dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olması sağlanmalı.

Yetkililer, şofben kullanımında da mutlaka alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmesi gerektiğini kaydediyor. Ayrıca baca bağlantısı olmayan şofben asla çalıştırılmamalı. Şofben, mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı. Montajı ise mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı. Çünkü şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde gerçekleşiyor. Bu yüzden şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı, bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli. Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde ise öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı. Açıksa hemen kapatılmalı ve kibrit, çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı. Böyle durumlarda pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalı.