Son dönemlerde hortlayan hastalık!..
Acıbadem Maslak Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Kültegin Ögel, "Sanatçıların sahne performansını, öğrencilerin sınavlarını, ev hanımlarının çevreleriyle olan ilişkilerini, cinsellik söz konusu olduğunda ise erkekleri etkileyen performans anksiyetesi, mükemmeliyetçi kişilik tiplerinde daha fazl
Ögel, yaptığı yazılı açıklamada, herkeste görülebilen performans
anksiyetesinin, özellikle önemli etkinliklerle sık karşılaşan
kişilerde daha fazla ortaya çıktığını belirtti. Performans
anksiyetesinin, sınav, bir otorite ile konuşma ya da bir önemli bir
etkinlik gibi performans gerektiren durumlarda ortaya çıkan sıkıntı
hissi olduğunu aktaran Ögel, şunları kaydetti:
ÇOK YETENEKLİ İNSANLAR KORKUDAN İŞ YAPMIYOR
"Bu sırada kişinin zihni, 'yapabilecek miyim, başarabilecek miyim?'
soruları ile dolu oluyor. 'Ya yapamazsam' korkusuyla sorun yaşıyor.
Çok yetenekli insanların 'ya başaramazsam' korkusuyla en sevdikleri
işleri yapmaktan uzak durmaları 'performans anksiyetesi' olarak
adlandırılıyor. Sanatçıların sahne performansını, öğrencilerin
sınavlarını, ev hanımlarının çevreleriyle olan ilişkilerini,
cinsellik söz konusu olduğunda ise erkekleri etkileyen performans
anksiyetesi, mükemmeliyetçi kişilik tiplerinde daha fazla
görülmektedir."
"HEP DAHA İYİYİ, EN GÜZELİ
ARARLAR"
Performans anksiyetesinin sosyal fobi ile kardeş olduğunu ve
genellikle birlikte görüldüğüne dikkati çeken Ögel, şu bilgileri
verdi:
"Sosyal fobi ile birlikte seyrettiği zaman kişi toplumdan
çekilmek zorunda kalıyor. Sosyal fobi olmadan tek başına performans
anksiyetesi, sadece etkinlik sırasında ortaya çıkıyor. Kişi kendi
başına aşamıyorsa ve bu durum kişinin mesleki veya sosyal yaşamını
etkiliyorsa bu durumda profesyonel destek alması gerekiyor. Kendine
yönelik eleştiri, performans anksiyetesi olanlarda sıktır. Hep daha
iyiyi, en güzeli ararlar. Hayata da siyah-beyaz olarak bakarlar. O
nedenle mükemmeliyetçi kişilerde sıktır diyebiliriz. Bu sorun eğer
kişinin hayatını bozuyorsa ve süreklilik oluşturuyorsa, bir
hastalık olarak kabul ediliyor. Eğer kişi yapacağı işle ilgili
olarak heyecan duymasına rağmen zorluğu aşıp gerçekleştirdiğini
söylüyorsa, yaptığı işin kalitesinden memnunsa bu durumda hastalık
olarak kabul etmiyoruz."
EN İYİ TEDAVİSİ SIK SIK YAŞAMAKTIR, KAÇMAK
İŞE YARAMAZ
Ögel, hastalığın görülme sıklığıyla ilgili net bir bilgi
bulunmadığını ifade ederek, "Performans anksiyetesinin en
iyi tedavisi, sık sık bunu yaşamaktır. Bu sorundan kaçmak işe
yaramaz, aksine sorunu artırır. Bu nedenle sorunun üzerine
gidilmelidir. Yani yaşamadan çözümlemek mümkün değildir. Kişinin
yaşadığı sıkıntıyı azaltmak için bazı davranışsal yöntemler
denenebilir. Örneğin kalabalık bir gruba sunum yaparken
başkalarının gözüne bakmamak, sadece bir kişiyi seçip ona anlatmak
gibi. Sıkıntının getirdiği çarpıntı gibi bedensel belirtilerin
önlenmesi ise ruhsal belirtilerin ve heyecanın azalmasına yol açar.
Performans anksiyetesi yaşayan kişiler fiziksel belirtiler varsa
ilaç kullanılabilir. Bu durumu sürekli ve şiddetli yaşayanlarda ise
ilaç tedavisi yararlı olabilir" değerlendirmesinde
bulundu.
HÜRRİYET