Türkiye'de büyüme düştü, yatırım durdu!

Bugün'de yer alan habere göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2014 yılının dördüncü çeyreği (ekim, kasım, aralık) ve yılın tümüyle ilgili gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) sonuçların, açıkladı.

800 milyar dolara indi

Yılın tümünde reel büyüme oranı yüzde 2,9 oldu. Sabit fiyatlarla GSYH 126,1 milyar lira olurken, bu rakam cari fiyatlarla yüzde 11,6 artışla 1 trilyon 750 milyar lira, dolar bazında ise yüzde 2,8 düşüşle 800,1 milyar dolara geriledi.

OVP’nin gerisinde kaldı

Bu büyüme oranı geçen ekim ayında açıklanan son orta vadeli programdaki (OVP) yüzde 3,3’lük tahminin altında kaldı. Ayrıca 2013 sonunda 2014 yılı için hazırlanan OVP’deki hedef ise yüzde 4,4’tü. Buna karşın ekonomi 21 çeyrektir kesintiz büyüyor.

Yıllık verilere sektörel bazda bakınca en dikkat çekici sıkıntının tarımda olduğu görülüyor. Bu sektörde yüzde 1,9 reel küçülme var. Ticarette büyüme 1,4’te kalırken, imalat sanayideki yüzde 3,7, bankacılıktaki yüzde 7’lik büyümeler dikkat çekti.

Devletin harcaması yüksek

Yıllık büyümeye harcamalar açısından bakarsak vatandaşın tüketimi reel olarak yüzde 1,7 arttı. Bu artış 2013 yılının aynı döneminde yüzde 5,3’tü. Devletin nihai tüketim harcamaları ise yüzde 4,6 arttı.

Özelde yüzde 0,5 artış

Geçen yıl yatırım (gayri safi sabit sermaye oluşumu) harcamaları reel olarak geriledi. Yıllık reel küçülme yüzde 1,3 oldu. Bu kapsamda kamu yatırımları yüzde 8,8 gerilerken, özel sektör yatırımları yüzde 0,5 arttı. Yatırımlar 2014’ün dördüncü çeyreğinde ise genelde yüzde 0,1, kamuda 7,3 düşerken, özelde yüzde 0,9 arttı.

Türkiye durgunluğa girdi

- Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, küresel finansal piyasalardaki dalgalanmaların ve jeopolitik gelişmelerin olumsuz etkisiyle büyümenin sınırlandığını belirterek, önümüzdeki dönemde yapısal reformların büyümeyi artıracağını ve ekonomideki kırılganlıkların azalacağını söyledi.

Önümüzü göremedik

- Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, “Uzunca bir süredir, sanayicinin önünü göremediğini, ekonomide motivasyonu artıracak, yatırım ve üretim ortamını iyileştirecek tedbirler alınmazsa ülkemizin vasat büyüme dönemine sürükleneceği uyarısını yapıyorduk. Rakamlar ne kadar haklı olduğumuzu gösterdi” dedi.

İç tasarruf yetersiz

- Ekonomist Dr. Öztin Akgüç, Türkiye'nin uzun vadeli durgunluk dönemine girdiğini ve buradan çıkma ihtimalinin de çok güç olduğunu belirtti. Akgüç, yatırım yapılmadığını, iç tasarruf oranı düşük olduğunu, iç talebi değiştirecek banka kredileri sınıra ulaşmış duruma geldiğini ifade etti.

Rakamların revize edilmesi etkili oldu

Yatırım Finansman Başekonomisti Levent Durusoy, "Büyümenin beklentilerin ötesinde yüzde 2,9 açıklanmasında ilk üç çeyrek büyüme hızına yapılmış yukarı yönlü güncellemelerin etkisi olduğunu belirtebiliriz" dedi. TÜİK 2013 yılının tüm çeyreklerini de revize etti.

Fatih Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölüm Başkanı Doç. Dr. Osman Nuri Aras da, şunları söyledi:

TÜİK oyunu

"Diğer ekonomik göstergeler dikkate alındığında, TÜİK'in hesaplamalar üzerinde değişiklik ya da oynama yapıp yapmadığına ilişkin sorular akıllara geliyor. Kısa süre önce işsizlikle ilgili hesaplama da değişmişti."

İhracat destek verdi

2014 yılında ihracattaki artış reel olarak yüzde 6,8 olurken, ithalat yüzde 0,2 geriledi. Bu oranlar 2013 yılında ihracatta yüzde 0,2 düşüş, ithalatta yüzde 9 artış yönündeydi.

418 dolar fakirleştik

2013 yılında 10 bin 822 dolar olan kişi başına GSYH (milli gelir) ise 418 dolar düşerek 10 bin 404 dolara indi. Bu rakam aynı zamanda 2010 yılından sonraki en düşük değer oldu.