WhatsApp kullanıcıları, dikkat!
Geçtiğimiz hafta 19 milyar dolar ödeyerek mesajlaşma uygulaması Whatsapp'ı satın alan Facebook'un bu hamlesi tüm dünyada şok etkisine neden oldu.
Kullanıcıların en çok merak ettiği sorular ise; reklam almayan ve
ve ücretsiz olan WhatsApp'ın nasıl para kazandığı ve WeChat, Line
gibi daha fonksiyonel uygulamalar varken neden WhatsApp'ı tercih
ettiği. Konu ile ilgili bir açıklama yapan Sequoia Capital,
WhatsApp'ın diğer mesajlaşma uygulamaları gibi reklam ve tanıtıma
para harcamadığını söylemiş: "ABD'de bu kadar büyüyerek tüm
dünyada milyonlarca kullanıcya ulaşan tek uygulama"
demişti. İlk yıl kullanım ücreti almayan, sonraki yıllar için yılda
0.99 dolar ile ücretlendirilen uygulamanın buradan bir kazanç elde
ettiği düşünülmüyor. Zira pek çok kullanıcı 1 yıldan uzun zamandır
kullanmasına rağmen hiçbir ücret ödemiş değil. Ancak 2013 yılı
biterken şirketin 400 milyon kullanıcıya ulaşmış olması yılda 400
milyon dolar kazanabileceğini gösteriyor. Çalışan başına 7,27
milyon dolar yıllık kazanç edebilen şirketin halka arz edilmemiş
olmaması sonucu, gelir ve gider kalemleri ile ilgili çok fazla
bilgiye sahip değiliz. Bilinen tek şey Forbes'in 2013 sonunda
WhatsApp'ın 20 milyon dolar kazandığı bilgisini vermesi. Ancak
giderler ile ilgili bilgi bulunmuyor. Reklam almadan,
kullanıcılarından ücret talep etmeden bir şirket nasıl yılda 20
milyon dolar kazanabiliyor. Ve neden Facebook yılda 20 milyon dolar
kazanan bir şirkete 19 milyar dolar ödedi? Aslında her iki sorunun
da cevabı WhatsApp'ın internet sitesi üzerinde yer alan gizlilik
sözleşmesinde.
Bu sözleşmeyi özetlemek gerekirse, Facebook milyarlarca doları
WhatsApp'a değil 400 milyon kullanıcının bilgilerine vermiş.
Facebook'un istendiği taktirde bu bilgileri ABD hükümetine
verebileceği biliniyor. WhatsApp'ın Word Belgesi üzerine
yapıştırıldığında 10 sayfadan fazla süren kullanım şartlarında
oldukça önemli bilgiler yer alıyor.
Neler Yaptığınızı Nasıl Takip Ediyorlar?
Madde 1: WhatsApp Bilgilerinizi Hangi Durumlarda
Paylaşır?
"Belli bir kullanıcıya tanımlanabilir olmayan bilgiler, belli
içerikler, servisler ve reklamların kullanım kalıplarını içerikler,
servisler, ve reklamların kullanım kalıplarını anlamalarına
yardımcı olmak amacıyla üçüncü taraflar ile paylaşabiliriz.
Kanunlar gerekli gördüğünde veya devlete ve federal kanunlara ,
uluslararası kanunlara veya mahkeme emirlerine, mahkeme celbine
veya arama emrine veya benzeri kararlara itaatin gerektirdiği iyi
niyet inancıyla veya bir şahsın fiziksel güvenliğinin risk ya da
tehdit altında olduğuna inanmamız durumunda kişiye tanımlanabilir
ve/veya kişiye tanımlanabilir olmayan bilgileri toplayabilir ve
açıklayabiliriz.
Anlam : Bilgileriniz üçüncü taraflar ile paylaşılabilir. Şu an
paylaşıp paylaşılmadığını bilmiyoruz. Ancak şirketin bir
arkadaşınızın size gönderdiği linkten o siteye girip girmediğiniz,
bir içeriğe ne kadar tıkladığınız, hangi platformları kullandığınız
gibi… bilgileri paylaşma hakkı var. Bu paylaşma sadece ticari
amaçla sınırlı değil. Gerekli görüldüğünde bilgileriniz ABD
hükümeti ile paylaşılıyor. Bu bilgiler "kişiye tanımlanabilir"
ifadesinden de anlaşılacağı gibi adınız, yaşınız, cinsiyetiniz,
beğenileriniz, sevdikleriniz, nefret ettikleriniz, zaaflarınız gibi
sadece size ait bilgiler de olabilir.
Facebook'un satın aldığı uygulama değil,
bilgileriniz
Şart 2 : Şirket "Birleşme, Satış Veya İflas Halinde" başlığı
altında tüm bilgilerinizin WhatsApp'ı satın alacak şirkete
devredileceğini belirtiyor:
"WhatsApp'ın üçüncü bir parti tarafından satın alınması veya üçüncü
bir parti ile birleşmesi durumunda; bu birleşme, satın alım, satış
kapsamında kullanıcılardan toplanan bilgileri transfer etme ya da
devretme hakkı vardır. İflas, haciz, yeniden yapılandırma,
yedieminlik, borç verenlerin yararına alacak temliklerde veya
yasaların ya da genel olarak borç verenlerin haklarını etkileyen
adalet prensiplerinin uygulanması durumunda kişisel bilgilerinizin
transferi, kullanımı ve bu bilgilere muameleyi kontrol
edemeyebiliriz.
Anlam : Geçen hafta Facebook'a satılan WhatsApp böylece
kullanıcılara ait şu ana kadar elde ettiği bilgileri de satın almış
oldu. Facebook'un Google' ın ardından internet reklam pazarında
ikinci sırada olduğu düşünüldüğünde 400 milyon kişinin hem kişisel
bilgilerini almak hem de kullanım alışkanlıklarını öğrenmek uzun
vadede Facebook'a bu pazarda önemli bir atılım yapma fırsatı da
verecektir.
Trend devam ettiği takdirde bu 400 milyon kişinin daha da artacağı
büyük ihtimal. Herkesin internet alışkanlığı olmayabilir ancak
hemen hemen herkesin telefon alışkanlığı var. Facebook bu adımı ile
reklam kalitesini artırmak için yalnızca kendi sitesindeki
kullanıcılardan gelen bilgiler ile yetinmek zorunda kalmayacak. Şu
an WhatsApp'ın kullanıcı kitlesi büyük oranda genç kesim ancak
teknoloji ile büyümüş bu gençlik 70-80 yaşına geldiğinde belki
bütün gününü vererek bir sosyal paylaşım sitesinde bulunmayacak
ancak SMS'in yerine almış bir WhatsApp ile iletişim kurmaya devam
edecek. Günümüzün yaşlı insanları gençliklerinin getirdiği
alışkanlıklar nedeniyle teknolojiye bağlı olmayabilir ancak bu,
çağımız gençliğinin yaşlandığında teknolojiye bağımlı olmayacağı
anlamına gelmiyor. Tam tersi bağımlılık sürecek. Yukarıdaki şartta
dikkat çeken bir diğer unsur ise WhatsApp'ın gelecekte
bilgilerinize ne olacağı garantisini vermemesi.
ABD'nin uygun görmediği ülkenin vatandaşları WhatsApp
kullanamaz
Şart 3 : WhatsApp ABD çıkarlarına göre hareket ettiğini aşağıdaki
cümlelerde açıkça dile getiriyor:
"ABD hükümetinin ambargosu altında olan bir ülkede veya ABD
hükümetince belirlenmiş "terörizmi destekleyen" bir ülkede
yaşamıyor olmanız gerekiyor. Ayrıca ABD hükümetince yasaklanmış ya
da kısıtlanmış taraflarda listelenmemiş olmalısınız."
Anlam : Global Web Index, her ay dünya çapında gençlerin yüzde
25'inin WhatsApp'ı kullandığını belirtiyor. Araştırmaya göre
Ortadoğu ve Afrika WhatsApp'ın kullanımının en fazla olduğu bölge.
Kullanım oranı yüzde 69 seviyesinde. Bu bölgeyi yüzde 62 ile Latin
Amerika takip ederken Avrupa'da kullanım oranı yüzde 40 civarında.
Araştırmadan asıl önemli olan WhatsApp'ın kendi ülkesinin de
bulunduğu Kuzey Amerika'da kullanım oranının yüzde 4 seviyelerinde
olması. Kullanıcı kitlesinin uluslararası olması WhatsApp'ın bir
ABD şirketi olduğu gerçeğini değiştirmez.
Her ülkenin şirketinin yapmakla yükümlü olduğu gibi WhatsApp da
kendi ülkesinin çıkarlarını gözetmekle yükümlüdür. Ayrıca son
cümlede ifade edildiği gibi ABD ile ticaretin yapılmasını
yasakladığı bir şirkette de çalışıyorsanız WhatsApp
kullanamazsınız.
Türkiye'de yaşıyor olsanız da ABD kanunlarına
tabisiniz
Şart 4: Şirket ABD dışında yaşayanların ABD'de geçerli kanunları
kabul etmiş olduğunu şu şekilde kaydediyor:
"WhatsApp sayfası ve Servisi Amerika Birleşik Devletleri'ndedir ve
doğrudan Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kullanıcılara
yöneliktir. Amerika Birleşik Devletleri'nden farklı [kendilerine
ait] kişisel verileri toplamayı, kullanımını ve ifşasını düzenleyen
regülasyonları ve kanunları olan Avrupa Birliği, Asya veya diğer
bölgelerden; California yasalarına tabi olan WhatsApp sayfasını ve
hizmetini kullanmaya devam ederek bu Gizlilik Politikası ve Hizmet
Şartları kapsamında kişisel bilgilerinizi Amerika Birleşik
Devletleri'ne transfer ettiğinizi ve bu transferi kabul ettiğinizi
ve bu amaçlara California yasalarınca kullanılabileceğini lütfen
bilin.
Anlam : Hangi ülkede yaşadığınızın bir önemi yok. Eğer bu
sözleşmeyi kabul ettiyseniz, Türkiye'de yaşıyor olsanız da ve
Türkiye'nin kişisel verinin mahremiyeti ile ilgili kendisine ait
kanunları olsa da bu kanunların bir hükmü yok. Kayda alınacak kanun
ABD kanunlarıdır.
Çocukların WhatsApp'ı kullanması yasak
Şart 5 "Çocukların Mahremiyetine Bağlılığımız" başlığı altında
şirket WhatsApp'ın 16 yaşındakiler uygun olmadığını gayet açık bir
şekilde belirtiyor:
"Çocukların mahremiyetini korumak özellikle önemlidir. Bu nedenle
WhatsApp bilinçli bir şekilde WhatsApp sayfasını veya WhatsApp
hizmetini kullanan 16 yaşın altındakilerin kişiye tanımlanabilir ya
da kişiye tanımlanabilir olmayan bilgilerini toplamaz ve bünyesinde
barındırmaz. Ayrıca WhatsApp hizmetinin hiçbir parçası doğrudan 16
yaşın altındakilere yönelik değildir. Eğer yaşınız 16'dan küçükse
lütfen WhatsApp hizmetini kullanmayınız veya WhatsApp sayfasına
hiçbir şart ve şekilde girmeyiniz."
Anlam : Bilgi paylaşımında çocukların zor duruma düşmesini
istemeyen şirket aynı özeni yetişkin kullanıcılar için gösteriyor
mu? Eğer gösteriyor ise neden çocukların mahremiyetine ayrı bir
vurgu yapma ihtiyacı duyuyor? Savaşlarda çocuklara, kadınlara,
yaşlılara dokunulmaması ilkesinden hareketle ticaret savaşında da
çocukların ayrıcalıklı olduğu gerçeği mi? Aslında gayet masum
olarak gördüğünüz uygulama çocuklarınız için uygun değil.
Sonuç olarak son düzenlemesi 7 Temmuz 2012 tarihinde yapılmış olan
Kullanım Sözleşmesi'nin tamamı okunduğunda anlaşılacağı gibi tüm
şirketlerin sunduğu hizmetlerin kullanım şartlarını okumayan
tüketiciler farkında olmadan hoş olmayacak birçok şartı da kabul
ediyor. Sanayi toplumunda şirketlerin yakıtının para günümüzün
toplumunda yakıtın bilgi olduğu gerçeğinden yola çıkarsak orta
ölçekli şirketler paranızın dev şirketler bilgilerinizin peşinde.
Ünlü İngiliz filozof Francis Bacon'ın bundan tam dört asır önce
Meditationes Sacrae kitabının "On Heresies" bölümünde dile
getirdiği gibi: "Nam et ipsa scientia potestas est" – "Bilginin
kendisi özünde güçtür."
TÜRKİYE İNTERNET SİTESİ