Sözcü Gazetesi'nden Başak Kaya'nın haberine göre Corona virüs salgını nedeniyle uygulanan sokağa çıkma yasakları, yap-işlet-devret (YİD) modeliyle yapılan tünel ve köprüleri işleten şirketlere yaradı. Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile Avrasya Tüneli'nden geçmesi gereken araçlar bugüne kadar 40 gün süreyle uygulanan sokağa çıkma yasağı nedeniyle geçemedi. Toplam 40 günün faturası da Hazine'ye 89 milyon 903 bin dolar (yaklaşık 673 milyon TL) olarak yansıdı.

VATANDAŞIN SIRTINA BİNDİ

CHP Zonguldak Milletvekili ve TBMM KİT Komisyonu Üyesi Deniz Yavuzyılmaz SÖZCÜ'ye yaptığı açıklamada, “Sözleşmelere mücbir sebep maddesi konulmadığı için 40 gün süreyle boş kalan geçiş garantili tünel ve köprülerin parası vatandaşın cebinden çıktı. 2 köprü ve tünel için 40 günde 9 milyon 761 bin araç garantisi vardı. Hiçbiri geçmediği için fatura Hazine'ye, dolayısıyla da vatandaşın sırtına bindi” dedi.

Salgın dolayısıyla ilk kısıtlamalar 11 Nisan itibarıyla 30 büyükşehirde ve Zonguldak'ta sokağa çıkma yasağı ilan edilerek başladı. Hafta sonları ve 1 Haziran normalleşme kararına kadar sürdü. İkinci kısıtlamalar 21 Kasım itibarıyla 81 ilde sokağa çıkma yasağı ilan edilerek başladı. İzleyen 40 gün boyunca ara ara sokağa çıkma yasağı ilan edildiğinden tünel ve köprülerden araç geçmediği için yük Hazine'ye bindi.

OSMANGAZİ LİDER

En yüksek maliyet, günlük araç geçiş garantisi 40 bin adet ve araç başı geçiş garanti ücreti 35 dolar artı KDV olduğu için 60 milyon 480 bin dolarla Osmangazi Köprüsü'nde oldu. Onu, günlük araç geçiş garantisinin 135 bin adet ve araç geçiş garanti ücretinin 3 dolar artı KDV olduğu Yavuz Sultan Selim Köprüsü toplam 17 milyon 496 bin dolar maliyetle izledi. Günlük araç geçiş garantisinin 69 bin 25 adet ve araç geçiş garanti ücretinin 4 dolar artı KDV olduğu Avrasya Tüneli'nde ise şirketin kasasına 40 gün için girecek para 11 milyon 927 bin 520 dolar oldu.

Sözcü Gazetesi'nden Özlem Güvemli'nin haberine göre İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, belediyenin AKP tarafından yönetildiği döneme ilişkin İBB Teftiş Kurulu'nun 40'a yakın yolsuzluk dosyası üzerinde çalıştığını açıklamış ve tamamlanan dosyaları yargıya taşımaya başlamıştı. Dönemin İBB Genel Sekreter Yardımcısı olan Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu'nun da aralarında bulunduğu yöneticiler hakkında suç duyurusunda bulunulmuştu. SÖZCÜ'nün gündeme getirdiği yolsuzluk soruşturmasının haberlerine önce erişim yasağı geldi, ardından da İçişleri Bakanlığı yolsuzluk dosyasını incelemek üzere 3 mülkiye müfettişi görevlendirdi.

VALİLİK İZİN VERMEDİ

Müfettişler, 29 Aralık 2021 günü İBB Başkanlığı'na geldi. Ankara'dan İBB'ye gönderilen 3 mülkiye müfettişi resmi yazıyla, yolsuzluk dosyalarını İBB Teftiş Kurulu Başkanlığı'ndan istedi. Dosyaların teslimi için 12 Ocak 2021'e kadar süre verildi.

40'a yakın yolsuzluk dosyasından 35'i 12 Ocak günü müfettişlere teslim edildi. Dosyaların, mülkiye müfettişleri tarafından inceleneceği öğrenildi. Yolsuzluk dosyalarının akıbeti mülkiye müfettişlerinin incelemesinin ardından belli olacak. İBB Teftiş Kurulu'nun mülkiye müfettişleri görevlendirilmeden önce de bazı dosyaları tamamlayarak işlem başlattığı ancak İstanbul Valiliği'nden gerekli izinleri alamadığı öğrenildi.

AKP'ye kiralanan lüks makam araçları dosyada

Yolsuzluk dosyaları içinde, kamuoyunda uzun süre tartışılan İBB'nin bir önceki döneminde AKP'ye, Cumhurbaşkanlığı'na ve bazı derneklere usulsüz şekilde tahsis ettiği 600'e yakın lüks makam araçları da var. İmamoğlu'nun ‘israf' dediği araçlar Yenikapı'da sergilenmişti. İBB müfettişlerinin raporuna göre, usulsüz araç tahsisi ile ilgili üst düzey yöneticilere disiplin cezası uygulandı. Araç tahsisleri 2020 yılının Mart ayında İBB Meclis gündemine de gelmişti. CHP Grup Sözcüsü Tarık Balyalı, kime kaç adet araç tahsis edildiğini şöyle açıklamıştı: “11. Cumhurbaşkanı makamına 7 adet, Cumhurbaşkanlığı'na 232 adet, 15 Temmuz Derneği'ne 7 adet, AKP Genel Merkez'ine 6 adet, AKP İl Başkanlığı'na 51, Okçular Vakfı Spor Kulübü'ne 3, TBMM Başkanlığı'na 36 adet, Türkiye Gençlik Vakfı'na 5 adet araç tahsis edilmiştir.”

Sözcü Gazetesi'nin haberine göre Türk bilim insanlarının kurduğu BioNTech ile Pfizer’ın geliştirdiği aşı ile aynı tekniği kullanan Moderna, Covid-19 aşısı ile ilgili en çok merak edilen soruya yanıt verdi.

Daha önce aşının mutasyona uğramış corona virüsüne karşı da etkili olduğunu duyuran Moderna yetkilileri, aşının insanları ne kadar süre koruyacağını da duyurdu.

Şirket yetkilileri dün JP Morgan Healthcare Konferansı’nda açıklamalarda bulundu. Moderna, mRNA-1273 isimli aşının etkisinin en az 1 yıl olacağını duyurdu. Sentetik mRNA kullanarak bağışıklık sistemini harekete geçiren ve Covid-19’u etkisiz hale getirmeyi amaçlayan aşının vurulduktan sonra en az 1 yıl boyunca etkili olduğunu açıklayan Moderna’nın CEO’su Stephane Bancel, “2021 yılında 600 milyon doz ile 1 milyar doz arasında aşı teslim etmeyi planlıyoruz” dedi.

Moderna’nın aşısını ABD’in Seçilmiş Başkanı Joe Biden, seçilmiş başkan yardımcısı Kamala Harris ve Dr. Antony Fauci gibi üst düzey isimler olmuştu.

Sözcü Gazetesi'nden Mehtap Özcan Ertürk'ün haberine göre Nisan 2020'den bu yana uygulanan işten çıkarma yasağına rağmen Covid-19'un istihdam üzerinde yarattığı tahribat ciddi boyutlara ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül, ekim ve kasım aylarını kapsayan Ekim 2020 İşgücü sonuçlarını açıkladı. TÜİK'e göre işsizlik oranı 0.7 puanlık azalış ile yüzde 12.7 seviyesinde gerçekleşti, işsiz sayısı ise ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 691 bin kişi azalarak 4 milyon 5 bin kişi oldu.

Yine TÜİK'e göre, istihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Ekim döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 896 bin kişi azalarak 27 milyon 447 bin kişi, istihdam oranı ise 2.3 puanlık azalış ile yüzde 43.6 oldu. Bu dönemde, istihdam edilenlerin sayısı tarımda 242 bin, sanayide 82 bin, hizmet sektöründe 684 bin kişi azalırken, inşaatta ise 110 bin kişilik artış kaydetti. Ancak, TÜİK açıkladığı dar tanımlı işsizlik oranı ve işsiz sayısı ile Covid-19'un istihdam üzerinde yarattığı tahribatı yansıtmıyor, tersine saklıyor.

GERÇEK ORAN % 29.8

Kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği alanlar da iş aramadıkları için işsiz sayılmıyor. Bu nedenle Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), her ay açıkladığı geniş tanımlı işsizlik verilerini Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) eşdeğer tam zamanlı istihdam kaybı yönetimini kullanarak hesaplıyor.

DİSK-AR'ın yaptığı hesaplamaya göre Covid-19 nedeniyle meydana gelen eşdeğer iş kaybı 2 milyon 246 bin kişiyi buldu. Ekim 2020'de geniş tanımlı işsiz ve iş kaybı sayısı (tam zamanlı istihdam kaybı dahil) Ekim 2019'a göre 1 milyon artarak 10 milyon 681 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik (istihdam kaybı dahil) oranı ise yüzde 29.8 olarak hesaplandı.

ÜMİTSİZ İŞSİZ SAYISI 1.5 MİLYONA ULAŞTI

DİSK-AR'ın işsizlik ve istihdam görünümü raporuna göre, Covid-19 salgınının etkisiyle revize geniş tanımlı işsiz ve iş kaybı ekim döneminde kadınlarda 5 milyon 130 bin ve erkeklerde 5 milyon 614 bin olarak gerçekleşti. Son bir yılda ümitsiz işsizlerin sayısı 843 bin kişi artarak 1 milyon 511 bine ulaştı. İş aramayıp çalışmaya hazır olanların toplamı ise 4 milyon 348 bine yükseldi.

ANKARA'NIN NÜFUSU KADAR GENÇ NE OKUYOR NE ÇALIŞIYOR

TÜİK tarafından 15-29 yaş grubu için açıklanan verilere göre, gençlerin yüzde 31.2'si yani 5 milyon 586 bini ne eğitim görüyor ne de çalışıyor. Bu sayı yaklaşık olarak Ankara'nın nüfusu kadar. Genç İşsizler Platformu'nun Ocak ayı işsizlik ve istihdam raporuna göre, 15-34 yaş arası genç işsiz sayısı 2 milyon 426 bin kişiyle yüksek düzeyini korudu.

15-34 yaş arasındaki yaklaşık 24.2 milyon gencin yalnızca yüzde 44.4'ü çalışıyor.

Genç İşsizler Platformu Sözcüsü Dr. M. Murat Kubilay, genç işsizlikteki artışın pandemiyle açıklanamayacak düzeyde olduğunu belirterek, “Asıl mesele Türkiye'de her yıl 800 bin gencin çalışma yaşına girmesi; bunun yarısından fazlası üniversite mezunu” dedi.