Yüksek faiz durduramadı, vatandaş kartlara yüklendi

Sözcü Gazetesi'nden Deniz Bilici Göçmen'in haberine göre Mayıs 2023’te yapılan genel seçimlerin ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine gelen Mehmet Şimşek yönetimi ile ekonomide ortodoks politikalara dönüldü ve Hafize Gaye Erkan başkanlığında Merkez Bankası da faiz artırımlarına başladı. Enflasyonu düşürme hedefleri doğrultusunda iç tüketimi azaltmayı amaçlayan ekonomi yönetimi faizi 5 ayda yüzde 8.5’ten yüzde 40’a yükseltti. Bu doğrultuda kredi ve kredi kartı faizleri de peş peşe arttı. Kredi kartı borcunun yalnızca asgari tutarı ödendiğinde geriye kalan borç üzerine uygulanan azami akdi faiz oranı haziranda yüzde 1.36 (yıllık bileşik faiz yüzde 23) iken bugün yüzde 3.66’ya (yıllık bileşik faiz yüzde 75) yükseldi.

BORÇLANMA HIZ KESMEDİ

Haziranda yüzde 41.52 olan ortalama ihtiyaç kredisi faizi, 8 Aralık itibarıyla yüzde 61.50’ye, taşıt kredisi faizi yüzde 34.02’den yüzde 36.76’ya, konut kredisi faizi yüzde 23.98’den yüzde 42.58’e yükseldi. Faiz artışının borçlanarak harcama yapmayı azaltması bekleniyordu. Ancak alım gücü eriyen vatandaşın borçlanması hız kesmedi. Ekonomi politikalarındaki değişiklik vatandaşa yansımadan önceki bireysel tüketici kredileri ile bireysel kredi kartı borçlarını karşılaştırdık. Buna göre vatandaşın toplam borcu hazirandan bu yana yüzde 19.14 artışla 410.7 milyar TL artarak 8 Aralık itibarıyla 2.5 trilyon TL’yi aştı.

Söz konusu dönemde ihtiyaç kredileri yüzde 10.71 artışla 951.7 milyar TL’ye, taşıt kredileri yüzde 10.64 artışla 91.4 milyar TL’ye çıktı. Konut kredileri ise neredeyse durma noktasına geldi ve söz konusu dönemde yüzde 0.23 oranında artışla 439.9 milyar TL’de kaldı. Bireysel kredi kartı borçlarında 6 aylık dönemde yüzde 40.41 artış görüldü ve 1 trilyon 73 milyar lira ile 1 trilyon lirayı aştı.

180 milyarlık borcun sadece faizi ödeniyor

Bireysel kredi kartlarının aktif kullanıcı sayısı 27 milyon kişi olurken, kişi başına borç yaklaşık 39 bin 740 TL tutarında hesaplanıyor. 

Merkez Bankası Finansal İstikrar Raporu kredi kartı borcu giderek artarken, ödenemeyen tutarın da giderek ciddi boyutlara ulaştığını ve vatandaşın bunun için önemli bir faiz yükünü üstlendiğini ortaya koydu.

Raporda aktarılan oransal verilere göre, asgari borcunu ödeyenlerin faize bıraktığı tutar 120 milyar TL olurken, asgari ödemeyi yapamayanların borcu ise 80 milyar TL olarak hesaplanıyor.